Thực hư về các loại thuốc lá thế hệ mới trên thị trường

Mặc dù chưa cho phép thương mại, nhưng thuốc lá thế hệ mới hiện đang tràn ngập trong cộng đồng thông qua đường xách tay, buôn lậu.
Luật kiểm soát thuốc lá hiện hành có thể áp dụng để quản lý thuốc lá thế hệ mới Thuốc lá thế hệ mới: Giải pháp ngăn giới trẻ tiếp cận của thế giới

Các loại thuốc lá thế hệ mới được biết đến nhiều nhất là thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng. Tuy cùng hoạt động bằng thiết bị điện tử, nhưng hai sản phẩm này khác biệt nhau từ nguyên liệu, cơ chế vận hành, kiểu dáng, cũng như tính phổ biến và mức độ ảnh hưởng đến cộng đồng.

Thuốc lá làm nóng và thuốc lá điện tử: Cùng làm nóng nhưng khác nguyên liệu

Dễ thấy, đặc điểm chung của các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới này là dùng một thiết bị điện tử để làm nóng thay vì đốt cháy trực tiếp điếu thuốc như thuốc lá điếu thông thường. Chính vì vậy nên thuốc lá làm nóng và thuốc lá điện tử thường bị nhầm lẫn và gọi tên chung là “thuốc lá điện tử”. Trên thực tế, hai dòng sản phẩm hiện đang phổ biến trên thị trường “chợ đen” này có sự khác biệt rõ rệt.

Thực hư về các loại thuốc lá thế hệ mới trên thị trường
Một cửa hàng bán thuốc lá điện tử công khai tại TP Hồ Chí Minh, dù mặt hàng này chưa được phép kinh doanh tại Việt Nam

Phỏng vấn những người đã sử dụng thuốc lá thế hệ mới, chúng tôi được biết: Thuốc lá làm nóng dùng thiết bị để làm nóng nguyên liệu thuốc lá, từ đó tạo ra nicotine để cung cấp cho người hút thuốc. Vì có sử dụng điếu thuốc lá đặc chế (khác với điếu thuốc lá thông thường), nên những người đã từng hút thuốc lá điếu lâu năm sẽ rất quen thuộc với thuốc lá làm nóng.

Khác với thuốc lá làm nóng, thuốc lá điện tử là sản phẩm hóa hơi (làm nóng) tinh dầu có chứa hoặc không chứa nicotine. Đặc biệt, thuốc lá điện tử còn phân ra hai loại: một loại là “hệ thống đóng” (closed system) chỉ sử dụng dung dịch đóng gói sẵn từ nhà sản xuất, người dùng không thể tự pha chế hỗn hợp dung dịch theo sở thích, do đó ít phổ biến trên thị trường. Loại còn lại có “hệ thống mở” (open system), cho phép người dùng pha trộn dung dịch theo nhu cầu và sở thích, tăng giảm liều lượng nicotine, tạo nhiều mùi hương, thậm chí “màu khói” khác nhau.

Bất kỳ ai cũng có thể pha trộn tinh dầu vào thuốc lá điện tử hệ thống mở, ẩn chứa nhiều nguy cơ đến sức khỏe.
Bất kỳ ai cũng có thể pha trộn tinh dầu vào thuốc lá điện tử hệ thống mở, ẩn chứa nhiều nguy cơ đến sức khỏe

Theo cảnh báo của các cơ quan y tế và an ninh, phần lớn các vụ ngộ độc ma túy, chất cấm gần đây là từ thuốc lá điện tử hệ thống mở. Hầu hết các nạn nhân đều bị dẫn dụ bởi người bán hoặc chính họ tự có chủ đích tìm kiếm chất cấm chứa trong vỏ bọc "trá hình" là thiết bị thuốc lá điện tử. Riêng quý 1 năm nay, Bộ Công an đã bắt hàng chục vụ buôn lậu ma túy núp bóng dưới danh nghĩa thuốc lá điện tử, bên cạnh các loại đồ uống, thực phẩm khác.

Năm 2020, Viện Chiến lược và Chính sách y tế thực hiện một nghiên cứu về hành vi nguy cơ đối với sức khỏe học sinh THCS và THPT tại Hà Nội. Kết quả cho thấy, tỉ lệ đang sử dụng thuốc lá điện tử ở học sinh lớp 8-12 là 8,35% (nữ là 4,8%, nam là 12,39%), riêng ở học sinh lớp 10-12 là 12,6%. Tỉ lệ nữ giới hút thuốc lá điện tử cũng tăng cao hơn so với hút thuốc lá điếu thông thường.

