Thực hư về các loại thuốc lá thế hệ mới trên thị trường

Mặc dù chưa cho phép thương mại, nhưng thuốc lá thế hệ mới hiện đang tràn ngập trong cộng đồng thông qua đường xách tay, buôn lậu.
Luật kiểm soát thuốc lá hiện hành có thể áp dụng để quản lý thuốc lá thế hệ mới Thuốc lá thế hệ mới: Giải pháp ngăn giới trẻ tiếp cận của thế giới

Các loại thuốc lá thế hệ mới được biết đến nhiều nhất là thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng. Tuy cùng hoạt động bằng thiết bị điện tử, nhưng hai sản phẩm này khác biệt nhau từ nguyên liệu, cơ chế vận hành, kiểu dáng, cũng như tính phổ biến và mức độ ảnh hưởng đến cộng đồng.

Thuốc lá làm nóng và thuốc lá điện tử: Cùng làm nóng nhưng khác nguyên liệu

Dễ thấy, đặc điểm chung của các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới này là dùng một thiết bị điện tử để làm nóng thay vì đốt cháy trực tiếp điếu thuốc như thuốc lá điếu thông thường. Chính vì vậy nên thuốc lá làm nóng và thuốc lá điện tử thường bị nhầm lẫn và gọi tên chung là “thuốc lá điện tử”. Trên thực tế, hai dòng sản phẩm hiện đang phổ biến trên thị trường “chợ đen” này có sự khác biệt rõ rệt.

Thực hư về các loại thuốc lá thế hệ mới trên thị trường
Một cửa hàng bán thuốc lá điện tử công khai tại TP Hồ Chí Minh, dù mặt hàng này chưa được phép kinh doanh tại Việt Nam

Phỏng vấn những người đã sử dụng thuốc lá thế hệ mới, chúng tôi được biết: Thuốc lá làm nóng dùng thiết bị để làm nóng nguyên liệu thuốc lá, từ đó tạo ra nicotine để cung cấp cho người hút thuốc. Vì có sử dụng điếu thuốc lá đặc chế (khác với điếu thuốc lá thông thường), nên những người đã từng hút thuốc lá điếu lâu năm sẽ rất quen thuộc với thuốc lá làm nóng.

Khác với thuốc lá làm nóng, thuốc lá điện tử là sản phẩm hóa hơi (làm nóng) tinh dầu có chứa hoặc không chứa nicotine. Đặc biệt, thuốc lá điện tử còn phân ra hai loại: một loại là “hệ thống đóng” (closed system) chỉ sử dụng dung dịch đóng gói sẵn từ nhà sản xuất, người dùng không thể tự pha chế hỗn hợp dung dịch theo sở thích, do đó ít phổ biến trên thị trường. Loại còn lại có “hệ thống mở” (open system), cho phép người dùng pha trộn dung dịch theo nhu cầu và sở thích, tăng giảm liều lượng nicotine, tạo nhiều mùi hương, thậm chí “màu khói” khác nhau.

Bất kỳ ai cũng có thể pha trộn tinh dầu vào thuốc lá điện tử hệ thống mở, ẩn chứa nhiều nguy cơ đến sức khỏe.
Bất kỳ ai cũng có thể pha trộn tinh dầu vào thuốc lá điện tử hệ thống mở, ẩn chứa nhiều nguy cơ đến sức khỏe

Theo cảnh báo của các cơ quan y tế và an ninh, phần lớn các vụ ngộ độc ma túy, chất cấm gần đây là từ thuốc lá điện tử hệ thống mở. Hầu hết các nạn nhân đều bị dẫn dụ bởi người bán hoặc chính họ tự có chủ đích tìm kiếm chất cấm chứa trong vỏ bọc "trá hình" là thiết bị thuốc lá điện tử. Riêng quý 1 năm nay, Bộ Công an đã bắt hàng chục vụ buôn lậu ma túy núp bóng dưới danh nghĩa thuốc lá điện tử, bên cạnh các loại đồ uống, thực phẩm khác.

Năm 2020, Viện Chiến lược và Chính sách y tế thực hiện một nghiên cứu về hành vi nguy cơ đối với sức khỏe học sinh THCS và THPT tại Hà Nội. Kết quả cho thấy, tỉ lệ đang sử dụng thuốc lá điện tử ở học sinh lớp 8-12 là 8,35% (nữ là 4,8%, nam là 12,39%), riêng ở học sinh lớp 10-12 là 12,6%. Tỉ lệ nữ giới hút thuốc lá điện tử cũng tăng cao hơn so với hút thuốc lá điếu thông thường.

