Kẹo Kera, 600 loại sữa giả và 'bùa hộ mệnh' của gian thương

Vụ kẹo Kera, 600 loại sữa giả vừa được Bộ Công an triệt phá phơi bày hệ lụy của cơ chế "tự công bố sản phẩm” theo Nghị định 15/2018/NĐ-CP.
Bộ Y tế nói gì về trách nhiệm vụ 600 loại sữa giả? Vụ sữa giả 500 tỷ đồng: Ai tiếp tay giới thiệu, quảng bá? Nóng: Sau kẹo Kera, Bộ Công an bóc vụ sữa giả cực lớn

Kẽ hở hợp pháp cho gian thương lộng hành

Nếu có một ví dụ điển hình cho việc luật pháp bị lợi dụng như thế nào để tiếp tay cho gian thương, thì đó chính là cơ chế "tự công bố sản phẩm" theo Nghị định 15/2018/NĐ-CP.

Ra đời với mục tiêu cắt giảm thủ tục hành chính, khuyến khích doanh nghiệp phát triển, Nghị định 15 cho phép các doanh nghiệp tự công bố chất lượng đối với nhóm thực phẩm không thuộc diện kiểm tra chuyên ngành.

Cụ thể, Điều 5 và 6 của Nghị định quy định đối với các thực phẩm không thuộc diện phải kiểm tra chuyên ngành (gồm thực phẩm chế biến thông thường, thực phẩm bổ sung, thực phẩm bao gói sẵn…), doanh nghiệp chỉ cần nộp hồ sơ lên Cổng thông tin điện tử là có thể đưa sản phẩm ra thị trường.

Cơ chế hậu kiểm hiện nay chỉ thực sự được kích hoạt khi có phản ánh từ người tiêu dùng hoặc khi hậu quả đã xảy ra. Một kiểu quản lý "đuổi theo sai phạm", thụ động, rủi ro và gần như bất lực trong việc phòng ngừa.

Chính sự dễ dãi trong cơ chế quản lý ấy đã biến "tự công bố" thành một tấm vé thông hành đầy kẽ hở, mở đường cho những sản phẩm như kẹo rau củ Kera và gần 600 loại sữa bột giả đã có thể đường hoàng tràn ra thị trường, dưới vỏ bọc hợp pháp của vài trang giấy và một cú "upload" lên mạng.

Thảm họa từ những "tờ giấy hợp lệ"

Cuối năm 2024, đầu năm 2025, kẹo rau Kera - sản phẩm được quảng bá "một viên kẹo bằng một đĩa rau" bất ngờ trở thành hiện tượng mạng xã hội. Chỉ sau vài tuần, hàng trăm nghìn hộp được tiêu thụ nhờ chiến dịch quảng cáo rầm rộ từ các KOLs như Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục, hoa hậu Thùy Tiên…

Quang Linh Vlogs, Thuỳ Tiên, Hằng Du Mục trong một quảng cáo thổi phồng công dụng của kẹo rau.
Quang Linh Vlogs, Thuỳ Tiên, Hằng Du Mục trong một quảng cáo thổi phồng công dụng của kẹo rau.

Tuy nhiên, sau khi vụ việc bị phát giác, kiểm nghiệm cho thấy mỗi viên kẹo Kera chỉ chứa 0,016g chất xơ, thấp hơn hàng chục lần so với mức tối thiểu cần thiết để được gọi là "bổ sung chất xơ". Thông tin ghi trên nhãn mác không chính xác. Nội dung quảng cáo không đúng sự thật.

Ngày 24/3, Công ty Cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt bị xử phạt hành chính 125 triệu đồng vì vi phạm nhãn hàng hóa và nội dung tự công bố.

Đến ngày 3/4, Bộ Công an khởi tố vụ án hình sự, bắt tạm giam 5 cá nhân, trong đó có Quang Linh Vlogs và Hằng Du Mục, về hành vi "Sản xuất hàng giả là thực phẩm""Lừa dối khách hàng".

