Thương mại với các nước châu Á, châu Phi: Những bước tiến vượt bậc

Trong suốt 70 năm (1951 – 2021), với những nỗ lực không ngừng của ngành Công Thương, quan hệ thương mại giữa Việt Nam và các nước trong khu vực châu Á, châu Phi ngày càng được phát triển, với đa dạng hóa nhóm mặt hàng xuất khẩu theo từng thị trường cụ thể và đa dạng hóa thị trường cho các nhóm mặt hàng cụ thể.

Mang màu sắc mới

Hội nhập kinh tế quốc tế là nội dung trọng tâm của hội nhập quốc tế và là một bộ phận quan trọng, xuyên suốt của công cuộc đổi mới của Đảng và Nhà nước ta. Từ nhu cầu thực tế phải tăng cường mở rộng quan hệ hợp tác với các nước và tổ chức quốc tế để phá thế bị bao vây, cô lập ở những năm đầu thập kỷ 90, quá trình hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam đến nay đã mang một sắc thái mới.

Ngược thời gian trở về những năm 1955, các tổ chức kinh tế Việt Nam mới chỉ đặt quan hệ xuất nhập khẩu với các công ty Nhật Bản, Hồng Kông, Singapore, Sri Lanka,… và đến năm 1964, miền Bắc đã có quan hệ thương mại với 40 nước so với 10 nước của năm 1955.

Thương mại với các nước châu Á, châu Phi: Những bước tiến vượt bậc
Việt Nam luôn coi trọng, phát triển thị trường khu vực Á - Phi

Tuy nhiên, đặc điểm cơ bản của hoạt động ngoại thương giai đoạn 1955- 1975 là xuất khẩu tăng chậm và xuất nhập khẩu của Việt Nam chủ yếu là các nước xã hội chủ nghĩa, các nước này chiếm từ 85 - 90% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của ta với nước ngoài.

Bắt đầu từ năm 1986, hoạt động ngoại thương của Việt Nam mới thực sự có những bước tiến vượt bậc. Nhờ thực hiện chính sách mở cửa, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ kinh tế đối ngoại đến nay, Việt Nam đã có quan hệ xuất nhập khẩu với hơn 100 nước và lãnh thổ thuộc đủ các châu lục trên thế giới. Cụ thể, Việt Nam đã ký Hiệp định hợp tác thương mại với EU; bình thường hóa quan hệ với Hoa Kỳ (12/7/1995); Việt Nam đã gia nhập ASEAN (năm 1995). Ngoài ra, nước ta cũng đã tham gia nhiều tổ chức kinh tế quốc tế. Đây là những điều kiện thuận lợi để Việt Nam đẩy nhanh tốc độ phát triển kinh tế, mở rộng xuất nhập khẩu và hợp tác kinh tế với các nước và các tổ chức kinh tế khu vực.

Theo Vụ Thị trường châu Á, châu Phi, thị trường xuất nhập khẩu của Việt Nam trong giai đoạn này đã có sự thay đổi rất cơ bản. Quan hệ thương mại với các nước thuộc khu vực châu Á, châu Mỹ, châu Đại dương tăng dần trong xuất khẩu, nhập khẩu của Việt Nam; trong khi đó, quan hệ thương mại với khu vực châu Âu, đặc biệt là Đông Âu và các nước thuộc Liên Xô (cũ) giảm mạnh vào những năm 80 và nửa đầu 1990.

Đến năm 2001-2010, hoạt động ngoại thương của ViệtNam đã đạt được nhiều thành tựu rực rỡ. Việt Nam chính thức trở thành thành viên chính thức của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) vào năm 2007. Đây trở thành cột mốc quan trọng đối với hoạt động thương mại của Việt Nam. Tiếp đó là đàm phán FTA song phương với EU, Nhật Bản, Chi Lê được khởi động và thu được những kết quả quan trọng. Đến tháng 12/2008, Hiệp định Đối tác kinh tế (EPA) với Nhật Bản được ký kết. Trong giai đoạn này, các thị trường chủ lực vẫn là châu Á, châu Âu, Bắc Mỹ và châu Đại Dương. Trong đó, chủ yếu là: ASEAN, Nhật Bản, Trung Quốc, EU, Hoa Kỳ.