Ngược lại, nghiên cứu trên không tìm ra bằng chứng nào về sự quan tâm của thế hệ trẻ đối với thuốc lá làm nóng. Trong khi đó, kinh nghiệm quốc tế cho thấy: Tại Nhật Bản, sau 5 năm cấp phép kinh doanh thuốc lá làm nóng, 44% thanh thiếu niên Nhật đã ngừng sử dụng thuốc lá điếu.

Không chỉ Nhật Bản, các quốc gia khác như Hàn Quốc, Nga, Anh, Mỹ, New Zealand, Israel... cũng cấp phép lưu hành cho các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới với điều kiện rằng những sản phẩm đó đã vượt qua quá trình kiểm nghiệm nghiêm ngặt bởi các cơ quan y tế uy tín như FDA Hoa Kỳ, PHE Anh Quốc, BfR của Liên Bang Đức...

Đối chiếu với tình hình pháp lý ở Việt Nam, phát biểu tại tọa đàm “Phòng chống tác hại thuốc lá - Hành động mới từ góc nhìn toàn cầu” vừa qua, ông Lê Đại Hải, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế, Bộ Tư pháp nhấn mạnh: “Nếu hiểu theo đúng tinh thần của Luật Phòng chống tác hại thuốc lá thì luật chỉ điều chỉnh những thứ gọi là thuốc lá. Mà đã là thuốc lá thì cần xét đến nguyên liệu có phải là thuốc lá hay không để xác định khả năng chịu sự kiểm soát của luật”.

Sản phẩm nào có chứa ma túy thì không được gọi là thuốc lá nữa, và rõ ràng là phải bị cấm theo luật, ông Hải bổ sung thêm.

Đã đủ cơ sở để quản lý thuốc lá làm nóng bằng luật hiện hành

Cũng trong tọa đàm trên, ông Lê Đại Hải một lần nữa nhắc lại các thông lệ quốc tế mà bộ luật hiện hành của Việt Nam đang tuân thủ: Theo định nghĩa của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thuốc lá làm nóng đã được xác định là sản phẩm thuốc lá. Định nghĩa này cũng được đề cập tương tự trong Luật Phòng chống tác hại thuốc lá 2012. Do đó, một khi thuốc lá làm nóng đã được định danh là thuốc lá, chịu sự quản lý theo Luật đầu tư 2020, Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá cùng với Nghị định 67 sửa đổi, thì đã có thể được đưa vào quản lý ngay mà không cần thí điểm.

Bổ sung cho ý của ông Hải ở góc độ người tiêu dùng, bà Nguyễn Quỳnh Liên, Trưởng Ban Dân chủ - Pháp luật, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nhấn mạnh sự kỳ vọng đối với việc sớm có biện pháp quản lý thuốc lá thế hệ mới. Bà Liên cũng đặt vấn đề về nghịch lý: Vì sao các cơ quan chức năng vẫn đang vất vả đấu tranh với tình trạng nhập lậu thuốc lá làm nóng, thuốc lá điện tử mà những sản phẩm chính danh được FDA Hoa Kỳ cùng các cơ quan y tế quốc tế khác công nhận thì lại chưa được đưa vào diện quản lý?

Chính xác hơn, sản phẩm thuốc lá thế hệ mới nào đã phù hợp với định nghĩa của luật Phòng chống tác hại thuốc lá (tức trong thành phần có chứa nguyên liệu thuốc lá, tiêu biểu như thuốc lá làm nóng) thì cần phải được đưa vào quản lý ngay. Chính sách này sẽ mang lại các lợi ích cụ thể: bảo vệ lợi ích người dùng, nâng cao năng lực quản lý mọi sản phẩm thuốc lá của quốc gia, đồng thời chống thất thu thuế, giúp bảo toàn ngân sách.

Thiên Minh
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Thuốc lá điện tử

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Mít tinh hưởng ứng Ngày thế giới không thuốc lá

Mít tinh hưởng ứng Ngày thế giới không thuốc lá

Sáng 27/5 tại Hà Nội đã diễn ra lễ mít tinh hưởng ứng Ngày thế giới không thuốc lá (31/5/2023) và Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá (25-31/5/2023).
TP. Hồ Chí Minh: Bệnh viện đang thiếu nhiều loại thuốc hiếm

TP. Hồ Chí Minh: Bệnh viện đang thiếu nhiều loại thuốc hiếm

TP. Hồ Chí Minh đang thiếu nhiều thuốc hiếm do không có nhà cung ứng, bệnh nhân phải sử dụng phác đồ điều trị thay thế.
TP. Hồ Chí Minh: Thanh tra, kiểm tra việc mua sắm kit test ở 3 bệnh viện

