Doanh nghiệp tư nhân ngày càng lớn mạnh
Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa có tờ trình gửi các bộ, ngành liên quan về một số hiệp hội doanh nghiệp về chương trình phát triển kinh tế tư nhân.
Theo đó, giai đoạn 2017-2021, trung bình mỗi năm Việt Nam có gần 130 nghìn doanh nghiệp tư nhân thành lập mới, cao hơn gần 1,6 lần mức trung bình giai đoạn 2011-2016. Năm 2020-2021, mặc dù ảnh hưởng nghiêm trọng của đại dịch Covid-19, nhưng vẫn có tương ứng 134,9 nghìn và 116,8 nghìn doanh nghiệp tư nhân thành lập mới.
Tốc độ tăng vốn sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp tư nhân giai đoạn 2017-2019 đạt 20,85%/năm, cao hơn giai đoạn 2011-2016 là 16,62%, và mức tăng chung của khu vực doanh nghiệp là 16,29%.
Tốc độ tăng tổng giá trị tài sản cố định và đầu tư dài hạn bình quân giai đoạn 2017-2019 đạt 12,87%/năm, cao hơn mức tăng chung toàn khu vực doanh nghiệp là 6,38%.
Lợi nhuận trước thuế của doanh nghiệp tư nhân tăng liên tục với tốc độ tăng bình quân giai đoạn 2017-2019 đạt 13,86%/năm. |
Vốn đăng ký bình quân khi thành lập mới doanh nghiệp cũng tăng mạnh, từ hơn 10,24 tỷ đồng vào năm 2017 lên 16,57 tỷ đồng năm 2020 và 13,79 tỷ đồng vào năm 2021.
“Đáng chú ý, đã xuất hiện nhiều doanh nghiệp tư nhân, tập đoàn tư nhân lớn, tiềm lực mạnh, doanh nghiệp tư nhân đang chiếm tỷ số áp đảo trong danh sách doanh nghiệp đạt vốn hoá tỷ USD trên thị trường chứng khoán Việt Nam” – Tờ trình của Bộ Kế hoạch và Đầu tư gửi đến các cơ quan liên quan nêu rõ.
Lợi nhuận trước thuế của doanh nghiệp tư nhân tăng liên tục với tốc độ tăng bình quân giai đoạn 2017-2019 đạt 13,86%/năm.
Các doanh nghiệp quy mô lớn, có bộ máy quản trị tốt ghi nhận hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh khá cao. Theo Bảng xếp hạng Profit 500 (Việt Nam Report), ROA (tỷ số lợi nhuận trên tài sản), ROE (tỷ số lợi nhuận trên vốn) của doanh nghiệp tư nhân khá tốt, lần lượt đạt 11,5% và 17,6%/năm vào năm 2019 và 9,8% và 20,8%/năm vào năm 2020.
Kinh tế tư nhân hiện đóng góp khoảng 40% GDP, đóng góp lớn vào vốn đầu tư toàn xã hội, tạo việc làm và thu nhập cho người lao động.
Một số tập đoàn, doanh nghiệp tư nhân lớn đã đầu tư ra thị trường khu vực và quốc tế, hướng đến các đối tác phát triển, góp phần khẳng định vị thế, năng lực của doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường quốc tế. Sự xuất hiện nhiều tỷ phú thế giới là doanh nhân Việt cũng góp phần khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ doanh nhân thế giới.
Để khu vực kinh tế tư nhân trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế?
Mặc dù tăng nhanh, nhưng số lượng doanh nghiệp tư nhân vẫn chưa đạt được mục tiêu đề ra đến năm 2020 có ít nhất 1 triệu doanh nghiệp theo Nghị quyết số 10-NQ/TW đề ra. Mật độ doanh nghiệp tư nhân của Việt Nam vẫn được đánh giá thấp hơn so với nhiều nước trong khu vực và thế giới.