Ngược lại, nghiên cứu trên không tìm ra bằng chứng nào về sự quan tâm của thế hệ trẻ đối với thuốc lá làm nóng. Trong khi đó, kinh nghiệm quốc tế cho thấy: Tại Nhật Bản, sau 5 năm cấp phép kinh doanh thuốc lá làm nóng, 44% thanh thiếu niên Nhật đã ngừng sử dụng thuốc lá điếu.

Không chỉ Nhật Bản, các quốc gia khác như Hàn Quốc, Nga, Anh, Mỹ, New Zealand, Israel... cũng cấp phép lưu hành cho các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới với điều kiện rằng những sản phẩm đó đã vượt qua quá trình kiểm nghiệm nghiêm ngặt bởi các cơ quan y tế uy tín như FDA Hoa Kỳ, PHE Anh Quốc, BfR của Liên Bang Đức...

Đối chiếu với tình hình pháp lý ở Việt Nam, phát biểu tại tọa đàm “Phòng chống tác hại thuốc lá - Hành động mới từ góc nhìn toàn cầu” vừa qua, ông Lê Đại Hải, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế, Bộ Tư pháp nhấn mạnh: “Nếu hiểu theo đúng tinh thần của Luật Phòng chống tác hại thuốc lá thì luật chỉ điều chỉnh những thứ gọi là thuốc lá. Mà đã là thuốc lá thì cần xét đến nguyên liệu có phải là thuốc lá hay không để xác định khả năng chịu sự kiểm soát của luật”.

Sản phẩm nào có chứa ma túy thì không được gọi là thuốc lá nữa, và rõ ràng là phải bị cấm theo luật, ông Hải bổ sung thêm.

Đã đủ cơ sở để quản lý thuốc lá làm nóng bằng luật hiện hành

Cũng trong tọa đàm trên, ông Lê Đại Hải một lần nữa nhắc lại các thông lệ quốc tế mà bộ luật hiện hành của Việt Nam đang tuân thủ: Theo định nghĩa của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thuốc lá làm nóng đã được xác định là sản phẩm thuốc lá. Định nghĩa này cũng được đề cập tương tự trong Luật Phòng chống tác hại thuốc lá 2012. Do đó, một khi thuốc lá làm nóng đã được định danh là thuốc lá, chịu sự quản lý theo Luật đầu tư 2020, Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá cùng với Nghị định 67 sửa đổi, thì đã có thể được đưa vào quản lý ngay mà không cần thí điểm.

Bổ sung cho ý của ông Hải ở góc độ người tiêu dùng, bà Nguyễn Quỳnh Liên, Trưởng Ban Dân chủ - Pháp luật, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nhấn mạnh sự kỳ vọng đối với việc sớm có biện pháp quản lý thuốc lá thế hệ mới. Bà Liên cũng đặt vấn đề về nghịch lý: Vì sao các cơ quan chức năng vẫn đang vất vả đấu tranh với tình trạng nhập lậu thuốc lá làm nóng, thuốc lá điện tử mà những sản phẩm chính danh được FDA Hoa Kỳ cùng các cơ quan y tế quốc tế khác công nhận thì lại chưa được đưa vào diện quản lý?

Chính xác hơn, sản phẩm thuốc lá thế hệ mới nào đã phù hợp với định nghĩa của luật Phòng chống tác hại thuốc lá (tức trong thành phần có chứa nguyên liệu thuốc lá, tiêu biểu như thuốc lá làm nóng) thì cần phải được đưa vào quản lý ngay. Chính sách này sẽ mang lại các lợi ích cụ thể: bảo vệ lợi ích người dùng, nâng cao năng lực quản lý mọi sản phẩm thuốc lá của quốc gia, đồng thời chống thất thu thuế, giúp bảo toàn ngân sách.

Thiên Minh
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Thuốc lá điện tử

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

TP. Hồ Chí Minh: Sản xuất mỹ phẩm trái phép, Yody Phương Anh bị xử phạt, thu hồi sản phẩm

TP. Hồ Chí Minh: Sản xuất mỹ phẩm trái phép, Yody Phương Anh bị xử phạt, thu hồi sản phẩm

Thanh tra Sở Y tế TP. Hồ Chí Minh xử phạt Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Thẩm mỹ Yody Phương Anh 170 triệu đồng, đình chỉ hoạt động do hàng loạt sai phạm.
Sở Y tế Thanh Hóa bắt quả tang một phòng khám hoạt động không phép

Sở Y tế Thanh Hóa bắt quả tang một phòng khám hoạt động không phép

Kiểm tra đột xuất tại Nhà thuốc Mai Hoa (phường Đông Vệ, TP. Thanh Hóa), lực lượng chức năng phát hiện cơ sở này khám chữa bệnh khi chưa được cấp phép.
Đắk Lắk: Phẫu thuật lấy viên sỏi nặng gần 1kg trong bàng quang của nam bệnh nhân