TP. Hồ Chí Minh: Thanh tra, kiểm tra việc mua sắm kit test ở 3 bệnh viện

Bệnh viện đa khoa Hóc Môn, Bệnh viện quận Tân Phú, Bệnh viện Dã chiến số 13 thuộc diện thanh, kiểm tra mua sắm kít xét nghiệm, vaccine Covid-19.
Nâng cao hiệu quả trong chăm sóc sức khỏe trẻ em Việt Nam

Nâng cao hiệu quả trong chăm sóc sức khỏe trẻ em Việt Nam

Ngày 26/5, tại Hà Nội, Hội Nhi khoa Việt Nam và Công ty TNHH Pfizer (Việt Nam) đã ký Biên bản ghi nhớ hợp tác nhằm nâng cao hiệu quả chăm sóc sức khỏe trẻ em.
Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa cứu sống bệnh nhân rối loạn nhịp tim nguy hiểm

Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa cứu sống bệnh nhân rối loạn nhịp tim nguy hiểm

Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa đã kịp thời can thiệp và cứu sống một nam bệnh nhân (68 tuổi) bị suy tim nặng, rối loạn nhịp tim.

Tin cùng chuyên mục

Cận cảnh trang thiết bị hiện đại tại Bệnh viện đa khoa Định Hóa, Thái Nguyên

Cận cảnh trang thiết bị hiện đại tại Bệnh viện đa khoa Định Hóa, Thái Nguyên

Nhà khám chữa bệnh tại Bệnh viện đa khoa huyện Định Hóa, Thái Nguyên vừa được Sun Group bàn giao đi vào sử dụng với các trang thiết bị khám chữa bệnh hiện đại.
Vụ ngộ độc botulinum: Tiếp tục mở rộng điều tra, truy tìm các mối liên quan

Vụ ngộ độc botulinum: Tiếp tục mở rộng điều tra, truy tìm các mối liên quan

Kết quả xét nghiệm 15 mẫu bánh mì, chả lụa liên quan vụ ngộ độc botulinum ở Thành phố Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh đều âm tính với botulinum.
7 nhiệm vụ, giải pháp thực hiện Chiến lược quốc gia về phòng, chống tác hại của thuốc lá

7 nhiệm vụ, giải pháp thực hiện Chiến lược quốc gia về phòng, chống tác hại của thuốc lá

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã ký Quyết định 568/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược quốc gia về phòng, chống tác hại của thuốc lá đến năm 2030.
Hạn chế sử dụng thiết bị đóng túi hút chân không để tránh ngộ độc botulinum

Hạn chế sử dụng thiết bị đóng túi hút chân không để tránh ngộ độc botulinum

Người dân không sử dụng sản phẩm giò chả không rõ nguồn gốc lưu thông trên thị trường; hạn chế sử dụng thiết bị đóng túi hút chân để tránh ngộ độc botulinum.
Đảm bảo trên 90% cơ sở phục hồi chức năng được duy trì, củng cố, kiện toàn và đầu tư phát triển

Đảm bảo trên 90% cơ sở phục hồi chức năng được duy trì, củng cố, kiện toàn và đầu tư phát triển

Đây là một trong những mục tiêu đặt ra đến năm 2030 nhằm bảo đảm người khuyết tật, người có nhu cầu được tiếp cận dịch vụ phục hồi chức năng chất lượng...
Cần làm gì để hạn chế tác hại từ thuốc lá, đồ uống có đường cho sức khoẻ?

Cần làm gì để hạn chế tác hại từ thuốc lá, đồ uống có đường cho sức khoẻ?

Ngày 25/5, Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức hội thảo Cung cấp thông tin cho báo chí về phòng chống tác hại của các sản phẩm tiêu dùng có hại cho sức khỏe.
Pfizer Việt Nam ký kết Biên bản ghi nhớ với Công ty CP Vacxin Việt Nam

Pfizer Việt Nam ký kết Biên bản ghi nhớ với Công ty CP Vacxin Việt Nam

Công ty TNHH Pfizer Việt Nam và Công ty CP Vacxin Việt Nam đã ký Biên bản ghi nhớ hợp tác triển khai trong giai đoạn 2023 – 2025.
Bộ Y tế thu hồi giấy đăng ký lưu hành thuốc Myomethol tại Việt Nam

Bộ Y tế thu hồi giấy đăng ký lưu hành thuốc Myomethol tại Việt Nam

Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) đã có quyết định thu hồi giấy đăng ký lưu hành thuốc Myomethol tại Việt Nam.
Nam thanh niên tử vong do mắc thủy đậu: Cần cẩn trọng với biến chứng nguy hiểm của căn bệnh này

Nam thanh niên tử vong do mắc thủy đậu: Cần cẩn trọng với biến chứng nguy hiểm của căn bệnh này

