Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Thái Nguyên: Góp phần bảo vệ và trồng rừng thay thế

Làm tốt công tác chi trả

Thái Nguyên nằm ở Đông Bắc Việt Nam, tiếp giáp với thủ đô Hà Nội và là trung tâm kinh tế - xã hội lớn của vùng Trung du miền núi phía Bắc. Tổng diện tích rừng phòng hộ, đặc dụng là rừng tự nhiên của tỉnh lên đến hơn 75.000ha và nhiều khu du lịch nổi tiếng như: Hồ Núi Cốc, hang Phượng Hoàng và suối Mỏ Gà, Thác nước 7 tầng Khuôn Tát, Khu di tích lịch sử an toàn khu (ATK) huyện Định Hóa...

Thời gian đầu, công tác quản lý, BV&PTR trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên còn gặp nhiều khó khăn, nhất là nguồn tiền để khoán bảo vệ rừng. Các đối tượng sử dụng dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) để kinh doanh chưa đóng góp cho đầu tư và hỗ trợ công tác BV&PTR; việc đầu tư cho công tác quản lý BV&PTR của các chủ rừng còn hạn chế, bị động.

Quỹ BV&PTR tỉnh Thái Nguyên được thành lập đã góp phần nâng cao nhận thức và trách nhiệm đối với công tác BV&PTR của những người được hưởng lợi từ rừng hoặc có các hoạt động trực tiếp ảnh hưởng đến rừng. Đồng thời, nâng cao năng lực và hiệu quả quản lý, sử dụng và bảo vệ rừng cho các chủ rừng, góp phần thực hiện chiến lược phát triển lâm nghiệp bền vững giai đoạn 2016 - 2020, tầm nhìn đến năm 2030.

Qua 5 năm hoạt động (2013 - 2018), Quỹ BV&PTR tỉnh Thái Nguyên đã tích cực phối hợp với các sở, ban, ngành, đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh tuyên truyền thực hiện chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng được 43 lớp với 2.680 người tham gia. Rà soát, thống kê cá nhân, tổ chức phải thực hiện nghĩa vụ chi trả DVMTR và tiến hành các bước tuyên truyền; tổ chức vận động, đàm phán, thỏa thuận và ký kết được 4 hợp đồng với các đối tượng chi trả DVMTR. Tổng số tiền thu ủy thác chi trả DVMTR từ năm 2015 - 2018 là hơn 5,35 tỷ đồng, bình quân mỗi năm thu gần 1,784 tỷ đồng. Quỹ BV&PTR tỉnh đã ủy thác chi trả tiền DVMTR cho 4 chủ rừng là tổ chức nhà nước và 18 cộng đồng dân cư thực hiện bảo vệ rừng với tổng số tiền 4,53 tỷ đồng, tương ứng với hơn 17.575ha rừng được chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng.

Để thuận tiện cho công tác chi trả tiền DVMTR, năm 2018, Quỹ BV&PTR tỉnh đã thực hiện chi trả cho các đơn vị chủ rừng qua tài khoản ngân hàng và thanh toán điện tử Viettel pay. Tuy nhiên, đây là chính sách mới nên trong quá trình triển khai thực hiện, chính sách chi trả DVMTR còn gặp nhiều khó khăn. Sự tham gia, hưởng ứng của các đối tượng phải nộp tiền cung ứng DVMTR còn dè dặt, hạn chế hoặc trốn tránh trách nhiệm nên mất nhiều thời gian trong việc vận động, giải thích để ký kết hợp đồng ủy thác chi trả DVMTR.

Tăng cường phối hợp, trồng rừng thay thế

Năm 2019, Quỹ BV&PTR tỉnh Thái Nguyên tăng cường phối hợp với Sở Công Thương, Sở Tài nguyên và Môi trường, Cục Thuế tỉnh tiến hành rà soát, tổng hợp danh sách các cơ sở sản xuất công nghiệp, nuôi trồng thủy sản có sử dụng nước cũng như các tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ du lịch có hưởng lợi từ DVMTR.

Đoàn công tác phối hợp với lực lượng kiểm lâm kiểm tra diện tích rừng cung ứng DVMTR

Trong công tác triển khai trồng rừng thay thế (TRTT), Quỹ BV&PTR Thái Nguyên chủ động tham mưu cho Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trình UBND tỉnh giao cho các đơn vị TRTT, tích cực phối hợp với đơn vị chủ rừng triển khai thực hiện công tác TRTT. Nhờ có sự kiểm tra sát sao của Sở và các đơn vị trực thuộc, đơn vị thực hiện TRTT luôn thực hiện trồng đúng, đủ diện tích thiết kế, cây sinh trưởng và phát triển tốt. Nhờ đó, Quỹ đã đạt được một số kết quả khả quan. Từ năm 2014 - 2018, Quỹ đã tiếp nhận từ 38 dự án, tổ chức, cá nhân có chuyển đổi mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác với tổng số tiền trên 12,587 tỷ đồng, tương ứng với 243,8867ha diện tích phải trồng rừng thay thế. Chỉ tính từ năm 2015 - 2018, Quỹ đã tham mưu trình UBND tỉnh giao chủ đầu tư thực hiện TRTT tại huyện Định Hóa và huyện Võ Nhai được 371,5ha (đạt 152% so với yêu cầu về diện tích TRTT), với sự tham gia của 304 hộ gia đình.

Dự kiến, năm 2019, Quỹ tham mưu Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trình UBND tỉnh Thái Nguyên giao các chủ đầu tư trồng mới khoảng 90ha rừng và tiếp tục hỗ trợ chăm sóc cho 371,5ha rừng đã trồng trên địa bàn tỉnh. Công tác thu tiền ủy thác DVMTR tỉnh Thái Nguyên đạt khoảng 2 - 2,5 tỷ đồng để chi trả tiền DVMTR cho các chủ rừng, với diện tích được chi trả khoảng 5.000 - 6.500ha rừng phòng hộ, đặc dụng trên địa bàn tỉnh.