Còn trong giai đoạn năm 2011 – 2020, về cơ bản, khu vực châu Á vẫn là thị trường xuất khẩu truyền thống, quan trọng của Việt Nam với tỷ trọng ổn định trên dưới 50% trong tổng giá trị xuất khẩu ra thế giới. Tuy nhiên, Việt Nam cũng đã và đang không ngừng đa dạng hóa nhóm mặt hàng xuất khẩu theo từng thị trường cụ thể cũng như đa dạng hóa thị trường cho các nhóm mặt hàng cụ thể để linh hoạt với sự thay đổi của nhu cầu thị trường.

Quy mô thương mại tăng vượt bậc

Năm 1995, Việt Nam chính thức gia nhập ASEAN. Sau 25 năm Việt Nam gia nhập ASEAN, khu vực này đã trở thành một trong những đối tác kinh tế - thương mại quan trọng của Việt Nam. So với thời điểm bắt đầu tham gia Khu vực thương mại tự do ASEAN (AFTA) năm 1996, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và khu vực ASEAN đã tăng hơn 9,7 lần, từ 5,9 tỷ USD năm 1996 lên 57,5 tỷ USD trong năm 2019. Năm 2020, kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam – ASEAN đạt 53,7 tỷ USD do ảnh hưởng từ dịch Covid-19. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu là 23,2 tỷ USD và kim ngạch nhập khẩu là 30,5 tỷ USD năm 2020.

Đối với khu vực Đông Bắc Á, Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản là những đối tác quan trọng hàng đầu của Việt Nam về đầu tư, thương mại, ODA. Cụ thể, với Hàn Quốc, trước khi quan hệ ngoại giao giữa hai nước chính thức được thiết lập, quan hệ thương mại Việt Nam – Hàn Quốc còn ở mức rất thấp. Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam với Hàn Quốc năm 1983 mới chỉ đạt 22,5 triệu USD. Tuy nhiên, đến năm 2015, quan hệ thương mại giữa hai nước đã phát triển vượt bậc khi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Hàn Quốc (VKFTA) chính thức có hiệu lực. Hiện, Hàn Quốc là đối tác thương mại lớn thứ 3 của Việt Nam (sau Trung Quốc và Hoa Kỳ) với kim ngạch thương mại song phương đạt khoảng 66 tỷ USD; là thị trường xuất khẩu lớn thứ 5 của Việt Nam (sau Hoa Kỳ, Trung Quốc, Nhật Bản và ASEAN) và là thị trường nhập khẩu lớn thứ 2 của Việt Nam chỉ sau Trung Quốc. Hàn Quốc cũng là nhà đầu tư FDI lớn nhấtvào Việt Nam với tổng số vốn lũy kế đến đầu năm 2021 đạt 70,4 tỷ USD, đứng thứ hai về hỗ trợ phát triển chính thức (vốn ODA sau Nhật Bản).

Với Nhật Bản, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Nhật Bản cũng ghi nhận tốc độ tăng trưởng nhanh chóng. Nếu như năm 2005, đạt 8,5 tỷ USD, thì đến năm 2009 đã tăng 13,7 tỷ USD và lên tới gần 40 tỷ USD vào năm 2019. Nhật Bản hiện là thị trường xuất khẩu lớn thứ 3 của Việt Nam (sau Hoa Kỳ, Trung Quốc) và là thị trường nhập khẩu lớn thứ 3 (sau Trung Quốc và Hàn Quốc). Việt Nam cũng đang là đối tác thương mại lớn thứ 7 của Nhật Bản.

Còn với Trung Quốc, kể từ khi bình thường hóa năm 1991 cho đến nay, quan hệ Việt Nam – Trung Quốc đã phát triển sâu rộng trên tất cả lĩnh vực, đặc biệt là quan hệ thương mại song phương. Quy mô thương mại hai chiều từ mức chỉ 30 triệu USD năm 1991 đã tăng trưởng vượt bậc (gần 4.000 lần) sau 30 năm. Đặc biệt, sau hơn 10 năm thực thi Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN – Trung Quốc (ACFTA), quy mô thương mại Việt Nam – Trung Quốc đã đạt tới 133,1 tỷ USD vào năm 2020.

