Hộ chiếu vắc-xin: Không phải “viên kẹo”

Sự cần thiết với du lịch ASEAN

Mối quan tâm lớn nhất hiện nay là việc triển khai và công nhận hộ chiếu tiêm chủng kỹ thuật số cho khách quốc tế, vừa nhằm mục tiêu cứu vãn ngành du lịch vừa bảo đảm kiểm soát lây lan dịch bệnh. Đại dịch Covid-19 đã tăng cường sự chú ý vào việc tối đa hóa tiềm năng kỹ thuật số. Một trong những lĩnh vực này trong cấu trúc kỹ thuật số là hệ thống hộ chiếu kỹ thuật số cung cấp bằng chứng về việc tiêm chủng Covid-19, và quan trọng hơn là tính minh bạch.

Chứng chỉ vắc - xin chung ASEAN đã được thảo luận tại Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế ASEAN hẹp lần thứ 27 hồi đầu tháng 3; trong đó, những quốc gia thành viên bao gồm cả Indonesia, Singapore và Philippines đã thảo luận về ý tưởng nới lỏng các giới hạn biên giới đối với du khách đã tiêm phòng Covid-19. Khả năng đưa ra chứng chỉ vắc-xin kỹ thuật số chung được cân nhắc, đặc biệt là để tăng tốc độ mở cửa các lĩnh vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất, như ngành du lịch. Riêng trong tháng 1 năm nay, lưu lượng khách quốc tế trên các hãng hàng không châu Á - Thái Bình Dương đã giảm 96,1% so với năm trước. Các nước ASEAN cũng thừa nhận, cần phải đẩy mạnh tỷ lệ tiêm chủng, vốn đang bị tụt hậu so với các nước phương Tây. Mỹ đã thông báo, có thể cung cấp vắc - xin cho mọi người lớn trong nước vào cuối tháng 5 tới; trong khi đó, Singapore dự kiến sẽ tiêm phòng cho dân số trưởng thành vào tháng 9. Indonesia đang đặt mục tiêu tiêm chủng cho 70% người dân vào tháng 3/2022. Năm ngoái, ASEAN đã xem xét "bong bóng" du lịch khu vực, nhưng kế hoạch để khởi động lại ngành du lịch trong ba tháng đầu năm 2021 đã không thực hiện được, do sự phát sinh làn sóng Covid-19 mới.

Mở cửa du lịch cho những người đã được tiêm chủng có thể giúp hồi sinh thị trường ASEAN với hơn 50 triệu lượt khách hàng năm trước đại dịch. Ý tưởng về chứng chỉ vắc-xin kỹ thuật số đề cập đến bằng chứng tiêm chủng dựa trên điện thoại thông minh. Các quốc gia và khu vực khác đã hoặc đang xem xét tung ra những chứng chỉ như vậy. Liên minh châu Âu đang quan tâm đề xuất thẻ xanh kỹ thuật số, chứng minh rằng các cá nhân đã được tiêm phòng cũng như hiển thị kết quả xét nghiệm cho những người chưa tiêm vắc-xin. Thẻ này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho cuộc sống của người châu Âu có mục đích dần cho phép họ di chuyển an toàn ở Liên minh châu Âu hoặc nước ngoài để làm việc hoặc du lịch. Israel gần đây đã triển khai một hệ thống tương tự để mở cửa lại nền kinh tế trong nước, với các thẻ cho phép vào những địa điểm giải trí như phòng tập thể dục và rạp hát trước khi có thể mở rộng cho mục đích du lịch.

Du lịch là một ngành cốt lõi của phần lớn khối ASEAN. Nhưng ngành này đã bị tàn phá nặng bởi việc đóng cửa biên giới kéo dài, kéo nền kinh tế khu vực đi xuống. Tổng sản phẩm quốc nội của Thái Lan giảm 6,1% vào năm 2020, trong khi của Singapore giảm 5,4%. Theo dữ liệu từ Ban Thư ký ASEAN, 51 triệu lượt khách nội khối được ghi nhận trong năm 2019, chiếm 36% tổng số khách du lịch của khối. Bên cạnh du lịch, mối quan hệ kinh tế chặt chẽ của các quốc gia có nghĩa là các công ty có nhiều văn phòng trên khắp khu vực, tạo ra nhu cầu đi lại của doanh nhân khu vực.

Thách thức lớn

Việc mở lại cửa biên giới cho khách du lịch rất quan trọng đối với sự phục hồi sau đại dịch của khu vực Đông Nam Á, nhưng các chương trình hộ chiếu vắc-xin đang trong quá trình triển khai cũng đặt ra nhiều thách thức. Các nhà kinh tế của Moodys Analytics cho biết trong một báo cáo gần đây rằng, việc đưa khách du lịch Trung Quốc và Singapore trở lại cổng sân bay là chìa khóa để hồi sinh khu vực. Nhưng việc truy cập dễ dàng vào hồ sơ sức khỏe kỹ thuật số làm dấy lên lo ngại về bảo mật và bí mật dữ liệu, cũng như xác minh và xác thực.

Báo cáo phân tích cũng chỉ ra, việc triển khai tiêm chủng và lịch sử thử nghiệm Covid-19 của Trung Quốc có thể được truy cập thông qua ứng dụng di động WeChat phổ biến của Tencent Holdings. Ở Trung Quốc, người dân chấp nhận hơn về việc chia sẻ thông tin cá nhân; tuy nhiên, ở các khu vực khác trên thế giới sẽ có sự lo lắng lớn hơn. Các khu vực khác nhau trên thế giới cũng đang phát triển nhiều hộ chiếu vắc-xin của riêng họ, trong khi vắc-xin nào được chấp nhận ở những khu vực nào còn phụ thuộc vào mối quan hệ địa chính trị. Các nhà phân tích của Barclays kỳ vọng, việc nới lỏng kiểm soát biên giới ban đầu là nhỏ và có mục tiêu, khi phần lớn các chính phủ có quan điểm thận trọng.

Những động thái ban đầu nhằm nới lỏng các hạn chế du lịch khó có thể thay đổi cuộc chơi trong thời gian tới, đặc biệt đối với các quốc gia phụ thuộc nhiều vào doanh thu du lịch. Kỳ vọng về sự mở cửa có ý nghĩa chỉ diễn ra vào khoảng quý IV/2021 hoặc sớm nhất là đầu năm 2022. Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích nhấn mạnh, các thỏa thuận song phương và đa phương về việc mở lại biên giới sẽ thổi sức sống cho ngành du lịch đang bị đóng cửa trên khắp châu Á và hoạt động du lịch kinh doanh bị đóng băng, vốn đã ngừng đầu tư trực tiếp nước ngoài.

Đông Nam Á là khu vực phụ thuộc vào du lịch nhiều thứ hai sau Caribê, trong đó Thái Lan và Philippines có nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào du lịch. Do đó, các nhà lãnh đạo thế giới cần tìm ra giải pháp dài hạn cho du lịch và hợp tác, dựa trên sự phối hợp và ngoại giao, để tái tạo sức sống cho ngành du lịch.