Nền kinh tế Singapore chịu tác động nặng nề từ dịch cúm Corona

Đến thời điểm ngày 11/2/2020, Singapore đã có 45 trường hợp nhiễm bệnh, trong đó, số ca lây nhiễm thứ cấp giữa những người sở tại (không liên quan trực tiếp đến Hồ Bắc) đã vượt quá số ca có nguồn gốc từ Trung Quốc. Trước tình hình dịch bệnh, nhiều hiệu ứng kinh tế tiêu cực đã ngay lập tức phát sinh.

Về tâm lý tiêu dùng: Ngay lập tức, người dân Singapore đổ xô đi mua sắm, tích trữ, khiến các siêu thị quá tải, cạn hoặc hết một số mặt hàng, nhu yếu phẩm cơ bản như gạo, đồ ăn sẵn hoặc đóng hộp, giấy vệ sinh, các loại nước sát khuẩn, tạo nên cảnh tượng hỗn loạn và gây ra tâm lý hoang mang trong xã hội. Các siêu thị đã phải áp đặt lệnh hạn chế mua sắm, theo đó, mỗi người dân chỉ được mua 4 bịch giấy các loại, 2 túi gạo, 4 túi mì ăn liền và không quá 50SGD tiền rau.

Thủ tướng Lý Hiển Long, Bộ trưởng Công Thương Chan Chun Sing, Bộ trưởng Văn phòng Thủ tướng Ng Chee Meng, Lãnh đạo Đảng Lao động Pritam Singh và đại diện các hệ thống siêu thị đều phải lên tiếng trấn an người dân; khẳng định các siêu thị đủ hàng dự trữ đáp ứng các nhu cầu tối thiểu của người dân và kêu gọi mọi người không mua quá nhiều hàng để dự trữ. Thủ tướng Lý Hiển Long cũng cam kết Chính phủ sẽ nỗ lực bằng các biện pháp quyết liệt nhất để kiềm chế và khống chế dịch bệnh và mong muốn người dân Singapore bình tâm, không hoảng loạn, gây mất hình ảnh của Singapore.

Tác động về du lịch: Cơ quan du lịch Singapore cũng đưa ra dự báo số khách du lịch sẽ giảm khoảng 25-30% so với năm trước (lớn hơn con số 19% sụt giảm năm 2003 khi Sars diễn ra tại nước này). Hiện nay, mỗi ngày Singapore ghi nhận sụt giảm khoảng 18-20.000 khách quốc tế do hàng loạt sự kiện hội thảo, hội chợ bị hoãn hoặc hủy. Bên cạnh việc nguồn khách Trung Quốc mất đi, một số nước cũng đưa ra cảnh báo hạn chế đến Singapore (Qatar, Koweit…); một số nước khác đã áp dụng kiểm tra, phân loại chặt chẽ khách đến từ Singapore.

Tác động về sản xuất-xây dựng: Nhiều lĩnh vực ngành nghề của Singapore sử dụng lao động người Trung Quốc đều bị ảnh hưởng do lao động Trung Quốc hiện tạm thời bị hạn chế quay trở lại Singapore làm việc hoặc nếu đã quay trở lại Singapore phải tuân thủ triệt để chế độ cách ly 14 ngày.

Bộ Nhân lực Singapore (MOM) (8/2/2020) thông báo, mọi lao động nước ngoài có thị thực làm việc tại Singapore bắt buộc phải có sự chấp thuận của MOM trước khi có thể nhập cảnh hoặc quay trở lại Singapore làm việc. MOM giám sát việc tuân thủ quy định này của các lao động nước ngoài có thị thực làm việc tại Singapore bằng cách liên tục kiểm tra theo xác suất ngẫu nhiên thông qua việc thanh kiểm tra, kiểm tra trực tiếp bằng các cuộc gọi thoại hình ảnh. Bộ Nhân lực Singapore (MOM) (9/2) quyết định hủy bỏ thị thực của 4 lao động nước ngoài và cấm vĩnh viễn không bao giờ được tới Singapore làm việc, đồng thời xóa bỏ ưu đãi đối với 6 chủ sử dụng lao động tại Singapore, cấm không được phép thuê lao động nước ngoài trong vòng 2 năm, sau khi MOM phát hiện 4 lao động nước ngoài này vẫn đi làm trong thời gian yêu cầu phải cách ly bắt buộc.