Quy mô của doanh nghiệp tư nhân chủ yếu là nhỏ và siêu nhỏ và phần lớn hoạt động phi chính thức, hiệu quả sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp tư nhân phần lớn còn thấp, năng lực công nghệ không cao, tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu còn yếu kém.
Hiện chỉ có khoảng 15-17% doanh nghiệp tư nhân là nhà cung ứng cho doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam. Sức chống chịu của khu vực doanh nghiệp tư nhân còn hạn chế, nhất là trong bối cảnh dịch Covid-19, khiến số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường tăng mạnh.
Cụ thể, tình trạng rút lui khỏi thị trường, đặc biệt tạm ngừng kinh doanh trong năm 2020 do tác động của dịch Covid-19 là 101.719 doanh nghiệp, tăng 13,9% so với năm 2019. 11 tháng năm 2021, có 106.441 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, tăng 13,9% so với cùng kỳ năm trước.
Sức chống chịu của đa số doanh nghiệp tư nhân còn hạn chế |
Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, mặc dù các cơ chế, chính sách phát triển kinh tế tư nhân liên tục được sửa đổi, hoàn thiện, góp phần tạo lập môi trường kinh doanh thông thoáng, thuận lợi hơn cho kinh tế tư nhân phát triển, nhưng vẫn còn khá nhiều vấn đề đặt ra từ nội dung cơ chế, chính sách đến tổ chức thực hiện.
Môi trường đầu tư kinh doanh còn hạn chế, thiếu minh bạch, tiềm ẩn rùi ro, cải thiện không đồng đều. Chính sách pháp luật thiếu ổn định, khó dự báo, làm cho doanh nghiệp bị động trong sản xuất, kinh doanh, tác động đến tâm lý không muốn đầu tư dài hạn của doanh nghiệp. Hệ thống pháp luật chưa đồng bộ, chi phí tuân thủ cao, sự phối hợp giữa các bộ, ngành, cơ quan liên quan thiếu chặt chẽ, hiệu quả…
Cùng với đó, những yêu cầu thực tiễn mới phát sinh liên quan đến diễn biến phức tạp và tác động nghiêm trọng của đại dịch Covid-19, cạnh tranh địa chính trị, cạnh tranh thương mại và xu hướng bảo hộ, cùng xu hướng phát triển mới của kinh tế số, kinh tế chia sẻ bên cạnh sự bùng nổ mạnh mẽ của khoa học và công nghệ…
Trên cơ sở đó, những nhiệm vụ chủ yếu nhằm nâng cao năng lực cho khu vực doanh nghiệp tư nhân trong thời gian tới được Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu ra, bao gồm: Tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách đồng bộ, nhất quán, tạo lập môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi cho phát triển kinh tế tư nhân; tiếp tục mở rộng khả năng tham gia thị trường của kinh tế tư nhân và thúc đẩy cạnh tranh bình đẳng; tiếp tục phát triển kết cấu hạ tầng và tăng cường khả năng tiếp cận các nguồn lực của kinh tế tư nhân; tập trung hỗ trợ kinh tế tư nhân đổi mới sáng tạo, hiện đại hoá công nghệ và phát triển nguồn nhân lực, nâng cao năng suất; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, thống nhất nhận thức, tư tưởng về phát triển kinh tế tư nhân.
Tờ trình của Bộ Kế hoạch và Đầu tư đặt mục tiêu, phấn đấu đến năm 2025, cả nước có khoảng 1,5 triệu doanh nghiệp đang hoạt động, trong đó có khoảng 60-70 nghìn doanh nghiệp quy mô vừa và lớn. Phấn đấu tăng tỷ trọng đóng góp của khu vực kinh tế tư nhân vào GDP để đến năm 2025 đạt khoảng 55%. Cùng với đó, hình thành các tập đoàn kinh tế tư nhân lớn mạnh, có tiềm lực, có sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Nhiều doanh nghiệp tư nhân tham gia mạng sản xuất, chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu. |