Trong khi đó, với khu vực châu Đại Dương, Việt Nam đã thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức với Australia từ năm 1973 và với New Zealand từ năm 1975. Trong hơn 40 năm qua, quan hệ giữa Việt Nam với Australia và New Zealand đã được liên tục củng cố và phát triển, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh tế. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với Australia và New Zealand cao hơn sau khi hiệp định có hiệu lực vào năm 2010. Trong cả năm 2020, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với châu Đại Dương đạt 9,4 tỷ USD, tăng 3% so với cùng kỳ năm 2019.

Một khu vực có nhiều tiềm năng hợp tác với Việt Nam phải kể đến nữa là Tây Á – châu Phi, khu vực với quy mô dân số hơn 1,6 tỷ dân. Với những nỗ lực không ngừng nghỉ của ngành Công Thương, quy mô thương mại giữa Việt Nam với các nước Tây Á – châu Phi cũng tăng trưởng vượt bậc, từ vài trăm triệu USD những năm 90 của thế kỷ trước đã tăng lên 31 tỷ USD vào năm 2019.

Có thể nói, hội nhập kinh tế quốc tế đã giúp cho Việt Nam bước sang một trang mới, tầm cao mới, góp phần phát triển thị trường, thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu sang khu vực Á – Phi một cách bền vững.

Từ nhu cầu thực tế phải tăng cường mở rộng quan hệ hợp tác với các nước và tổ chức quốc tế để phá thế bị bao vây, cô lập ở những năm đầu thập kỷ 90, quá trình hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam đến nay đã mang một sắc thái mới.
Minh Tuệ
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★

Tin mới nhất

Skyline VMAC phân phối độc quyền máy pha chế đồ uống tự động tại Việt Nam

Skyline VMAC phân phối độc quyền máy pha chế đồ uống tự động tại Việt Nam

Ngày 27/3/2024, tại TP. Hồ Chí Minh, Công ty Skyline VMAC ký kết hợp tác với đối tác LeVending về phân phối độc quyền máy pha chế đồ uống tự động tại Việt Nam.
Sắp diễn ra Diễn đàn xuất khẩu vật liệu xây dựng Việt Nam – Australia

Sắp diễn ra Diễn đàn xuất khẩu vật liệu xây dựng Việt Nam – Australia

Diễn đàn Xuất khẩu Vật liệu xây dựng và Hợp tác trong lĩnh vực Xây dựng, Bất động sản Việt Nam-Australia 2024 được tổ chức vào ngày 15/05/2024.
Hơn 500 doanh nghiệp Trung Quốc tìm cơ hội kinh doanh tại Việt Nam

Hơn 500 doanh nghiệp Trung Quốc tìm cơ hội kinh doanh tại Việt Nam

Hơn 500 doanh nghiệp tại 13 tỉnh của Trung Quốc đã tham gia triển lãm China Homelife Vietnam 2024, tìm kiếm cơ hội hợp tác kinh doanh tại Việt Nam.
Tăng cơ hội kết nối giao thương doanh nghiệp Việt Nam - Bắc Âu

Tăng cơ hội kết nối giao thương doanh nghiệp Việt Nam - Bắc Âu

Tiếp nối thành công của chuỗi sự kiện năm 2023, Global Sourcing Fair Việt Nam 2024 sẽ mở ra cơ hội kết nối giao thương giữa doanh nghiệp Việt Nam và Bắc Âu.
Thúc đẩy hợp tác kinh tế biên giới Hà Giang (Việt Nam) - Vân Nam (Trung Quốc)

Thúc đẩy hợp tác kinh tế biên giới Hà Giang (Việt Nam) - Vân Nam (Trung Quốc)

Sáng 25/3, Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh Hà Giang tổ chức Hội đàm quý I/2024 với Ban Quản lý Khu hợp tác kinh tế biên giới Malypho, tỉnh Vân Nam (Trung Quốc).