Bên cạnh việc thiếu hụt lao động, nhiều chuỗi cung ứng đã bị gián đoạn do thiếu nguồn hàng/vật liệu từ Trung Quốc (chiếm 14% lượng hàng hóa nguyên liệu sơ chế xuất khẩu và chiếm 5% tổng lượng hàng hóa nguyên liệu sơ chế nhập khẩu của Singapore), khiến cho hoạt động sản xuất bị đình trệ hoặc triển khai cầm chừng, đặc biệt là các nhà máy sản xuất điện thoại, ô tô… Ngoài ra, xuất khẩu của Singapore cũng lệ thuộc đáng kể vào thị trường Trung Quốc (17%), vì vậy, việc thị trường Trung Quốc đình trệ, đóng cửa cũng ành hưởng trực tiếp đến khu vực sản xuất xủa Singapore. Trong thời gian tới, việc đình trệ sản xuất, giao hàng chậm hoặc không sản xuất đủ theo đơn đặt hàng sẽ còn ảnh hưởng tới các ngành, lĩnh vực kinh tế khác như vận tải hàng hóa, thương mại bán lẻ (ngoại trừ thương mại điện tử).

Các lĩnh vực khác của nền kinh tế như ngân hàng, địa ốc, dịch vụ tư vấn, dịch vụ ăn uống cũng dự báo đều chịu tác động tiêu cực từ tình hình dịch bệnh. Các giao dịch trong bối cảnh dịch bệnh đều giảm. Hiện nay, Singapore được đánh giá là một trong những nền kinh tế chịu tác động nặng nề nhất do dịch cúm Corona. Căn cứ vào số liệu hồi dịch SARS trước đây để tham khảo, OCBC ước tính rằng tăng trưởng của Singapore sẽ giảm còn 0.5%-1% nếu đại dịch kéo dài từ 3 đến 6 tháng. OCBC cũng dự báo mức tăng trưởng về sản xuất sẽ giảm 1.5% còn trong lĩnh vực dịch vụ sẽ không có tăng trưởng, thậm chí suy thoái trong năm nay.

Để đối phó tình hình dịch bệnh, ngăn chặn nguy cơ suy thoái kinh tế, Singapore đã ngay lập tức đưa ra gói cứu trợ cho một số ngành nghề, lĩnh vực bị ảnh hưởng trực tiếp bởi nCorona: gói cứu trợ cho các doanh nghiệp ngành du lịch, vận tải, hàng không, lưu trú… Dự kiến, định hướng ngân sách 2020 dành cho doanh nghiệp công bố ngày 18/2/2020 cũng sẽ có những điều chỉnh tức thời để đối phó với các tác động bất định của dịch cúm Corona, trong đó, ưu tiên các gói cứu trợ cho các ngành nghề dễ bị tổn thương và các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Về tác động đến thương mại song phương, hiện nay, theo người phát ngôn của Cơ quan an toàn thực phẩm Singapore, Singapore có nguồn cung hàng đa dạng và có quan hệ nhập khẩu với hơn 170 nước. Liên quan đến thị trường Trung Quốc, hiện nay Singapore vẫn chưa cho phép nhập khẩu gia cầm và thịt tươi sống mà mới chỉ nhập khẩu rau, trái cây, thủy sản từ thị trường này (thủy sản (10.88%), trái cây (10.84%) và rau (27.4%). Mặc dù Singapore không đưa ra lệnh cấm nhập khẩu nào từ Trung Quốc hoặc các vùng có dịch khác, dự kiến nguồn cung hàng từ Trung Quốc vẫn sẽ sụt giảm do nước này đình trệ sản xuất và hạn chế giao dịch để ưu tiên đảm bảo thị trường nội địa. Để đối phó với khả năng gián đoạn nguồn cung, Singapore sẽ phải quan tâm đến việc đa dạng hóa thị trường để thay thế, đặc biệt từ các thị trường gần như Malaysia, Indonesia, Thái Lan và Việt Nam.

Trong bối cảnh dịch, tác động cụ thể đến thương mại Singapore-Việt Nam chưa rõ ràng, vì kim ngạch các tháng đầu năm thường chịu sự chi phối lớn của Tết nguyên đán. Tuy nhiên, các nhà nhập khẩu nông thủy sản và thực phẩm, các chuỗi bán lẻ và hiệp hội ngành hàng đã nhận được thông điệp của Cơ quan thực phẩm Singapore về sự cần thiết tìm nguồn cung mới. Thương vụ Việt Nam tại Singapore hiện liên tục có những trao đổi mật thiết với các Hiệp hội để tiến hành các hoạt động kết nối, đưa đoàn về nước tìm nguồn cung nhằm khai thác thị phần bỏ ngỏ và góp phần xúc tiến xuất khẩu trong nước trước bối cảnh dịch cúm Corona.