Đắk Lắk: Phẫu thuật lấy viên sỏi nặng gần 1kg trong bàng quang của nam bệnh nhân

Bác sỹ Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên (Đắk Lắk) đã phẫu thuật thành công lấy viên sỏi nặng gần 1kg trong bàng quang của nam bệnh nhân.
Cục An toàn thực phẩm chỉ đạo điều tra vụ học sinh nghi ngộ độc sau khi uống nước ngọt miễn phí

Cục An toàn thực phẩm chỉ đạo điều tra vụ học sinh nghi ngộ độc sau khi uống nước ngọt miễn phí

Cục An toàn thực phẩm đề nghị Sở Y tế Hà Nội khẩn trương phối hợp các cơ quan chức năng điều tra vụ nghi ngộ độc tại Trường THCS Bình Minh (huyện Thanh Oai).
Nỗ lực thắp lên hi vọng sống cho các bệnh nhân ung thư

Nỗ lực thắp lên hi vọng sống cho các bệnh nhân ung thư

Từng chứng kiến người thân, bạn bè, đồng nghiệp đau đớn, ra đi vì căn bệnh ung thư, Tiến sĩ Nguyễn Văn Năm luôn đau đáu tìm một phương pháp hỗ trợ điều trị mới.

Tin cùng chuyên mục

Tại sao giới trẻ lại bị thuốc lá thế hệ mới

Tại sao giới trẻ lại bị thuốc lá thế hệ mới 'lôi kéo'?

Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đang là mối đe dọa đối với lối sống và sức khỏe người dân, trong đó chủ yếu là giới trẻ.
Tăng cường chính sách để kiểm soát thuốc lá điện tử

Tăng cường chính sách để kiểm soát thuốc lá điện tử

Ngày 3/10, Bộ Y tế tổ chức hội thảo cung cấp thông tin báo chí về tăng cường năng lực triển khai thực hiện công ước khung về kiểm soát thuốc lá tại Việt Nam.
Sử dụng thuốc lá sẽ tiếp tục tăng nếu không có biện pháp can thiệp mạnh mẽ

Sử dụng thuốc lá sẽ tiếp tục tăng nếu không có biện pháp can thiệp mạnh mẽ

Tỷ lệ người hút thuốc có thể tăng lên tới 43% vào năm 2030 nếu không có những biện pháp can thiệp kịp thời và hiệu quả.
Thuốc lá: Kẻ thù của giấc ngủ và sức khỏe tinh thần

Thuốc lá: Kẻ thù của giấc ngủ và sức khỏe tinh thần

Các nghiên cứu khoa học đã đưa ra bằng chứng thuyết phục về tác hại nghiêm trọng của thuốc lá với sức khỏe con người, đặc biệt là giấc ngủ và sức khỏe tâm thần.
Hồi chuông cảnh báo về tác hại của thuốc lá mới với thanh thiếu niên

Hồi chuông cảnh báo về tác hại của thuốc lá mới với thanh thiếu niên

Theo số liệu mới nhất từ Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá, tình trạng dùng thuốc lá điện tử, đặc biệt ở nhóm tuổi học sinh đang diễn biến phức tạp và báo động.
Quốc hội trẻ em: Kiến nghị cách chống thuốc lá điện tử

Quốc hội trẻ em: Kiến nghị cách chống thuốc lá điện tử

Phiên họp giả định “Quốc hội trẻ em” lần II năm 2024 với sự tham gia của 306 đại biểu trẻ em là những đội viên, thiếu niên tiêu biểu trong cả nước.
Tất cả các sản phẩm thuốc lá đều gây hại với sức khỏe cộng đồng

Tất cả các sản phẩm thuốc lá đều gây hại với sức khỏe cộng đồng

Các sản phẩm thuốc lá mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đang trở thành mối lo ngại lớn đối với sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ.
Nguyên nhân khiến bé trai 3 tháng tuổi ở Mái ấm Hoa Hồng tử vong

Nguyên nhân khiến bé trai 3 tháng tuổi ở Mái ấm Hoa Hồng tử vong

Chiều 29/9, Bệnh viện Nhi đồng 2, TP. Hồ Chí Minh thông tin, trong 2 trẻ từng ở Mái ấm Hoa Hồng, có một bé trai 3 tháng tuổi bị viêm phổi nặng đã tử vong.
Khám sàng lọc bệnh tim mạch, thận cho hơn 1.000 người dân ở Hà Nội