Gần đây, Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận hàng chục bệnh nhân mắc thủy đậu vào điều trị, trong đó có thanh niên 32 tuổi nhưng đã tử vong do biến chứng viêm phổi...
Cảnh báo: Ma tuý ngụy trang dưới vỏ bọc thuốc lá, kẹo, thảo mộc

Cảnh báo: Ma tuý ngụy trang dưới vỏ bọc thuốc lá, kẹo, thảo mộc

Hiện nay, ma tuý “ẩn mình” dưới nhiều dạng, hình thức khác nhau như thuốc lá, kẹo, thảo mộc, nước ngọt nhằm dễ dàng tiếp cận với các nhóm học sinh, sinh viên.
Say nắng giữa thời tiết khắc nghiệt, người đàn ông lên cơn co giật

Say nắng giữa thời tiết khắc nghiệt, người đàn ông lên cơn co giật

Đi làm đồng dưới thời tiết khắc nghiệt, một người đàn ông (41 tuổi) ở tỉnh Phú Thọ đột nhiên bị ngất xỉu và lên cơn co giật.
4 nhóm thực phẩm Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cảnh báo dễ gây ngộ độc botulinum

4 nhóm thực phẩm Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cảnh báo dễ gây ngộ độc botulinum

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đưa ra cảnh báo 4 nhóm thực phẩm dễ gây ngộ độc botulinum cho con người nhất.
Xử phạt Công ty Cổ phần Khơ Thị Skincare & Clinic 120 triệu đồng vì vi phạm trong quảng cáo sản phẩm

Xử phạt Công ty Cổ phần Khơ Thị Skincare & Clinic 120 triệu đồng vì vi phạm trong quảng cáo sản phẩm

Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế vừa công bố công khai danh sách 10 cơ sở vi phạm hành chính về an toàn thực phẩm bị xử phạt, trong đó có Công ty Khơ Thị.
Lão hóa miễn dịch có thể dẫn đến bệnh ung thư, tim mạch

Lão hóa miễn dịch có thể dẫn đến bệnh ung thư, tim mạch

Lão hóa miễn dịch dễ mắc bệnh do nhiễm khuẩn, virus, giảm khả năng hồi phục khi mắc bệnh, thậm chí có thể dẫn đến bệnh ung thư, tim mạch...
WHO khẩn cấp hỗ trợ Việt Nam tìm thuốc hiếm điều trị ngộ độc botulinum

WHO khẩn cấp hỗ trợ Việt Nam tìm thuốc hiếm điều trị ngộ độc botulinum

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đang khẩn trương liên hệ tìm nguồn thuốc hiếm điều trị ngộ độc botulinum để hỗ trợ Việt Nam.
Số phận vắc xin nội địa khi Covid-19 không còn là tình trạng khẩn cấp

Số phận vắc xin nội địa khi Covid-19 không còn là tình trạng khẩn cấp

Mới đây, WHO đã tuyên bố đại dịch Covid-19 không còn là tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu, trong khi những vắc xin “made in Viet Nam” vẫn chưa được cấp phép.
Dr Hải Lê – Người sở hữu “Đôi bàn tay vàng cùng tấm lòng nhân ái”

Dr Hải Lê – Người sở hữu “Đôi bàn tay vàng cùng tấm lòng nhân ái”

Bác sĩ Hải Lê chủ sở hữu thương hiệu thẩm mỹ Dr. Hải Lê đã có những chia sẻ về quá trình hình thành và quá trình “bén duyên” với lĩnh vực thẩm mỹ.
Kết quả nghiên cứu vắc xin và sự tham gia của Việt Nam trong chuyển giao công nghệ vắc xin mRNA

Kết quả nghiên cứu vắc xin và sự tham gia của Việt Nam trong chuyển giao công nghệ vắc xin mRNA

Việc tiếp cận vắc xin quan trọng ở cả góc độ chương trình tiêm chủng thường quy cũng như khẩn cấp trong đại dịch hay đại dịch khác trong tương lai.
Nghệ An: Nắng nóng oi bức, người lớn sốc nhiệt, trẻ nhỏ nhập viện tăng cao

Nghệ An: Nắng nóng oi bức, người lớn sốc nhiệt, trẻ nhỏ nhập viện tăng cao

Tại Nghệ An, nắng nóng oi bức kéo dài nhiều ngày qua là một trong những nguyên nhân khiến người lớn sốc nhiệt, đột quỵ, trẻ nhỏ nhập viện tăng cao.
Thuốc lá thế hệ mới trôi nổi gây nguy hại tới sức khỏe cộng đồng

Thuốc lá thế hệ mới trôi nổi gây nguy hại tới sức khỏe cộng đồng

Chỉ tính riêng 3 tháng đầu năm 2023, đã có trên 10.000 sản phẩm thuốc lá thế hệ mới nhập lậu đã bị cơ quan quản lý thị trường xử lý.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động