Nhà máy điện hạt nhân lớn nhất không kết nối lưới điện Ukraine: Mùa đông khó khăn hơn?

Ukraine có 4 nhà máy điện hạt nhân với tổng số 15 tổ máy. Theo công ty năng lượng nhà nước Ukrenergo, họ sản xuất 50-60% lượng điện trong lưới điện quốc gia. Nhà máy ở Zaporizhzhia là nhà máy lớn nhất không chỉ ở Ukraine, mà còn của toàn châu Âu. Nó có sáu tổ máy điện với tổng công suất 6.000 MW. Và đã tạo ra gần một nửa lượng điện được sản xuất bởi các nhà máy điện hạt nhân của Ukraine trước cuộc chiến. Giờ đây, dường như Điện Kremlin có ý định tích hợp nhà máy điện hạt nhân vào lưới điện của Nga. Ngày 3/11, Zaporizhzhia được thông báo là hiện đang chạy các máy phát điện diesel khẩn cấp sau khi các đường dây điện cuối cùng còn lại bị cắt do pháo kích của Nga. Nhà máy điện hạt nhân này có thể hoạt động trong 15 ngày với nguồn nhiên liệu sẵn có.

Mặc dù sáu lò phản ứng đã ngừng hoạt động, nhà máy vẫn cần nguồn cung cấp điện liên tục để đảm bảo làm mát. Nếu không, một thảm họa hạt nhân có thể xảy ra. Cơ quan năng lượng hy vọng rằng Nga sẽ cố gắng kết nối nhà máy hạt nhân với lưới điện ở các vùng lãnh thổ do Nga chiếm đóng như Crimea và Donbas. Matxcơva cho biết ngày 3/11 rằng Nga chỉ đơn thuần bảo vệ nhà máy hạt nhân khỏi hỏa lực của Ukraine. Quân đội Nga đang nã pháo vào nhà máy điện hạt nhân để phá hủy cơ sở hạ tầng và ngắt kết nối của nhà máy khỏi hệ thống năng lượng của Ukraine. Kể từ đó, nhà máy điện hạt nhân đã bị ngắt kết nối khỏi lưới điện của Ukraine nhiều lần do các cuộc pháo kích của Nga. Sau những cuộc tấn công đó, các công nhân của nhà máy đã tìm cách kết nối lại Zaporizhzhya với lưới điện Ukraine và đảm bảo nó sẽ tiếp tục tạo ra điện cho Ukraine. Nhà máy điện hạt nhân đã không hoạt động hết công suất kể từ khi bị chiếm đóng. Hai, đôi khi ba tổ máy đang hoạt động, với tổ máy thứ ba không chạy hết công suất. Nhà máy điện hạt nhân tạo ra bao nhiêu điện cho lưới điện Ukraine được giữ bí mật do thiết quân luật.

Để ngắt kết nối an toàn nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia khỏi lưới điện Ukraine và kết nối an toàn với lưới điện của Crimea bị chiếm đóng, sẽ cần một quá trình đồng bộ hóa phức tạp về mặt kỹ thuật và đồng bộ hóa tiếp theo, ngắt kết nối từng đường dây một, tần số trong lưới 50 Hertz sẽ phải được duy trì mọi lúc để tránh sự cố hoặc mất điện. Bây giờ có vẻ như Nga đang lên kế hoạch thực hiện bước đi khó khăn này - vào thời điểm tồi tệ nhất có thể đối với Ukraine. Mùa đông đang đến gần và năng lượng là cần thiết để sưởi ấm. Volodymyr Omelchenko, chuyên gia năng lượng tại Trung tâm Nghiên cứu Kyiv Razumkov cho biết: Ukraine cần gấp nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia nếu không sẽ không thể hoàn thành nghĩa vụ xuất khẩu điện. Olena Pavlenko, người đứng đầu trung tâm phân tích DiXi Group, chuyên theo dõi thị trường năng lượng của Ukraine, cho biết đất nước cần nhà máy, xuất khẩu điện hỗ trợ ngành năng lượng và bù đắp cho các công ty do giá điện giảm cho người dân. Ukrenergo cho biết Ukraine đã xuất khẩu điện sang châu Âu thông qua Romania và Slovakia kể từ tháng 6 năm 2022, mang về cho công ty khoản tiền tương đương 67 triệu euro (67 triệu USD). Kinh phí cần thiết để chuẩn bị cho nhiệt độ lạnh hơn và thời kỳ sưởi ấm - mua than, sửa chữa các tổ máy và đường dây điện của nhà máy điện.

Nếu doanh thu từ xuất khẩu điện bị mất, việc chuẩn bị cho mùa đông có thể khó khăn. Một kịch bản bao gồm nhà máy điện hạt nhân, và một số kịch bản bi quan hơn không bao gồm bất kỳ nhà máy nào. Và theo quan điểm của cuộc tấn công của Nga vào cơ sở hạ tầng năng lượng, các nhà máy điện hạt nhân ở Ukraine đóng một vai trò đặc biệt quan trọng trong mùa đông này. Chúng có thể sẽ chiếm tỷ trọng ngày càng tăng trong sản xuất điện. Nhưng nếu tính đến việc chiếm đóng nhà máy Zaporizhzhya, năng lượng hạt nhân có thể đạt đến giới hạn của nó. Hệ thống cung cấp điện của Ukraine có giới hạn an toàn, nhưng không phải là không có giới hạn. Mùa đông đến, không thể loại trừ sự cố cung cấp điện do mất công suất và pháo kích vào cơ sở hạ tầng. Nhưng các chuyên gia cho rằng điều này có thể tránh được bằng cách tăng cường khả năng phòng không gần các cơ sở hạ tầng quan trọng.