Mô hình du lịch trải nghiệm nông nghiệp mở đường giảm nghèo ở Vân Sơn

Du lịch nông nghiệp mở hướng đi mới cho giảm nghèo

Nằm trong Khu du lịch quốc gia Mộc Châu, phường Vân Sơn (tỉnh Sơn La) có lợi thế cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, khí hậu trong lành, văn hóa đặc sắc cùng vùng nông nghiệp phong phú. Tận dụng tiềm năng này, những năm gần đây, địa phương đã thúc đẩy mô hình nông nghiệp kết hợp du lịch trải nghiệm. Mô hình không chỉ mang lại sự hấp dẫn mới mẻ cho du khách mà còn mở ra hướng đi hiệu quả giúp nhiều hộ nông dân tăng thu nhập, cải thiện đời sống, giảm nghèo bền vững.

Một trong những đơn vị tiên phong là Hợp tác xã Dịch vụ phát triển nông nghiệp 19/5. Với khu vườn thực nghiệm rộng hơn 7 ha, hợp tác xã đã đưa vào trồng nhiều giống cây ăn quả mới lạ, chất lượng cao như mận đỉnh vàng, mận chín sớm, mận chín muộn, đào chín sớm, nho sữa, lê ôn đới và nhót.

Ông Mai Đức Thịnh, Giám đốc Hợp tác xã cho biết, du khách đến đây không chỉ tham quan mà còn được trải nghiệm quy trình chăm sóc cây, tự tay hái quả, thưởng thức ngay tại vườn và mua về làm quà. Cùng với hoạt động nông nghiệp, hợp tác xã còn đầu tư cơ sở lưu trú, tổ chức các tour trải nghiệm vùng sản xuất. Vào dịp cuối tuần, mỗi ngày hợp tác xã có thể đón hàng nghìn lượt khách.

Không chỉ dừng lại ở việc bán nông sản, mô hình du lịch trải nghiệm nông nghiệp này đã tạo ra giá trị gia tăng từ chính mảnh vườn, thửa ruộng bản địa. Người nông dân không còn lo đầu ra cho nông sản mà còn hưởng lợi từ dịch vụ du lịch, lưu trú, ăn uống. Đó là bước chuyển mình quan trọng giúp nhiều hộ dân thoát khỏi tình trạng thu nhập bấp bênh, tiến tới làm giàu chính đáng ngay trên quê hương.

Nông nghiệp xanh gắn du lịch - con đường giảm nghèo bền vững

Tại tổ dân phố 68, vườn cam ly của gia đình anh Hà Văn Chiến đã trở thành điểm đến quen thuộc của nhiều đoàn khách. Nhận thấy nhu cầu tham quan, chụp ảnh ngày càng lớn, gia đình anh đã cải tạo lại vườn, bố trí thêm các điểm check-in để phục vụ du khách. Vườn cam hơn 1 ha được chăm sóc theo hướng hữu cơ, vừa đảm bảo an toàn, vừa nâng cao giá trị sản phẩm. Vào mùa quả chín, mỗi dịp cuối tuần có thể đón hơn 1.000 lượt khách tới trải nghiệm, thưởng thức và mua cam tại vườn. Nhờ đó, sản phẩm cam ly luôn có đầu ra ổn định, mang lại nguồn thu nhập cao cho gia đình.

Du lịch gắn với nông nghiệp không chỉ đem lại trải nghiệm mới lạ cho du khách mà còn góp phần nâng cao hình ảnh, thương hiệu nông sản địa phương. Một số công ty du lịch như Bình An Việt Travel đã xây dựng tour đưa du khách đến các nông trại, vườn cây ăn quả tại Mộc Châu, trong đó có Vân Sơn. Du khách không chỉ tham quan mà còn trực tiếp tham gia chăm sóc cây trồng, tìm hiểu quy trình sản xuất, từ đó có cái nhìn chân thực hơn về đời sống nông dân. Đây chính là sự khác biệt khiến loại hình du lịch này ngày càng thu hút, đồng thời mang lại lợi ích kép, vừa quảng bá hình ảnh nông nghiệp sạch, vừa tăng thu nhập cho người dân.

Phường Vân Sơn hiện có gần 300 ha cây ăn quả, 840 ha chè, hơn 230 ha rau củ quả cùng 11 điểm khai thác du lịch nông nghiệp. Đây là nền tảng quan trọng để phát triển nông nghiệp gắn với dịch vụ, từng bước chuyển đổi từ sản xuất truyền thống sang mô hình kết hợp du lịch trải nghiệm. Nhờ đó, nhiều hộ dân đã thoát nghèo, số hộ khá, giàu ngày càng tăng.

Chính quyền địa phương xác định mô hình du lịch trải nghiệm nông nghiệp là hướng đi bền vững. Phó Chủ tịch UBND phường Vân Sơn, ông Trần Quang Hoàng, cho biết du lịch trải nghiệm nông nghiệp là một sản phẩm du lịch mang tính đặc thù và là thế mạnh của Khu du lịch quốc gia Mộc Châu nói chung và phường Vân Sơn nói riêng. Mô hình ngày càng minh chứng được hiệu quả, phường tiếp tục khuyến khích, hỗ trợ các hộ nông dân xây dựng, tạo thêm nhiều sản phẩm du lịch mới lạ, hấp dẫn, thu hút du khách.

Định hướng đến năm 2030, phường Vân Sơn phấn đấu giá trị sản xuất đạt 85 triệu đồng/ha đất canh tác, lượng khách du lịch vượt 5,3 triệu lượt, doanh thu du lịch đạt 3.875 tỷ đồng, tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh.

Thực tế cho thấy, du lịch nông nghiệp đang trở thành xu thế hấp dẫn, bởi du khách không chỉ được hòa mình vào thiên nhiên, mà còn cảm nhận được giá trị của lao động nông nghiệp. Từ những khu vườn cây ăn quả, những đồi chè xanh mướt đến những homestay giữa bản làng, tất cả tạo thành một bức tranh sống động về đời sống nông thôn. Người dân không còn đơn thuần trông vào bán nông sản mà đã biết đa dạng hóa nguồn thu, kết hợp dịch vụ trải nghiệm, ẩm thực, lưu trú.

Nhiều hộ nghèo trước kia chỉ đủ ăn nhờ trồng trọt, nay đã có thêm thu nhập từ việc mở dịch vụ nhỏ, đón khách tham quan vườn, làm hướng dẫn viên hay bán các sản phẩm đặc sản. Từ đó, thu nhập được cải thiện rõ rệt, khoảng cách giàu nghèo thu hẹp, đời sống tinh thần cũng nâng lên.

Việc khai thác tiềm năng tự nhiên và văn hóa, kết hợp với nông nghiệp sạch, hữu cơ, không chỉ mở ra cơ hội phát triển kinh tế cho phường Vân Sơn, mà còn góp phần thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững. Đây là minh chứng rõ ràng cho thấy khi nông nghiệp gắn với du lịch, người nông dân không chỉ giữ được hồn quê mà còn tìm thấy con đường làm giàu ngay trên mảnh đất của mình.