Những loại trái cây nào đang đàm phán xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc?

Tại Hội nghị thúc đẩy giao thương nông sản, thủy sản Việt – Trung trong bối cảnh mới diễn ra mới đây, các hoạt động giao thương giữa doanh nghiệp hai bên diễn ra khá sôi nổi. Phía doanh nghiệp Trung Quốc cũng đã liên tục gửi thông tin liên lạc cũng như nhu cầu nhập khẩu hàng hóa. Ở chiều ngược lại, các doanh nghiệp Việt Nam cũng giới thiệu thông tin và chào hàng sản phẩm. Những sản phẩm được quan tâm trao đổi nhiều như: gạo, thanh long, sầu riêng, mít, cà phê, hạt điều…

Ông Ngô Tuấn Dật - Tổng giám đốc mảng trái cây Đông Nam Á, Công ty quản lý chuỗi cung ứng thương mại quốc tế Sunwah (Quảng Đông) - cho biết: "Năm ngoái, chúng tôi đã ký kết hợp đồng với đối tác Việt Nam, thu mua hơn 2.000 container hàng hóa các loại như: sầu riêng, mít, chanh leo, xoài, khoai lang tím… Kế hoạch trong năm 2023 sẽ tăng con số 2.500 container. Do đó, doanh nghiệp này mong muốn kết nối được thêm nhiều đối tác lớn có uy tín và tiềm năng ở Việt Nam để hợp tác, làm ăn.

Năm 2022, kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam - Trung Quốc đạt 175,5 tỉ USD, chiếm 24% tổng xuất nhập khẩu của Việt Nam. Trung Quốc cũng là thị trường xuất khẩu quan trọng đối với nhiều mặt hàng nông sản Việt Nam.

Hiện Trung Quốc là thị trường xuất khẩu lớn nhất về hoa quả Việt Nam, chiếm tỷ trọng 45,38%. Trong đó, vải thiều chiếm tỷ trọng 90% lượng xuất khẩu ra nước ngoài, thanh long chiếm tỷ trọng hơn 80%.

Cơ hội xuất khẩu nông sản, trái cây sang thị trường là rất lớn. Tuy nhiên, để đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường này, ông Lỗ Siêu - Đại diện Tổng cục Hải quan Trung Quốc - nhấn mạnh: Vấn đề an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nông sản nhập khẩu là vấn đề quan trọng hàng đầu.

Ông Đặng Phúc Nguyên - Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam – nhận định, thị trường Trung Quốc đang tăng cường nhập khẩu rau quả từ khối ASEAN. Đây cũng là một trong những điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp Việt Nam có thể dễ dàng tiếp cận thị trường 1,4 tỉ dân. Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất trong việc đẩy mạnh xuất khẩu rau quả sang Trung Quốc là còn tới 7/12 mặt hàng xuất khẩu chưa có Nghị định thư như thanh long, xoài, mít... khó phát huy hết tiềm năng.

Ông Huỳnh Tấn Đạt - Phó cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) - nhận định, Trung Quốc có nhiều thay đổi trong quản lý chất lượng nông sản, hàng hóa nhập khẩu và đã là một thị trường khó tính. Tổng cục Hải quan Trung Quốc áp dụng các biện pháp kiểm soát chặt chẽ hàng hóa qua biên giới, trong đó bao gồm cả hình thức biên mậu (tiểu ngạch). Trung Quốc yêu cầu đàm phán, mở cửa thị trường đối với từng loại sản phẩm; thực hiện quản lý sản phẩm nhập khẩu thông qua ký kết Nghị định thư; sản phẩm nhập khẩu phải có mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói.

Việt Nam đã có các sản phẩm được ký Nghị định thư, gồm: cám gạo, gạo, măng cụt, thạch đen, sầu riêng, chuối, khoai lang. Ngoài ra, Việt Nam đang đàm phán để ký nghị định thư với: thanh long, dưa hấu, vải, nhãn, chôm chôm, xoài, mít. Ớt và chanh leo đang được cho phép xuất khẩu tạm thời. Nhóm trái cây có múi (cam, bưởi…) và dừa đang trong giai đoạn đàm phán kỹ thuật. Cục Bảo vệ thực vật cũng đã nộp hồ sơ đề nghị mở cửa thị trường cho quả na, thảo quả.

Về việc này, ông Trần Thanh Nam - Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn - cho rằng, hiện Việt Nam có 16 mặt hàng thực vật đang được xuất khẩu sang Trung Quốc gồm: Chuối, sầu riêng, măng cụt, thạch đen, cám gạo, gạo, khoai lang, dưa hấu, thanh long, xoài, mít, nhãn, vải, chôm chôm, ớt, chanh leo.

Trong đó, 7 sản phẩm đã có Nghị định thư và Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn đang hoàn thiện chuẩn hóa các Nghị định thư cho khoai lang, ớt. Các địa phương có diện tích lớn về ớt, khoai lang và chanh leo cần rà soát cơ sở đóng gói, vùng nguyên liệu để đăng ký cấp mã vùng trồng và cơ sở đóng gói.

Ngoài ra, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn cũng đang đẩy mạnh phối hợp với các cơ quan phía Trung Quốc để mở cửa cho các sản phẩm bơ, bưởi, dứa, na, thảo quả,… Tuy nhiên, doanh nghiệp cần phối hợp về cơ sở đóng gói và mã số vùng trồng.

Trước những yêu cầu về tiêu chuẩn, quy chuẩn ngày càng nâng cao từ phía Trung Quốc, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thông cũng yêu cầu các doanh nghiệp cần thực hiện nghiêm theo các yêu cầu kỹ thuật, kết hợp với các đơn vị nông nghiệp địa phương để xây dựng vùng nguyên liệu. Theo đó, các doanh nghiệp cần phối hợp với các đơn vị thực hiện cấp mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói để đáp ứng yêu cầu của phía bạn.

Các chuyên gia cũng nhận định, Trung Quốc hiện là thị trường quan trọng khi tiêu thụ một lượng lớn hàng hóa nông sản của Việt Nam. Đây cũng là thị trường truyền thống có lịch sử lâu đời với Việt Nam. Để khai thác hiệu quả thị trường này, điều quan trọng là phải xác lập tầm nhìn đúng đắn. Trong đó, việc bỏ tư duy buôn chuyến mà cần xem thị trường Trung Quốc là thị trường quan trọng, khó tính từ đó xác định các doanh nghiệp làm ăn với chúng ta là những đối tác để hợp tác lâu dài là hết sức quan trọng.