Tin cùng chuyên mục

Cơ hội xuất khẩu cà phê và nông sản sang thị trường Tunisia

Cơ hội xuất khẩu cà phê và nông sản sang thị trường Tunisia

Festival quốc tế cà phê Tunisia lần thứ hai được tổ chức vào tháng 10/2024 sẽ là cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam tham gia, tìm chỗ đứng tại thị trường này.
Tăng cường kết nối hàng không để thúc đẩy thương mại Việt Nam - Ấn Độ

Tăng cường kết nối hàng không để thúc đẩy thương mại Việt Nam - Ấn Độ

Ngày 20/3/2024, tại Thủ đô New Delhi, Ấn Độ, Hãng hàng không quốc gia Việt Nam (Vietnam Airlines) đã khai trương văn phòng đại diện tại Ấn Độ.
Hà Giang (Việt Nam) và Vân Nam (Trung Quốc) thúc đẩy xúc tiến văn hoá, du lịch và thương mại

Hà Giang (Việt Nam) và Vân Nam (Trung Quốc) thúc đẩy xúc tiến văn hoá, du lịch và thương mại

Hội nghị xúc tiến Văn hoá, du lịch và thương mại diễn ra nhằm thúc đẩy phát triển du lịch giữa tỉnh Hà Giang với tỉnh Vân Nam, Trung Quốc.
Bộ Công Thương tiếp nhận hồ sơ đề nghị miễn trừ áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại tháng 3/2024

Bộ Công Thương tiếp nhận hồ sơ đề nghị miễn trừ áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại tháng 3/2024

Cục Phòng vệ thương mại, Bộ Công Thương thông báo tiếp nhận hồ sơ đề nghị miễn trừ áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại tháng 3/2024.
Ngành nhựa và cao su hướng đến sự bền vững và thân thiện với môi trường

Ngành nhựa và cao su hướng đến sự bền vững và thân thiện với môi trường

Triển lãm quốc tế về ngành nhựa và cao su (Plastics & Rubber Vietnam 2024) đang diễn ra tại TP. Hồ Chí Minh, chú trọng sự bền vững và thân thiện với môi trường.
Ả-rập Xê-út miễn thuế hải quan đối với một số hàng hóa từ 1/4/2024

Ả-rập Xê-út miễn thuế hải quan đối với một số hàng hóa từ 1/4/2024

Ngày 7/3, Ả-rập Xê-út thông báo sẽ miễn thuế hải quan cho nguyên liệu thô, hàng bán thành phẩm và các sản phẩm được sản xuất hoàn chỉnh... từ ngày 1/4/2024.
Triển lãm rau, hoa, quả HortEx Vietnam 2024 thu hút 200 thương hiệu tham gia

Triển lãm rau, hoa, quả HortEx Vietnam 2024 thu hút 200 thương hiệu tham gia

Tại HortEx Vietnam 2024 - triển lãm chuyên ngành rau, hoa, quả Việt Nam đã thu hút nhiều loại nông, đặc sản của các địa phương trên cả nước tham gia trưng bày.
Tăng cường xúc tiến thương mại, đầu tư với tỉnh Sơn Đông (Trung Quốc)

Tăng cường xúc tiến thương mại, đầu tư với tỉnh Sơn Đông (Trung Quốc)

Hội nghị Xúc tiến thương mại, đầu tư và kết nối giao thương Việt Nam - Trung Quốc (Sơn Đông) nhận được sự quan tâm đặc biệt của hàng trăm doanh nghiệp hai nước.
Cơ hội tìm kiếm khách hàng nông sản, thực phẩm tại Algeria

Cơ hội tìm kiếm khách hàng nông sản, thực phẩm tại Algeria

Triển lãm quốc tế chuyên ngành công nghiệp thực phẩm Algeria sẽ diễn ra từ ngày 22-25/4 tại Cung triển lãm quốc tế Palais des Expositions SAFEX, thủ đô Alger.
Aeon tìm kiếm các đối tác Việt Nam để cung cấp hàng hóa cho thị trường quốc tế

Aeon tìm kiếm các đối tác Việt Nam để cung cấp hàng hóa cho thị trường quốc tế

Thông qua “Kết nối chuỗi cung ứng hàng hóa quốc tế”, Aeon muốn tìm các đối tác về nhóm hàng nông sản, hàng đông lạnh, thực phẩm chế biến...
Senegal, thị trường nhập khẩu gạo tấm lớn ở châu Phi

Senegal, thị trường nhập khẩu gạo tấm lớn ở châu Phi

Senegal là thị trường tiêu thị nhiều gạo với khối lượng nhập khẩu từ 900.000 đến 1000.000 tấn, chủ yếu là gạo tấm 100% giá rẻ.
Triển lãm Quốc tế về giải pháp văn phòng thông minh tổ chức lần đầu tiên tại Việt Nam