Và nếu Kera là "viên kẹo đắng" thì vụ gần 600 loại sữa giả bị phát hiện vào giữa tháng 4/2025 là đòn đánh thẳng vào niềm tin xã hội, nhắm thẳng vào các đối tượng dễ tổn thương nhất: Trẻ em, người già, phụ nữ sau sinh.

Theo đó, Bộ Công an triệt phá một đường dây quy mô lớn do Công ty Rance Pharma và Hacofood Group điều hành, sản xuất và phân phối gần 600 loại sữa bột giả. Các sản phẩm này được quảng cáo là sữa bột dinh dưỡng cho trẻ em, người già, phụ nữ sau sinh… với đầy đủ giấy tờ pháp lý, mã vạch, mã QR.

Công nhân đóng hộp thành phẩm tại cơ sở sản xuất sữa bột giả quy mô lớn vừa bị Công an thành phố Hà Nội triệt phá. (Ảnh: Báo Công an nhân dân)
Công nhân đóng hộp thành phẩm tại cơ sở sản xuất sữa bột giả quy mô lớn vừa bị triệt phá. Ảnh: Báo Công an nhân dân

Câu hỏi đặt ra: Tại sao một sản phẩm như vậy lại có thể dễ dàng tràn lan thị trường mà không bị kiểm tra, giám sát từ đầu?

Câu trả lời nằm ở chính cơ chế pháp lý cho phép doanh nghiệp... tự công bố chất lượng sản phẩm, nằm ở chính cái "bùa hộ mệnh" có tên giấy tự công bố hợp lệ.

Bởi theo quy định hiện hành, chỉ cần có bản tự công bố, kèm nhãn mác, hồ sơ lưu hành nội bộ là đủ điều kiện lưu thông. Không cần kiểm nghiệm, không cần xác minh nguồn nguyên liệu, không cần đánh giá chất lượng.

Đây chính là điểm nghẽn pháp lý đang bị lợi dụng một cách có hệ thống, biến một cơ chế cải cách thành chiếc áo choàng hợp pháp hóa rủi ro.

Siết "vòng kim cô"

Trong bối cảnh thực phẩm giả, thực phẩm kém chất lượng đang lẩn khuất dưới lớp vỏ bọc quảng cáo và giấy tờ hợp lệ, điều đáng sợ nhất không phải là doanh nghiệp gian dối, mà là pháp luật cho phép sự gian dối đó xảy ra mà không bị ngăn chặn từ đầu.

Một chính sách đúng chỉ phát huy hiệu quả khi được đặt trong hệ sinh thái giám sát mạnh, chế tài nghiêm và sự minh bạch toàn diện. Còn nếu nó chỉ đơn thuần là một bộ hồ sơ, một thao tác upload lên mạng và một lời cam kết từ chính người bán, thì "tự công bố" chẳng khác nào mở cửa sau cho thực phẩm bẩn.

"Tự công bố" nếu không đi kèm kiểm tra thực chất, hậu kiểm thường xuyên và công khai thông tin thì chẳng khác nào trao tấm vé miễn phí cho thực phẩm bẩn hiên ngang tràn vào từng mâm cơm, hộp sữa, viên kẹo mà người dân đang đặt niềm tin.

Không thể tiếp tục đánh đổi an toàn cộng đồng lấy sự tiện lợi thủ tục hành chính. Không thể dùng hai chữ "cải cách" như một tấm bình phong cho sự thoái thác trách nhiệm quản lý nhà nước. Và càng không thể để chính sách trở thành vỏ bọc cho những kẻ trục lợi tinh vi.

Pháp luật không phải là con dấu cao su để doanh nghiệp đóng vào hồ sơ. Pháp luật là vòng thép để bảo vệ người tiêu dùng. Đừng để "tự công bố" trở thành "tự lừa dối" được pháp luật tiếp tay!

Theo quy định tại khoản 1, Điều 4, Nghị định số 15/2018/NĐ-CP, doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thực phẩm được phép thực hiện tự công bố đối với các sản phẩm sau:

1. Thực phẩm đã qua chế biến bao gói sẵn.

2. Phụ gia thực phẩm.

3. Chất hỗ trợ chế biến thực phẩm.

4. Dụng cụ chứa đựng tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm.

5. Vật liệu bao gói tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm.

Hoàng Nguyên Thảo
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: thủ tục hành chính

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Đạo đức giá bao nhiêu?

