Giữa nhịp rộn ràng của Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất - 2025, gian hàng của Công ty Cổ phần Musa Golden Lào Cai nổi bật như một góc xanh tinh tế giữa biển sắc công nghiệp. Ở đó, những chiếc túi xách, giỏ đan, mũ, khăn, vải… làm từ sợi chuối khiến người xem phải dừng chân, chạm tay, ngỡ ngàng trước vẻ đẹp mộc mạc mà thanh lịch.
Từ một thân chuối từng bị bỏ lại bên nương, doanh nghiệp vùng đồng bào dân tộc thiểu số đã tạo nên hành trình mới - hành trình biến “rác nông nghiệp” thành nguồn sống xanh. Câu chuyện ấy không chỉ là sáng kiến về sản phẩm, mà còn là lời khẳng định: khi tri thức và bản sắc địa phương gặp nhau, vùng cao có thể tự viết nên chương mới cho chính mình.
Chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương, bà Đỗ Thủy Tiên - Trợ lý Giám đốc Musa Golden cho biết: “Tất cả bắt đầu từ một câu hỏi rất đơn giản: tại sao người dân phải bỏ đi những thân chuối sau khi thu hoạch quả, trong khi đó là nguồn nguyên liệu quý giá? Từ câu hỏi ấy, chúng tôi bắt tay xây dựng chuỗi liên kết từ người trồng – người chế biến – người tiêu dùng, để không phần nào của cây chuối bị lãng phí”.
Hôm nay, từ mảnh đất Bảo Thắng (Lào Cai), Musa Golden đã dựng nên một nhà máy hơn 7ha, tập trung sản xuất hai dòng sản phẩm chủ lực: tinh bột chuối và vải chuối thô. Vải chuối - nghe tưởng chừng lạ lẫm, nhưng thực ra là một trong những chất liệu sợi tự nhiên đầu tiên ở Việt Nam có thể phân hủy sinh học hoàn toàn, thân thiện với môi trường, mở ra xu hướng “thời trang xanh” mà thế giới đang hướng đến.
Mỗi sợi vải ấy được kéo ra từ những bó thân chuối do người dân vùng cao tự tay mang tới. Chúng được tước, phơi, se và dệt nên bằng chính bàn tay khéo léo của đồng bào dân tộc – nơi văn hóa lao động và tinh thần sáng tạo hòa quyện thành giá trị.
Nếu như trước đây, cây chuối chỉ dừng lại ở giá trị nông sản truyền thống gồm lấy quả, phơi lá, chặt thân cho trâu bò thì nay, dưới góc nhìn của Musa Golden, mỗi thân chuối là một “cánh cửa sinh kế”.
Doanh nghiệp đã liên kết với hàng chục hợp tác xã, làng nghề và hộ dân ở khu vực Tây Bắc, mở các lớp đào tạo nghề, hướng dẫn kỹ thuật cho phụ nữ dân tộc thiểu số tại Lào Cai– những người vốn quen với nương rẫy, nay trở thành nghệ nhân của sợi chuối. Họ được học cách tách sợi, xử lý nguyên liệu, dệt vải, tạo hình sản phẩm thủ công mỹ nghệ.
“Điều khiến tôi hạnh phúc nhất là người dân có thể làm việc ngay tại nhà. Họ vừa chăm sóc gia đình, vừa sản xuất, thu nhập từ 4-8 triệu đồng mỗi tháng. Nhưng giá trị lớn hơn cả là họ được làm chủ, được thấy công sức của mình hóa thành sản phẩm mang đi khắp thế giới” - chị Tiên chia sẻ.
Nhờ chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ được tổ chức bài bản, Musa Golden tạo ra dòng chảy kinh tế mới cho vùng cao: từ hộ trồng chuối, tổ thu mua, nhà máy tách sợi, xưởng chế tác thủ công, thị trường tiêu thụ. Mỗi mắt xích là một sinh kế được đảm bảo, một niềm tin được nối dài.
Ở Lào Cai, nhiều gia đình Mông, Dao, Tày… nay đã coi việc thu gom thân chuối như một nghề phụ ổn định. Những bó sợi phơi dưới nắng không chỉ là nguyên liệu, mà là biểu tượng của sự đổi thay, nơi bàn tay người miền núi góp phần vào hành trình kinh tế xanh của đất nước.
Tham dự Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất - 2025 do Bộ Công Thương chủ trì, Musa Golden không chỉ mang đến gian hàng đẹp mắt mà còn mang đến một triết lý sản xuất xanh. Ba ngày hội chợ, doanh nghiệp ghi nhận doanh thu khoảng 30 triệu đồng, con số khiêm tốn nhưng ẩn chứa sức lan tỏa lớn. Hàng trăm lượt khách đã tìm hiểu, trải nghiệm, và đặc biệt, chạm tay vào câu chuyện “biến sợi chuối thành hàng hóa”.
