Sinh sống ở những địa phương vùng sâu, vùng xa; điều kiện kinh tế khó khăn, cơ hội tiếp xúc hạn chế nên khi bắt tay vào sản xuất – kinh doanh, đa phần chị em phụ nữ DTTS ở những khu vực này đều phải đối mặt với nhiều trở ngại như: Cách thức tổ chức sản xuất, quy trình chế biến và tiêu thụ sản phẩm. Đây cũng là lý do khiến nhiều sản phẩm đặc trưng vùng miền mặc dù rất thơm, ngon nhưng giá trị thu về lại chưa cao. Người sản xuất “một nắng hai sương” nhưng vẫn thường xuyên phải đối mặt với nỗi lo sản xuất năng suất thấp, khó tiêu thụ, sản phẩm bị ép giá…
Phổ biến kinh nghiệm sản xuất, kinh doanh cho chị em |
Thấu hiểu những lo âu này của chị em, nhất là các chị em người DTTS đang trong quá trình khởi nghiệp… Công ty Cổ phần Hỗ trợ Sáng kiến Kinh doanh tạo tác động MEVI đã có nhiều chuyến đi thực tế đến Lào Cai, Sơn La, Hòa Bình, Bắc Kạn nắm bắt tình hình, gặp gỡ chị em phụ nữ với mong muốn tìm ra những hướng đi hiệu quả hơn cho các sản phẩm đặc trưng vùng miền. Tại đây, đội ngũ tư vấn của MEVI đã đồng hành cùng phụ nữ DTTS tại các thôn bản vùng sâu, vùng xa thực hiện nhiều chương trình của các dự án Thrilve (Hoa Kỳ), dự án PUM (Hà Lan), dự án WISE… Mục tiêu của các dự án nhằm giúp chị em nắm được quy trình canh tác nông sản an toàn dựa trên tài nguyên bản địa để giảm chi phí đầu vào, tư vấn phát triển công nghệ chế biến và hỗ trợ tiêu thụ đầu ra; thiết kế các mô hình kinh doanh bền vững…
Câu chuyện của xã Bản Áng, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La là một ví dụ. Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, khách du lịch đến với Mộc Châu giảm mạnh, nhiều diện tích dâu tây đến mùa thu hoạch của chị em trong bản không tìm được đường để tiêu thụ, chị em đứng ngồi không yên. Cách Mộc Châu không xa, tại xã Là Ngà, huyện Yên Châu, nhiều gia đình cũng không thể tiêu thụ hết lượng xoài trồng được do lượng khách mua hạn chế, giá xoài giảm sâu… Trước thực tế này, đội ngũ tư vấn của MEVI đã hướng dẫn, giúp đỡ, hỗ trợ một phần kinh phí để chị em ở Bản Áng và Là Ngà tiêu thụ được một phần sản phẩm, đồng thời áp dụng công nghệ để chị em sản xuất ra sản phẩm bún dâu tây và bánh xoài độc đáo. Đến nay, các sản phẩm này cũng đã bắt đầu xuất hiện trên kệ một số siêu thị lớn…
“Mỗi vùng đất đều có một đặc tính về thổ nhưỡng và khí hậu đặc trưng. Đây là những yếu tố quan trọng tạo nên hương vị đặc trưng của các sản phẩm vùng miền như: Trâu gác bếp, mộc nhĩ, nấm hương, gạo séng cù, thuốc tắm người Dao… Tuy nhiên, để các sản phẩm này hoàn thiện hơn và có thể tiêu thụ rộng, vẫn còn tồn tại rất nhiều khó khăn. Đây chính là lý do để MEVI dành sự quan tâm đặc biệt cho các chị em phụ nữ DTTS đang khởi nghiệp, với mong muốn tạo được chuỗi liên kết bền vững cho các sản phẩm vùng miền; giúp chị em có được sinh kế ổn định và cuộc sống ấm no hơn” – Chị Nguyễn Thị Thu – người sáng lập MEVI cho hay.
Với những bước chân leo rừng lội suối không mỏi cùng tấm lòng nhiệt huyết, sẻ chia…, những năm qua, MEVI đã giúp đỡ được rất nhiều chị em, tổ hợp tác, hợp tác xã thay đổi tư duy, nhận thức, cách làm đối với nhiều sản phẩm đặc trưng của địa phương. Từ chỗ có gì trồng nấy, tiêu thụ trong phạm vi hẹp, chủ yếu thông qua chợ truyền thống, bán lẻ với giá bấp bênh… Sau một thời gian được cán bộ MEVI tập huấn, phổ biến kinh nghiệm, nhiều chị em DTTS không chỉ biết tăng năng suất, chất lượng sản phẩm; mà còn biết cách làm chế phẩm sinh học, phân loại rác thải, làm phân bón hữu cơ tại chỗ với chi phí thấp. Đáng ghi nhận hơn cả là hầu như chị em đã bắt đầu ứng dụng internet để làm quen với cách bán hàng qua Facebook, Zalo; in tờ rơi, làm video giới thiệu quy trình sản xuất sản phẩm… Với cách làm này, nhiều hợp tác xã, tổ hợp tác do chị em làm chủ đã sản xuất được nhiều sản phẩm tận dụng những đặc tính vốn có của vùng miền, mang hương vị đặc trưng; giới thiệu sản phẩm đến với người tiêu dùng ở mọi miền đất nước…