Nghịch lý dầu thô Mỹ: Dự trữ tăng, giá vẫn leo thang

Trong vài tuần qua, thị trường dầu thô Mỹ đang đối mặt với một tình huống nghịch lý, khi dự trữ dầu thô tăng, nhưng giá dầu lại không giảm mà ngược lại còn tăng. Điều này đi ngược lại với lý thuyết cơ bản của kinh tế học, theo đó, khi nguồn cung dầu thô tăng (dự trữ cao), giá dầu sẽ giảm do cung vượt cầu. Tuy nhiên, thực tế thị trường dầu thô hiện tại lại phản ánh một bức tranh phức tạp hơn nhiều yếu tố ảnh hưởng.

Dự trữ dầu thô tăng: Nguyên nhân và tác động

Theo báo cáo của Viện Dầu khí Mỹ (API), trong tuần qua, lượng tồn kho dầu thô tại thị trường Mỹ đã tăng 4,593 triệu thùng, trong khi kỳ vọng ban đầu là mức giảm. Tuy nhiên, mặc dù tồn kho tăng, giá dầu vẫn tiếp tục duy trì mức cao.

Một số nguyên nhân chính dẫn đến việc tồn kho dầu thô tăng có thể kể đến:

Tăng sản lượng khai thác: Mỹ hiện đang sản xuất một lượng dầu lớn từ các mỏ đá phiến (shale oil), và các công ty dầu mỏ tiếp tục gia tăng sản lượng để tận dụng giá dầu cao. Điều này dẫn đến lượng dầu tích lũy trong kho tăng lên, nhưng không đủ để làm giảm giá dầu nếu các yếu tố khác tiếp tục hỗ trợ thị trường.

Vấn đề vận chuyển: Mặc dù sản lượng dầu thô cao, nhưng nếu không có đủ cơ sở hạ tầng để vận chuyển dầu thô, các kho sẽ bị tích trữ dầu không thể tiêu thụ ngay. Việc thiếu hụt cơ sở vật chất này làm cho lượng dầu tồn kho tăng lên.

Giảm đầu tư vào sản xuất: Các công ty dầu mỏ Mỹ đã giảm đầu tư vào khai thác dầu mới trong những năm qua, và chỉ tập trung vào việc duy trì sản xuất từ các mỏ hiện có. Điều này có thể dẫn đến việc không tiêu thụ hết dầu thô hiện tại, tạo ra sự gia tăng tồn kho.

Giá dầu tăng: Các yếu tố ảnh hưởng đến giá dầu

Mặc dù lượng tồn kho dầu thô Mỹ (WTI) đang tăng lên, giá dầu thô vẫn tiếp tục tăng. Điều này có thể được giải thích không chỉ bởi yếu tố cung cầu đơn thuần, mà còn bởi một loạt các yếu tố khác ảnh hưởng đến thị trường dầu thô. Sau đây là những lý do chính giải thích hiện tượng này:

Dự báo nhu cầu tương lai tăng: Một trong những yếu tố quan trọng giúp giải thích tại sao giá dầu tiếp tục tăng mặc dù tồn kho cao chính là sự kỳ vọng về nhu cầu dầu thô trong tương lai. Các chỉ số kinh tế hiện tại cho thấy nền kinh tế toàn cầu đang phục hồi mạnh mẽ, đặc biệt là ở những khu vực tiêu thụ dầu lớn như Trung Quốc và Mỹ. Nếu nền kinh tế toàn cầu tiếp tục đà phát triển, nhu cầu về dầu mỏ sẽ gia tăng trong tương lai. Khi các nhà đầu tư nhận thấy triển vọng nhu cầu tăng, họ có thể kỳ vọng giá dầu sẽ tiếp tục tăng, từ đó tác động đến giá dầu thô, bất chấp việc tồn kho hiện tại vẫn ở mức cao.

Giớ hạn sản xuất từ OPEC+: Một yếu tố quan trọng khác tác động đến giá dầu là các chính sách sản xuất của OPEC+ (Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ và các quốc gia sản xuất dầu ngoài OPEC). Các quốc gia trong OPEC+ đã đồng thuận trong việc cắt giảm sản lượng dầu nhằm duy trì giá dầu ở mức cao. Chính sách này giúp giảm áp lực cung dầu toàn cầu, và mặc dù tồn kho dầu thô có thể tăng ở Mỹ, việc cắt giảm sản lượng từ các nước OPEC+ sẽ làm giảm nguồn cung dầu toàn cầu và giữ giá dầu ở mức cao.

