Xuất xứ hàng hóa

Nghị định 111/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định số 43/2017/NĐ-CP ngày 14/4/2017 của Chính phủ về nhãn hàng hóa được ban hành mới đây có những quy định mới về xuất xứ hàng hoá.

Sự chủ động trong việc tìm hiểu quy tắc xuất xứ hàng hóa, tiếp cận thông tin về hội nhập sẽ giúp doanh nghiệp tận dụng hiệu quả hơn những ưu đãi từ EVFTA. Ông Trần Thanh Hải – Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu – Bộ Công Thương đã chia sẻ như vậy trong cuộc trao đổi với báo chí mới đây.

Gian lận xuất xứ, nhãn mác, chuyển tải bất hợp pháp đã diễn ra trong hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế, nguồn thu ngân sách nhà nước, quyền lợi người tiêu dùng... Tuy nhiên, theo Tổng cục Hải quan, pháp luật liên quan đến xử lý gian pận xuất xứ và chuyển tải bất hợp pháp… đang có những vướng mắc cần khắc phục.

Bộ Công Thương vừa ban hành Thông tư số 02/2021/TT-BCT quy định quy tắc xuất xứ hàng hóa (XXHH) trong Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam - Liên hiệp Vương Quốc Anh và Bắc Ai-len (UKVFTA). Theo đó, nhà xuất khẩu sẽ được tự chứng nhận XXHH đối với lô hàng không quá 6.000 EUR.

Bất chấp nhu cầu tiêu dùng chưa thực sự khởi sắc do ảnh hưởng của dịch bệnh, xuất khẩu giày dép của Việt Nam vào thị trường EU đã tăng mạnh, kết quả này có được nhờ tác động tích cực từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam- EU (EVFTA) đã đi vào thực thi.

Từ năm 2020 đến nay, trong tổng số gần 1,35 triệu bộ giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) ưu đãi đã cấp, chỉ có khoảng gần 1.200 bộ C/O cơ quan hải quan nước nhập khẩu đề nghị xác minh xuất xứ. Như vậy, tỷ lệ C/O bị hải quan nước nhập khẩu yêu cầu xác minh xuất xứ trong tổng số C/O ưu đãi được cấp là rất nhỏ.

Cục Chế biến và Phát triển thị trường Nông sản (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết: giá trị xuất khẩu rau quả 4 tháng đầu năm 2021 đạt 1,35 tỷ USD, tăng 9,5% so với cùng kỳ năm 2020. Trung Quốc đứng vị trí thứ nhất về thị trường nhập khẩu rau quả của Việt Nam.

Trong quá trình thực hiện các Hiệp định thương mại tự do (FTA), doanh nghiệp (DN) có thể tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa. Đây là một trong những điều kiện giúp tạo thuận lợi tối đa cho DN. Tuy nhiên, hoạt động này cũng tiềm ẩn nguy cơ gian lận rất lớn nếu không được kiểm soát.

Hiệp định Đối tác kinh tế Việt Nam - Nhật Bản (VJEPA) có những yêu cầu nghiêm ngặt về quy tắc xuất xứ. Do đó, để đáp ứng được là rất khó khăn. Tuy nhiên về lâu dài, nếu doanh nghiệp Việt Nam làm tốt việc này, cơ hội rất lớn sẽ mở ra đối với hàng hóa xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản.

Dệt may được đánh giá là ngành được hưởng nhiều lợi ích từ các Hiệp định thương mại tự do (FTA) đã ký kết. Tuy nhiên, đến nay, doanh nghiệp (DN) trong ngành vẫn chưa tận dụng triệt để được các ưu đãi.

Những năm gần đây, Hàn Quốc liên tục là một trong những thị trường dẫn đầu về tỷ lệ hàng hóa xuất khẩu có sử dụng giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) ưu đãi. Năm 2020, tỷ lệ này đạt 52% với kim ngạch hàng hóa xuất khẩu được cấp C/O gần 10 tỷ USD.

Sau hơn 2 năm Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) chính thức có hiệu lực với Việt Nam, các chuyên gia kinh tế cho rằng, muốn tận dụng hiệu quả cơ hội từ hiệp định này, doanh nghiệp (DN) cần nắm vững quy tắc xuất xứ hàng hóa.

Quy tắc xuất xứ (QTXX) trong Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) tuy phức tạp nhưng lại linh hoạt xuất xứ với một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực và đang được doanh nghiệp (DN) nỗ lực tận dụng.

Năm 2020, các cơ quan, tổ chức được ủy quyền đã cấp gần 1 triệu bộ giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) ưu đãi cho hàng hóa xuất khẩu sang các thị trường có hiệp định thương mại tự do (FTA) với trị giá 52,8 tỷ USD, tăng khoảng 6% về trị giá và 9% về số lượng bộ C/O so với năm 2019.

Theo số liệu của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản (VASEP), trong tháng 3/2021, kim ngạch xuất khẩu cá tra đạt 137 triệu USD, tăng 11% so với cùng kỳ năm ngoái, đưa tổng giá trị xuất khẩu mặt hàng này trong quý I/2021 lên 336 triệu USD, tăng 0,6% so với cùng kỳ.

Theo Bộ Công Thương, tính từ ngày 1/8/2020 đến ngày 4/4/2021, các cơ quan, tổ chức được uỷ quyển cấp C/O mẫu EUR.1 đã cấp hơn 127.296 bộ C/O mẫu EUR.1 với kim ngạch hơn 4,78 tỷ USD đi 27 nước EU.

Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam - Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ai-len (UKVFTA) được ký chính thức tại London vào ngày 29/12/2020, áp dụng tạm thời từ ngày 1/1/2021; dự kiến có hiệu lực chính thức từ ngày 1/5/2021. Để thực thi hiệu quả hiệp định này, Bộ Công Thương đang lấy ý kiến đối với Dự thảo Thông tư quy định Quy tắc xuất xứ hàng hóa trong UKVFTA.

Kim ngạch xuất khẩu tôm quý I năm nay của tỉnh Cà Mau đạt khoảng 163 triệu USD, tăng hơn 6% so với cùng kỳ năm ngoái.

Quả bưởi của Việt Nam đã được xuất khẩu đi nhiều nước trên thế giới, nhưng mới xuất khẩu sang Nga với số lượng lớn cuối năm 2019, đầu năm 2020.

Trong quý 1/2021, xuất khẩu dệt may đã có những bước hồi phục, đạt 7,18 tỷ USD, tăng 1,1% so với cùng kỳ, đây là mức tăng không cao nhưng được kỳ vọng mở ra những tín hiệu tích cực cho giai đoạn tiếp theo.