Hà Nội đề xuất cấm xe máy xăng trong Vành đai 1 theo khung giờ

Điều chỉnh lộ trình cấm xe máy xăng

UBND TP. Hà Nội vừa trình HĐND TP. Hà Nội dự thảo Nghị quyết về Vùng phát thải thấp, trong đó đưa ra phương án thí điểm cấm xe máy chạy xăng theo khung giờ hoặc khu vực thay vì cấm tuyệt đối. Đây được xem là bước điều chỉnh quan trọng, cân bằng giữa yêu cầu cải thiện chất lượng không khí với nhu cầu sản xuất kinh doanh và đời sống người dân.

Theo đánh giá của TP. Hà Nội, ô nhiễm không khí tại Hà Nội đang ở mức đáng lo ngại, khi nồng độ bụi mịn PM2.5 trung bình cao gần gấp đôi quy chuẩn quốc gia. Trong cơ cấu nguồn phát thải, phương tiện giao thông, đặc biệt là xe máy chiếm 58-74%, trở thành mục tiêu cần ưu tiên kiểm soát.

Trước đó, Chỉ thị số 20 ngày 12/7/2025 quy định đến 1/7/2026 Hà Nội phải dừng hoàn toàn việc lưu thông xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong Vành đai 1. Tuy nhiên, theo Tờ trình mới gửi HĐND TP. Hà Nội, UBND TP. Hà Nội đề xuất chỉ giới hạn hoạt động theo khung giờ hoặc trong các khu vực thuộc vùng phát thải thấp, thay vì cấm triệt để.

Theo dự thảo, vùng phát thải thấp được xác định tại các khu vực bảo vệ nghiêm ngặt, khu vực thường xuyên ùn tắc giao thông ở mức độ D-F hoặc nơi có chất lượng không khí dưới mức trung bình.

Giai đoạn thí điểm (từ 1/7/2026): Áp dụng tại một số khu vực trọng điểm trong Vành đai 1, bao gồm 9 phường trung tâm như Hoàn Kiếm, Cửa Nam, Giảng Võ...

Từ 1/1/2028: Hà Nội thực hiện vùng phát thải thấp tại Vành đai 1 và một số khu vực tại Vành đai 2 trở vào (14 phường, gồm 9 phường khu vực đường Vành đai 1 và 5 phường Láng, Đống Đa, Kim Liên, Bạch Mai, Vĩnh Tuy).

Từ 1/1/2030: Hà Nội thực hiện vùng phát thải thấp tại Vành đai 3 trở vào, gồm 36 phường, xã. 14 phường khu vực đường Vành đai 2 và Phú Thượng, Xuân Đỉnh, Nghĩa Đô, Cầu Giấy, Yên Hòa, Thanh Xuân, Khương Đình, Định Công, Phương Liệt, Tương Mai, Hoàng Mai, Vĩnh Hưng, Long Biên, Phúc Lợi, Việt Hưng, Bồ Đề, Phù Đổng, Đông Anh, Thư Lâm, Phúc Thịnh, Vĩnh Thanh, Nội Bài.

Sau năm 2031, khu vực nào đáp ứng các tiêu chí về ùn tắc mức độ D - F theo TCVN, hoặc có chỉ số AQI trung bình dưới mức trung bình theo số liệu quan trắc, hay nằm trong vùng bảo vệ nghiêm ngặt theo Quy hoạch Thủ đô đều phải áp dụng vùng phát thải thấp.

Trong vùng áp dụng, xe máy chạy xăng sẽ bị cấm theo khung giờ hoặc khu vực, xe ôm công nghệ dùng xe máy xăng cũng không được hoạt động. Ô tô không đạt chuẩn khí thải mức 4 bị hạn chế, tiến tới cấm lưu thông theo từng giai đoạn. Đồng thời, từ 1/7/2026, 100% taxi đầu tư mới phải sử dụng năng lượng sạch.

Ngoài ra, TP. Hà Nội cũng đặt mục tiêu giảm mạnh xe tải trên 3,5 tấn sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong khu vực nội đô, đồng thời triển khai đồng bộ các biện pháp nhằm phát triển hệ thống giao thông xanh.

Đảm bảo sự đồng thuận trong xã hội

Theo UBND TP. Hà Nội, việc hạn chế tiến tới cấm xe máy xăng là vấn đề khó, cấp bách và tác động sâu rộng tới đời sống, thói quen, sinh kế người dân. Chính vì vậy, thành phố đã tiến hành lấy ý kiến rộng rãi các sở, ngành, tổ chức xã hội và cộng đồng doanh nghiệp, tạo sự đồng thuận trong nhân dân.

Trong quá trình góp ý, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội (đơn vị chủ trì soạn thảo) nhận được nhiều ý kiến đề nghị giãn lộ trình, bảo đảm phù hợp với điều kiện hạ tầng giao thông hiện có. Các đề xuất đến từ Sở Tư pháp Hà Nội, Sở Xây dựng Hà Nội, Sở Tài chính Hà Nội, UBND một số phường, Viện Kinh tế xã hội Hà Nội, Hiệp hội các Nhà sản xuất xe máy Việt Nam, các doanh nghiệp phụ tùng xe máy, Hiệp hội doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam cùng ý kiến phản biện của Ủy ban MTTQ Việt Nam TP. Hà Nội.

Bên cạnh đó, giai đoạn này các sở, ban, ngành đang xây dựng cơ chế, chính sách, đầu tư xây dựng hạ tầng trong lĩnh vực phát triển hệ thống giao thông xanh theo Chỉ thị số 20. Một số chính sách do các bộ, ngành được Chính phủ giao thực hiện tại Chỉ thị số 20 và một số văn bản liên quan đến nay chưa được ban hành. TP. Hà Nội dẫn chứng như quy chuẩn/tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với các trạm sạc xe điện lắp đặt tại nơi công cộng, nơi trông giữ xe tập trung, trạm dừng nghỉ (Bộ Công Thương xây dựng).

UBND TP. Hà Nội cho rằng, lộ trình cần được triển khai bài bản, có đủ thời gian và lượng thông tin để thay đổi nhận thức và hành vi của người dân. Việc thực thi cần sự vào cuộc của tất cả các cấp, ngành, đồng thời phải bảo đảm tính đồng bộ của các giải pháp.

Dự thảo Nghị quyết về Vùng phát thải thấp sẽ được HĐND TP. Hà Nội xem xét, quyết định tại kỳ họp thứ 28 từ ngày 26 đến 28/11 tới. Kết quả thảo luận và biểu quyết sẽ định hình tương lai giao thông, môi trường và chất lượng sống của hàng triệu người dân Thủ đô trong nhiều năm tới.