Căng thẳng địa chính trị và bất ổn chính trị: Các sự kiện chính trị và an ninh ở những khu vực sản xuất dầu lớn như Trung Đông có thể dẫn đến lo ngại về sự gián đoạn trong cung ứng dầu mỏ. Những căng thẳng hoặc xung đột chính trị có thể làm giảm nguồn cung dầu, khiến giá dầu tăng mặc dù tồn kho dầu thô hiện tại vẫn cao. Căng thẳng địa chính trị hoặc bất ổn chính trị ở các khu vực sản xuất dầu có thể tạo ra sự lo ngại về sự không chắc chắn trong nguồn cung dầu, từ đó đẩy giá dầu lên.

Biến động của đồng USD: Giá dầu thô thường có mối quan hệ nghịch chiều với đồng đô la Mỹ (USD). Khi đồng USD yếu đi, dầu thô trở nên rẻ hơn đối với các quốc gia nắm giữ các đồng tiền khác, điều này làm tăng nhu cầu đối với dầu thô. Ngược lại, khi đồng USD mạnh lên, giá dầu có thể bị ảnh hưởng tiêu cực. Vì vậy, sự biến động của đồng USD là một yếu tố quan trọng tác động đến giá dầu, làm cho giá dầu có thể duy trì ở mức cao ngay cả khi tồn kho tăng.

Tâm lý và đầu cơ của thị trường: Thị trường dầu thô cũng rất nhạy cảm với tâm lý của các nhà đầu tư và các quyết định đầu cơ. Các nhà đầu tư có thể dự đoán rằng giá dầu sẽ tăng trong tương lai, vì vậy họ sẽ mua vào dầu thô ngay cả khi lượng tồn kho hiện tại vẫn cao. Sự kỳ vọng về một đợt tăng giá trong tương lai có thể khiến các nhà đầu tư mua vào dầu thô, từ đó đẩy giá dầu lên dù tồn kho hiện tại không có sự thay đổi lớn.

Giảm giá tồn kho dầu không đồng đều: Mặc dù tồn kho dầu thô tổng thể có thể tăng, nhưng sự giảm tồn kho có thể không đồng đều giữa các khu vực và các loại dầu khác nhau. Nếu lượng dầu tồn kho giảm mạnh ở các khu vực tiêu thụ lớn hoặc các kho dự trữ chiến lược quan trọng, điều này có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt nguồn cung tại những khu vực này, tạo áp lực lên giá dầu và làm giá dầu tăng. Sự không đồng đều này trong việc giảm tồn kho dầu ở các khu vực khác nhau cũng là một yếu tố quan trọng thúc đẩy giá dầu.

Công suất lọc dầu và khả năng vận chuyển: Mặc dù tồn kho dầu thô có thể cao, nhưng nếu các cơ sở lọc dầu không thể tiếp nhận và chế biến hết nguồn cung do giới hạn công suất hoặc vấn đề vận chuyển, dầu thô sẽ không thể được tiêu thụ hết. Nếu các cơ sở lọc dầu không thể chuyển dầu thô thành các sản phẩm chế biến được hoặc việc vận chuyển dầu gặp khó khăn, giá dầu vẫn có thể duy trì ở mức cao. Điều này là do sự thiếu hụt trong khả năng chuyển đổi dầu thô thành các sản phẩm dầu đã chế biến, làm tăng giá dầu dù tồn kho hiện tại không phải là yếu tố quyết định duy nhất.

Sự tăng trưởng của các sản phẩm dầu khác

Bên cạnh dầu thô, các sản phẩm dầu mỏ khác cũng đang chứng kiến sự biến động giá. Theo dữ liệu từ EIA, tồn kho xăng và các sản phẩm dầu trung gian giảm trong tuần qua. Điều này có thể dẫn đến sự gia tăng giá các sản phẩm này nếu sản lượng không đủ đáp ứng nhu cầu.

Dự trữ xăng: Theo EIA, tồn kho xăng đã giảm 500.000 thùng trong tuần tính đến ngày 14/3, khi sản lượng xăng trung bình đạt 9,6 triệu thùng/ngày. Đây là một dấu hiệu cho thấy nhu cầu về xăng vẫn duy trì ổn định, mặc dù tồn kho dầu thô có sự tăng trưởng.

Dự trữ dầu trung gian: Dự trữ các sản phẩm dầu trung gian, như dầu diesel, cũng đã giảm 2,8 triệu thùng. Sự gia tăng nhu cầu đối với các sản phẩm dầu trung gian, đặc biệt là trong lĩnh vực vận tải và công nghiệp, sẽ tiếp tục tạo áp lực lên giá dầu.