Triển lãm Quốc tế về giải pháp văn phòng thông minh tổ chức lần đầu tiên tại Việt Nam

Triển lãm Quốc tế về giải pháp văn phòng thông minh, thiết bị, máy và văn phòng phẩm (VietOffice 2024) sẽ được tổ chức lần đầu tiên tại Việt Nam từ 22 - 24/5.
Triển lãm quốc tế chuyên ngành Y dược- Vietnam Medi-Pharm 2024 thu hút hơn 500 gian hàng

Triển lãm quốc tế chuyên ngành Y dược- Vietnam Medi-Pharm 2024 thu hút hơn 500 gian hàng

Triển lãm quốc tế chuyên ngành Y dược Việt Nam lần thứ 31 (Vietnam Medi-Pharm 2024) quy tụ hơn 500 gian hàng của 400 đơn vị tham dự trong nước và quốc tế.
Vietnam Expo 2024: Quy tụ gần 500 doanh nghiệp tham gia xúc tiến thương mại

Vietnam Expo 2024: Quy tụ gần 500 doanh nghiệp tham gia xúc tiến thương mại

Hội chợ Thương mại quốc tế Việt Nam lần thứ 33 (Vietnam Expo 2024) quy tụ gần 500 doanh nghiệp tham gia sẽ được tổ chức từ ngày 3-6/4, tại Hà Nội.
Hai đoàn doanh nghiệp Hàn Quốc sắp giao thương trực tiếp tại Việt Nam

Hai đoàn doanh nghiệp Hàn Quốc sắp giao thương trực tiếp tại Việt Nam

Ngày 12/3, hai đoàn doanh nghiệp xuất khẩu đến từ tỉnh Gyeongbuk và tỉnh Chungbuk (Hàn Quốc) sẽ có buổi giao thương trực tiếp với các nhà nhập khẩu Việt Nam.
Hội chợ Quốc tế hàng phong cách ngoài trời Quy Nhơn 2024: Kênh xúc tiến thương mại hiệu quả

Hội chợ Quốc tế hàng phong cách ngoài trời Quy Nhơn 2024: Kênh xúc tiến thương mại hiệu quả

Sáng 9/3, tại TP. Quy Nhơn, tỉnh Bình Định, diễn ra lễ khai mạc Hội chợ Quốc tế hàng phong cách ngoài trời tại Quy Nhơn 2024 (Q-Fair 2024).
Việt Nam thu hút gần 4,29 tỉ USD dòng vốn FDI

Việt Nam thu hút gần 4,29 tỉ USD dòng vốn FDI

Tính đến ngày 20/2, theo Tổng cục Thống kê, tổng vốn FDI đăng ký vào Việt Nam đạt gần 4,29 tỉ USD, tăng 38,6% so với cùng kỳ năm trước.
Hiệp định thương mại tự do Israel-Guatemala chính thức có hiệu lực

Hiệp định thương mại tự do Israel-Guatemala chính thức có hiệu lực

Kể từ ngày 29/02/2024, Hiệp định thương mại tự do giữa Israel và Guatemala chính thức có hiệu lực đi vào thực hiện.
Mời tham dự chương trình xúc tiến thương mại trong lĩnh vực logistics LOGIX INDIA 2024

Mời tham dự chương trình xúc tiến thương mại trong lĩnh vực logistics LOGIX INDIA 2024

Từ ngày 26-28/3, chương trình xúc tiến thương mại, hội nghị và hội chợ trong lĩnh vực hậu cần Logistics “LOGIX INDIA” lần thứ 5 sẽ diễn ra tại Mumbai, Ấn Độ.
100 doanh nghiệp tiêu biểu được lựa chọn tham gia Gian hàng quốc gia Việt Nam trên Alibaba.com

100 doanh nghiệp tiêu biểu được lựa chọn tham gia Gian hàng quốc gia Việt Nam trên Alibaba.com

100 doanh nghiệp tiêu biểu vừa được lựa chọn tham gia Gian hàng quốc gia Việt Nam (Vietnam Pavilion) trên sàn thương mại điện tử Alibaba.com.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động