Tin Khu Vực 
Từ thú nuôi lạ thành sinh kế ổn định
Tại nhiều vùng núi tỉnh Thái Nguyên, hình ảnh những khu chuồng trại nhỏ nhắn, gọn gàng, phát ra tiếng kêu đặc trưng của đàn dúi đã trở nên quen thuộc. Nếu như trước kia, nông dân nơi đây chủ yếu dựa vào trồng chè, ngô hay chăn nuôi gia súc, thì nay, mô hình nuôi dúi đang mở ra một hướng đi mới, giúp nhiều hộ có thêm nguồn thu nhập ổn định.
Người dân thường kể rằng trước đây họ không dám nghĩ tới việc nuôi dúi, bởi đây là loài gặm nhấm sống trong tự nhiên, ít người biết kỹ thuật chăm sóc. Thế nhưng vài năm trở lại đây, khi một số hộ mạnh dạn thử nghiệm, hiệu quả kinh tế đã chứng minh sự phù hợp. Dúi ăn ít, chủ yếu tận dụng được tre, mía, ngô - những phụ phẩm có sẵn tại địa phương, nhờ đó giảm đáng kể chi phí đầu vào. Chuồng nuôi loài vật này không cần diện tích lớn, lại ít dịch bệnh, nên dễ dàng áp dụng với hộ quy mô nhỏ.
Mỗi con dúi trưởng thành mỗi ngày chỉ cần 500 đồng tiền thức ăn. Ảnh: N.V
Nhiều hợp tác xã chăn nuôi trên địa bàn đánh giá, chăm nuôi dúi phù hợp với điều kiện kinh tế hộ gia đình. Chỉ với vài chục mét vuông, một hộ có thể xây dựng chuồng nuôi hàng trăm con. Từ khi bắt tay vào mô hình, bà con nhận thấy thu nhập tăng gấp nhiều lần so với trồng trọt truyền thống. Nếu trước kia chỉ trông vào vài sào chè với mức lãi thấp, nay mỗi tháng họ có thể thu về hàng chục triệu đồng nhờ bán dúi giống và dúi thương phẩm.
Ông Nông Văn Vinh (xã Trần Phú) là một trong những người tiên phong làm mô hình nuôi dúi. Năm 2023, ông chỉ nuôi thử 10 cặp. Sau một năm, đàn dúi phát triển nhanh, ông nhân giống và đến nay đã có hơn 200 con. Ngoài bán dúi thương phẩm cho nhà hàng, ông còn xuất giống cho bà con trong và ngoài tỉnh, từ Hà Nội đến Hải Phòng, Bắc Ninh. “Con dúi được nhiều người ưa chuộng nên thị trường tiêu thụ dễ dàng. Hiện nay, quy mô chuồng của gia đình có thể nuôi tối đa 300 con nên tôi tiếp tục nhân tổng đàn”, ông Vinh chia sẻ.
Quan trọng hơn, đầu ra cho sản phẩm này đang ngày càng rộng mở. Dúi thịt được các nhà hàng đặc sản, quán ăn săn đón; trong khi đó, dúi giống được nhiều địa phương khác tìm mua để nhân rộng mô hình. Nhờ nắm bắt kịp xu hướng, các hộ nuôi dúi ở Thái Nguyên đã không còn lo cảnh “được mùa mất giá”, mà luôn giữ được giá bán ổn định.
Tạo sinh kế xanh, góp phần giảm nghèo bền vững
Không chỉ dừng lại ở việc tăng thu nhập, nuôi dúi còn mở ra cách tiếp cận mới trong công cuộc giảm nghèo. Trước đây, những hộ nghèo ít đất sản xuất thường khó có cơ hội bứt phá kinh tế. Nhưng với mô hình này, ngay cả hộ chỉ có vài chục mét vuông đất vườn cũng có thể xây chuồng nuôi và tạo nguồn thu đều đặn.
Đặc biệt, chi phí đầu tư ban đầu cho nuôi dúi không quá lớn. Nhiều hộ tận dụng tre, nứa quanh nhà làm nguồn thức ăn, chỉ cần bỏ ra vài triệu đồng đã có thể bắt đầu gây giống. Sau 6 - 8 tháng, đàn dúi phát triển, có thể bán thương phẩm hoặc nhân giống, tạo vòng quay vốn nhanh. Chính tính bền vững ấy giúp mô hình được nhân rộng, nhất là ở các xã miền núi, nơi tỷ lệ hộ nghèo còn cao.
Mô hình nuôi dúi được đánh giá thân thiện với môi trường và cải thiện đời sống người dân. Ảnh: N.V
Tại xã Yên Phong, nghề nuôi dúi đang lan tỏa mạnh mẽ. Toàn xã hiện có hơn 200 hộ nuôi với quy mô từ 50 con trở lên, cùng nhiều hộ mới bước vào chăn nuôi thử nghiệm. Không ít hộ đã mở rộng đàn lên 300-500 con, thậm chí có hai hộ đạt gần 1.000 con. Trung bình giá giao động từ 1,2 – 1,5 triệu đồng/cặp. Dúi thương phẩm tuỳ từng giống có trọng lượng từ 1,2-2,6kg. Giá dao động từ 400-550 nghìn đồng/kg.
Trước hiệu quả rõ rệt, xã đã triển khai hai dự án thuộc các Chương trình mục tiêu quốc gia nhằm hỗ trợ hộ nghèo, cận nghèo phát triển mô hình này. Ngoài ra, nhờ nguồn Quỹ hỗ trợ nông dân, 35 hộ chăn nuôi dúi cũng đã được tiếp cận vốn để mở rộng quy mô sản xuất.
Bà Nguyễn Thị Bích Thu, Chủ tịch Hội Nông dân xã Yên Phong, cho biết, từ năm 2013, một số hộ trong xã bắt đầu nuôi dúi thử nghiệm, sau khi có hiệu quả bà con dần nhân rộng. Đến nay, nuôi dúi trở thành một hướng phát triển kinh tế bền vững của địa phương. Xã tiếp tục triển khai các chương trình hỗ trợ, vốn vay để tạo điều kiện cho bà con chăn nuôi.
Ở một số xã vùng sâu, nhiều hộ từng thuộc diện nghèo đã vươn lên khá giả nhờ nuôi dúi. Người dân chia sẻ rằng, nếu như trước kia cả năm làm nương rẫy vất vả cũng chỉ đủ ăn, thì nay sau vài năm nuôi dúi, đã có thể xây được nhà mới, lo cho con cái học hành. Thành quả ấy không chỉ dừng lại ở lợi ích vật chất, mà còn tiếp thêm niềm tin để người dân mạnh dạn thay đổi tư duy sản xuất, dám thử nghiệm những hướng đi mới.
Việc phát triển nuôi dúi không chỉ mang ý nghĩa kinh tế, mà còn gắn liền với mục tiêu giảm nghèo bền vững. Khi người dân có thêm sinh kế ổn định, họ sẽ hạn chế tình trạng di cư lao động tự do, đồng thời giữ được nguồn nhân lực tại chỗ để xây dựng quê hương. Đặc biệt, mô hình này đã chứng minh rằng, để thoát nghèo, không nhất thiết phải cần diện tích đất lớn hay vốn đầu tư khủng, mà quan trọng là tư duy dám thay đổi, biết tận dụng lợi thế sẵn có.