Đạo đức giá bao nhiêu?

Khi đạo đức bị thương mại hóa thành chiến lược truyền thông, xã hội không chỉ mất chuẩn mà còn học cách im lặng để sống sót...
Bê bối sữa giả: Hơn 500 tỷ trục lợi từ niềm tin người tiêu dùng

Bê bối sữa giả: Hơn 500 tỷ trục lợi từ niềm tin người tiêu dùng

Sữa giả, hồ sơ giả, lời hứa giả nhưng hậu quả là thật. Hơn 500 tỷ đồng thu lời bất chính, đánh đổi bằng sức khỏe và niềm tin của hàng ngàn người tiêu dùng.
Thực phẩm bẩn tràn lan: Vai trò người tiêu dùng ở đâu?

Thực phẩm bẩn tràn lan: Vai trò người tiêu dùng ở đâu?

Thói quen mua sắm dễ dãi, thiếu truy xuất nguồn gốc... sẽ ảnh hưởng đến người tiêu dùng. Đã đến lúc nhìn lại trách nhiệm của mắt xích này trên thị trường.
Vụ việc MC Quyền Linh và

Vụ việc MC Quyền Linh và 'khoảng trống' trong văn hóa ứng xử

Chưa bàn tới câu hỏi đơn thuần "Quyền Linh có sai không?", nhìn từ góc độ khác, sự việc "lùm xùm" đang phơi bày một lỗ hổng trong ngành sản xuất truyền hình...
Sẽ có cây sen Việt Nam vững vàng trong kỷ nguyên số

Sẽ có cây sen Việt Nam vững vàng trong kỷ nguyên số

169 hạt sen Việt Nam sẽ cùng nữ phi hành gia Hoa Kỳ gốc Việt Amanda Nguyễn thực hiện hành trình vượt ra ngoài Trái Đất vào tối 14/4/2025 theo giờ Việt Nam.
Hãy để mỗi món quà là một dấu ấn Hà Nội

Hãy để mỗi món quà là một dấu ấn Hà Nội

Lễ hội quà tặng du lịch Hà Nội năm nay được kỳ vọng mang đến một cách kể chuyện di sản qua sản phẩm, và mỗi món quà là một dấu ấn Hà Nội.
Không thể xuyên tạc quan hệ tốt đẹp Việt – Trung: ‘Vừa là đồng chí vừa là anh em’

Không thể xuyên tạc quan hệ tốt đẹp Việt – Trung: ‘Vừa là đồng chí vừa là anh em’

Quan hệ truyền thống hữu nghị Việt Nam – Trung Quốc “vừa là đồng chí, vừa là anh em” qua 75 năm tiếp tục phát triển mạnh mẽ và là chân lý không thể xuyên tạc.
Từ kẹo Kera tới sữa giả 500 tỷ đồng: Tội ác không thể dung thứ!

Từ kẹo Kera tới sữa giả 500 tỷ đồng: Tội ác không thể dung thứ!

Vụ việc kẹo Kera, sữa giả 500 tỷ đồng là tội ác không thể dung thứ, cần xử lý nghiêm để làm gương, để bảo vệ cộng đồng và làm trong sạch thị trường thực phẩm.
Cây gạo ở Hà Nam bị chặt và lỗ hổng quản lý văn hoá

Cây gạo ở Hà Nam bị chặt và lỗ hổng quản lý văn hoá

Cây gạo ở Hà Nam không chỉ là một gốc cây bị chặt, mà là biểu tượng của ký ức cộng đồng bị tổn thương vì thiếu cơ chế gìn giữ và chia sẻ lợi ích.
Cần xác minh, xử lý nghiêm sự ngông cuồng, lệch chuẩn của Lê Việt Hùng

Cần xác minh, xử lý nghiêm sự ngông cuồng, lệch chuẩn của Lê Việt Hùng

Hành vi lệch chuẩn của Lê Việt Hùng gây tác động xấu đến nhận thức xã hội, cần được xem xét xử lý nghiêm để bảo vệ kỷ cương và uy tín công quyền.
Sốt đất Hà Nội quay lại: Hồi chuông cảnh báo từ ‘bóng ma’ 2008