Khám sàng lọc bệnh tim mạch, thận cho hơn 1.000 người dân ở Hà Nội

Hơn 1.000 người dân, người nhà bệnh nhân đang điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) được khám miễn phí bệnh tim mạch, thận, chuyển hoá.
TP. Hồ Chí Minh: Hoạt động thẩm mỹ ‘chui’, hotgirl Vũ Lâm Nhã Trúc bị xử phạt nặng

TP. Hồ Chí Minh: Hoạt động thẩm mỹ ‘chui’, hotgirl Vũ Lâm Nhã Trúc bị xử phạt nặng

Ngày 29/9, Thanh tra Sở Y tế TP. Hồ Chí Minh thông tin, đơn vị đã có quyết định xử phạt đối với bà Vũ Lâm Nhã Trúc do liên quan đến các hoạt động thẩm mỹ chui.
Khó khăn khi cai thuốc lá và cách để vượt qua

Khó khăn khi cai thuốc lá và cách để vượt qua

Hút thuốc lá là một thói quen gây ra vô vàn tác hại cho sức khỏe. Việc cai thuốc lá là một quyết định đúng đắn để bảo vệ bản thân và những người xung quanh.
Báo động xu hướng thanh thiếu niên dùng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng

Báo động xu hướng thanh thiếu niên dùng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng

Các nhà khoa học cảnh báo xu hướng thanh thiếu niên dùng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng ngày càng tăng, trong đó có Việt Nam.
Vắc-xin:

Vắc-xin: 'Vũ khí' mới trong phòng chống sốt xuất huyết có mặt tại Việt Nam

Vắc-xin sốt xuất huyết do Bộ Y tế phê duyệt vào tháng 5/2024 được kỳ vọng là giải pháp bổ sung hiệu quả, góp phần phòng chống sốt xuất huyết.
Thứ trưởng Bộ Y tế: Đãi ngộ với cán bộ truyền thông y tế chưa thỏa đáng

Thứ trưởng Bộ Y tế: Đãi ngộ với cán bộ truyền thông y tế chưa thỏa đáng

Thứ trưởng Bộ Y tế đề nghị người đứng đầu các đơn vị từ trung ương tới địa phương cần có trách nhiệm đối với công tác truyền thông y tế.
Hãy nói không với các loại thuốc lá: Truyền thống, điện tử và nung nóng!

Hãy nói không với các loại thuốc lá: Truyền thống, điện tử và nung nóng!

Dưới tác động của các chiến lược quảng cáo tinh vi, thuốc lá thế hệ mới đang cố gắng tiếp cận và thu hút đối tượng khách hàng mới, đặc biệt là giới trẻ.
Lợi ích bất ngờ với người bệnh tiểu đường khi uống cà phê đúng cách

Lợi ích bất ngờ với người bệnh tiểu đường khi uống cà phê đúng cách

Tiểu đường đang là một trong những bệnh phổ biến hàng đầu trên thế giới. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu cho thấy tác dụng không ngờ của cà phê với bệnh này.
Hành trình ngoài ngực trái: Sức khoẻ người nhận trái tim xuyên Việt

Hành trình ngoài ngực trái: Sức khoẻ người nhận trái tim xuyên Việt

Người nhận được trái tim xuyên Việt đã cùng người thân tạm biệt các y bác sỹ Bệnh Viện Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh để xuất viện về nhà.
Thuốc lá lậu hoành hành: Nguy cơ đe dọa sức khỏe và thất thu ngân sách

Thuốc lá lậu hoành hành: Nguy cơ đe dọa sức khỏe và thất thu ngân sách

Thuốc lá nhập lậu bán công khai trên thị trường nội địa không chỉ gây thất thu cho ngân sách nhà nước mà còn là mối nguy hại rình rập tới sức khỏe người dùng.
Gia Lai: Xuất hiện chiêu trò mời khám bệnh để lừa bán thực phẩm chức năng giá ‘trên trời’

Gia Lai: Xuất hiện chiêu trò mời khám bệnh để lừa bán thực phẩm chức năng giá ‘trên trời’

Cơ sở Viện Nghiên cứu ứng dụng khúc xạ mắt quốc gia tại Gia Lai mời gọi người lớn tuổi khám mắt miễn phí để lừa bán thực phẩm chức năng với giá ‘trên trời’.
Đổi mới sáng tạo trong ngành y dược: Phấn đấu đến năm 2045 đóng góp trên 20 tỷ USD cho GDP

Đổi mới sáng tạo trong ngành y dược: Phấn đấu đến năm 2045 đóng góp trên 20 tỷ USD cho GDP

Việt Nam khát vọng trở thành nước dẫn đầu khu vực về thử nghiệm, nghiên cứu và sản xuất thuốc chất lượng cao, đến năm 2045 đóng góp 20 tỷ USD vào GDP cả nước.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động