Theo bà Tiên, “giá trị của hội chợ không nằm ở doanh thu, mà ở việc người tiêu dùng biết đến sản phẩm vùng cao, hiểu rằng sợi chuối có thể trở thành túi xách, giỏ, mũ, thậm chí vải may áo – những sản phẩm có thể sánh cùng các thương hiệu thời trang xanh trên thế giới”.
Hiện nay, 65% doanh thu của Musa Golden đến từ xuất khẩu, chủ yếu sang Canada, Mỹ, Ý, những thị trường coi trọng tính bền vững và câu chuyện văn hóa đằng sau mỗi sản phẩm. Thế nhưng, bà Tiên vẫn mong muốn thị trường trong nước trở thành “bệ đỡ” vững chắc.
“Chúng tôi hy vọng sẽ có thêm các chương trình xúc tiến thương mại chuyên biệt cho nhóm sản phẩm xanh và vùng miền,” bà nói. “Nếu có thể tổ chức các hội chợ theo chủ đề ‘xanh’, hoặc tạo khu trưng bày thường xuyên trong hệ thống siêu thị, trung tâm thương mại, thì những doanh nghiệp nhỏ ở vùng cao như chúng tôi sẽ có thêm cơ hội tiếp cận khách hàng”, bà Tiên chia sẻ.
Câu chuyện của Musa Golden không chỉ dừng ở sản phẩm, mà còn là bài học về kết nối thị trường. Khi doanh nghiệp chủ động tạo đầu ra, xây dựng thương hiệu và định hướng thị hiếu, sản phẩm của đồng bào vùng cao có thể thoát khỏi “chiếc áo hàng lưu niệm”, trở thành hàng hóa thương mại thực thụ – có sức cạnh tranh và giá trị xuất khẩu.
Mỗi sợi chuối được se ra từ bàn tay người vùng cao là một câu chuyện nhỏ về bền vững và nhân văn. Trong hành trình hội nhập, chuỗi giá trị từ cây chuối của Musa Golden chính là minh chứng rõ ràng cho khả năng chuyển đổi kinh tế vùng miền dựa trên bản sắc địa phương.
Nhưng để hành trình ấy bền vững, cần hơn bao giờ hết sự đồng hành của Nhà nước, các chương trình xúc tiến thương mại và chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ. Việc hình thành chuỗi liên kết tiêu thụ - kết nối doanh nghiệp, hợp tác xã và hệ thống phân phối không chỉ giúp ổn định đầu ra, mà còn khuyến khích người dân tiếp tục đầu tư, cải tiến chất lượng.
Đó cũng chính là tinh thần mà Bộ Công Thương đang hướng tới: phát triển kinh tế xanh, thúc đẩy sản phẩm OCOP và tạo mạng lưới liên kết thương mại bền vững cho khu vực miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Nhìn lại, “sợi chuối” - thứ nguyên liệu từng bị coi là vô giá trị giờ đây đã trở thành sợi dây kết nối con người, văn hóa và thị trường. Khi người dân vùng cao, đặc biệt là phụ nữ vùng dân tộc thiểu số trở thành chủ thể sản xuất, họ không chỉ làm ra sản phẩm, mà còn làm ra niềm tự hào, sự chủ động cho chính bản thân mình.
Từ Bảo Thắng, những cuộn sợi chuối nay đã vượt qua đèo dốc, ra tới cảng, đến với bạn bè năm châu. Trong mỗi sản phẩm thủ công mộc mạc ấy, ta vẫn nhận ra hơi thở của núi rừng Tây Bắc, vị nắng gió của từng mùa chuối chín, và tình yêu lao động của những con người bền bỉ.
Như bà Tiên từng nói: “Chúng tôi không chỉ bán sản phẩm, chúng tôi đang kể câu chuyện của người vùng cao - câu chuyện của sự hồi sinh, sáng tạo và niềm tin”.
Câu chuyện Musa Golden vì thế không chỉ là hành trình của một doanh nghiệp, mà là hình mẫu về kinh tế tuần hoàn nông nghiệp, về cách người Việt làm giàu từ chính những gì thiên nhiên ban tặng - giản dị, bền vững và đầy kiêu hãnh.
Musa Golden Lào Cai - doanh nghiệp tiên phong sản xuất sợi và vải chuối từ phụ phẩm nông nghiệp, đang từng bước xây dựng chuỗi giá trị xanh cho vùng cao. Với định hướng xuất khẩu và phát triển bền vững, công ty không chỉ mở đầu ra cho sản phẩm của đồng bào dân tộc thiểu số, mà còn lan tỏa tư duy sản xuất – tiêu dùng xanh, góp phần thực hiện chiến lược phát triển kinh tế tuần hoàn mà Bộ Công Thương đang thúc đẩy.