Sốt đất Hà Nội quay lại: Hồi chuông cảnh báo từ ‘bóng ma’ 2008

Hà Nội đang trải qua cơn sốt đất khiến các nhà đầu tư đứng ngồi không yên. Thế nhưng, đây cũng là hồi chuông cảnh báo về "bóng ma" bong bóng bất động sản 2008.
Cậu bé cứu bạn: Lan tỏa cảm xúc đẹp trong cộng đồng

Cậu bé cứu bạn: Lan tỏa cảm xúc đẹp trong cộng đồng

Hình ảnh, câu chuyện về 'người hùng nhí' Nam Phong - chưa đầy 3 tuổi, nhanh trí, xử lý “vượt tuổi” để cứu bạn - đã lan tỏa những cảm xúc đẹp trong cộng đồng...
Đi bộ sang đường sai luật: Thói quen nhỏ, hiểm họa lớn

Đi bộ sang đường sai luật: Thói quen nhỏ, hiểm họa lớn

Không còn là hành vi nhỏ lẻ, đi bộ sai luật đang tạo nên thói quen xấu, tiềm ẩn nguy cơ cao cho cả người vi phạm và người tham gia giao thông khác.
Đề thi Văn từ sách giáo khoa: Thay đổi chóng  mặt, học sinh hoang mang

Đề thi Văn từ sách giáo khoa: Thay đổi chóng mặt, học sinh hoang mang

Bộ Giáo dục và Đào tạo nói không dùng sách giáo khoa làm ngữ liệu đề thi Văn, giờ lại bảo “có thể nhặt” từ đó, làm hàng triệu học sinh, giáo viên hoang mang.
AI trong xuất khẩu: Lời giải cho bài toán hội nhập số

AI trong xuất khẩu: Lời giải cho bài toán hội nhập số

Doanh nghiệp xuất khẩu Việt đang đứng trước cơ hội vàng để ứng dụng AI, mở ra nhiều tiềm năng vượt bậc trong thương mại quốc tế.
Nghệ sĩ với quảng cáo: Sức hút và rủi ro pháp lý

Nghệ sĩ với quảng cáo: Sức hút và rủi ro pháp lý

Từ cú ngã ngựa của Quang Linh Vlogs và Hằng Du Mục là lời cảnh báo cho cả showbiz Việt về sức hút công chúng và rủi ro pháp lý của nghệ sĩ với quảng cáo.
Bảo tàng đông kín dịp lễ: Lịch sử vẫn luôn có sức hút

Bảo tàng đông kín dịp lễ: Lịch sử vẫn luôn có sức hút

Hàng chục nghìn người dân xếp hàng vào tham quan bảo tàng Đà Nẵng là một minh chứng cho thấy lịch sử vẫn luôn có sức hút và không hề khô khan.
Chuyện huyện Tương Dương bị đòi nợ: Cần minh bạch, trách nhiệm và giám sát

Chuyện huyện Tương Dương bị đòi nợ: Cần minh bạch, trách nhiệm và giám sát

Cá nhân 'tung chiêu' đòi nợ trên mạng xã hội không hiếm, nhưng chủ một quán ăn đưa “chuyện nợ nần” của UBND huyện Tương Dương lên Facebook đã thu hút dư luận...
Cần lên án hành động cợt nhả, xem thường Quốc tang

Cần lên án hành động cợt nhả, xem thường Quốc tang

Việc cợt nhả, xem thường Quốc tang đồng chí Khamtay Siphandone cần bị lên án mạnh mẽ bởi đây là những "ung nhọt" trong suy nghĩ của một bộ phận giới trẻ.
Cứu hộ động đất Myanmar:

Cứu hộ động đất Myanmar: 'Không ai bị bỏ lại phía sau'

Ngay sau thảm họa động đất ở Myanmar, lực lượng cứu hộ Việt Nam ngay lập tức lên đường với tinh thần “không ai bị bỏ lại phía sau”.
Mobile VerionPhiên bản di động