Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Lê Tấn Dũng nói về lạm thu ở các trường

Chiều 5/10, Văn phòng Chính phủ tổ chức họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 9, cung cấp thông tin về tình hình kinh tế - xã hội tháng 9 và 9 tháng đầu năm 2025.

Trả lời câu hỏi của phóng viên về tình trạng lạm thu đầu năm học, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Lê Tấn Dũng cho biết, thời gian qua Bộ đã có nhiều chỉ đạo, chấn chỉnh, nhắc nhở, tuy nhiên hiện tượng lạm thu vẫn còn xảy ra tại một số cơ sở giáo dục.

Trong năm học 2025 - 2026, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành văn bản gửi các bộ, ngành, địa phương và cơ sở giáo dục về chính sách học phí, miễn giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập và các khoản thu trong giáo dục. Bộ yêu cầu các cơ sở giáo dục tuyệt đối không lợi dụng danh nghĩa xã hội hóa để thu các khoản đóng góp mang tính ép buộc.

"Mọi khoản thu phải dựa trên tinh thần tự nguyện, có sự đồng thuận của phụ huynh và được công khai theo quy định", Thứ trưởng nhấn mạnh.

Ông Lê Tấn Dũng cho biết, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã xác định 9 nhóm giải pháp cả ngắn hạn và dài hạn nhằm xử lý dứt điểm tình trạng lạm thu.

Thứ nhất, yêu cầu các cấp, ngành thực hiện nghiêm chính sách giáo dục, trong đó các cơ sở giáo dục phải tuân thủ quy định về học phí, miễn giảm và hỗ trợ học phí.

Thứ hai, việc ban hành và thực hiện các quy định về thu, chi, hỗ trợ trong giáo dục phải được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Nghiêm cấm mọi cơ sở giáo dục tự đặt ra các khoản thu không có trong quy định của Nhà nước, nhằm bảo đảm thống nhất và minh bạch trong quản lý tài chính.

Thứ ba, các hoạt động vận động, quản lý và sử dụng nguồn lực xã hội hóa trong giáo dục phải đúng quy định pháp luật, có sự phê duyệt và giám sát của cơ quan chức năng. 

Thứ tư, yêu cầu niêm yết, công khai thông tin về giá đầu tư, thiết bị, sách giáo khoa và các khoản thu trong trường học. Việc công khai giúp tăng tính minh bạch, để phụ huynh, học sinh và xã hội giám sát, qua đó ngăn ngừa tiêu cực.

Thứ năm, qua theo dõi, nhiều địa phương đã chủ động chỉ đạo, chấn chỉnh công tác thu chi tại các cơ sở giáo dục, đảm bảo phù hợp với khả năng tài chính của người dân. Bộ Giáo dục và Đào tạo đánh giá cao các địa phương triển khai quyết liệt, đạt kết quả rõ rệt.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Lê Tấn Dũng cho hay, Bộ cũng lưu ý các cơ sở giáo dục không được thu nhiều khoản cùng lúc, không thu trước nhiều kỳ học, không lợi dụng danh nghĩa ban đại diện cha mẹ học sinh để thu các khoản ngoài quy định. Thời gian qua, một số địa phương xử lý nghiêm các vi phạm đã được ghi nhận, biểu dương.

Thứ sáu, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ tiếp tục rà soát hệ thống văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực giáo dục để điều chỉnh, bổ sung, đảm bảo các quy định phù hợp thực tiễn và phục vụ tốt hơn cho người học. Trong thời gian tới, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ kiến nghị Chính phủ xem xét, sửa đổi một số nghị định liên quan đến cơ chế thu chi trong giáo dục, bao gồm cả giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên nhằm hoàn thiện khung pháp lý và nâng cao hiệu quả quản lý tài chính.

Thứ bảy, tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các vi phạm theo quy định. Công tác thanh tra sẽ được mở rộng, có trọng tâm và phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan để kịp thời ngăn ngừa sai phạm.

Thứ tám, đề nghị các cơ quan của Chính phủ, Quốc hội và chính quyền địa phương tăng cường giám sát tình trạng lạm thu trong giáo dục, coi đây là yếu tố quan trọng để tạo chuyển biến thực chất và củng cố niềm tin của xã hội đối với ngành.

Cuối cùng, Bộ Giáo dục và Đào tạo đề nghị cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp thường xuyên chỉ đạo sát sao công tác thu chi tại các cơ sở giáo dục trên địa bàn, đồng thời phân định rõ trách nhiệm quản lý giữa các cấp.

Cụ thể, cấp xã theo dõi trực tiếp các cơ sở mầm non, tiểu học, trung học cơ sở. Cấp tỉnh chịu trách nhiệm quản lý hệ thống giáo dục phổ thông và giáo dục nghề nghiệp.

"Đây là 9 nhóm giải pháp mà chúng tôi sẽ áp dụng triệt để trong thời gian tới", ông Lê Tấn Dũng nhấn mạnh.

Tình trạng lạm thu tái diễn nhiều năm, dù đã có nhiều văn bản chỉ đạo chấn chỉnh nhưng những khoản đóng góp xã hội hóa tự nguyện vẫn bị biến tướng thành bắt buộc.