Gia Lai: Trái ngọt macca trên vùng đất khó Kbang

Từ những đồi đất cằn khô, ít màu mỡ, cây macca đã và đang mang lại một hướng đi mới cho nhiều hộ dân tỉnh Gia Lai. Không chỉ giúp người dân thay đổi tập quán canh tác, nâng cao thu nhập, mà còn mở ra cơ hội thoát nghèo, phát triển kinh tế bền vững cho vùng đất khó này.

Từ cây trồng thí điểm đến “vàng xanh” của vùng cao

Được trồng thí điểm từ năm 2010, đến nay diện tích cây trồng macca trên địa bàn xã Kbang và các xã lân cận đã đạt hơn 3.100 ha, trong đó có hàng trăm ha đã cho thu hoạch ổn định. Những ngày này, về Kbang và các xã Sơn Lang, Đăk Rong, đâu đâu cũng thấy người dân tất bật thu hái macca, phơi hạt, tách nhân, niềm vui hiện rõ trên từng gương mặt.

Ông Nguyễn Văn Hậu (xã Kbang) chia sẻ: “Trước đây gia đình chỉ trồng mì, bắp, thu nhập bấp bênh. Từ khi trồng xen macca, mỗi vụ thu hoạch đem lại hàng chục triệu đồng, có năm được cả trăm triệu. Cây macca ít sâu bệnh, chịu hạn tốt, phù hợp với vùng đất dốc như Kbang”.

Nếu như trước kia, macca chỉ được xem là cây thử nghiệm, thì nay đã trở thành một trong những cây trồng chủ lực, được chính quyền địa phương định hướng phát triển lâu dài. Nhiều doanh nghiệp đã đầu tư vùng nguyên liệu, nhà máy chế biến, hình thành chuỗi giá trị từ trồng - thu hoạch - chế biến - tiêu thụ.

Từ niềm tin vào tiềm năng của vùng đất Kbang, năm 2019, ông Dương Đình Kiệt mạnh dạn thành lập Công ty Cổ phần Macca Tây Nguyên, đặt trụ sở ngay tại quê hương mình. Bắt đầu từ những vườn cây đầu tiên, doanh nghiệp dần mở rộng quy mô sản xuất, vừa trực tiếp trồng macca, vừa liên kết với nông dân hình thành vùng nguyên liệu hơn 27 ha, tạo sinh kế ổn định cho nhiều hộ dân.

Không dừng lại ở khâu trồng trọt, công ty còn đầu tư dây chuyền sấy macca công suất 600 kg mỗi mẻ, cùng hệ thống đóng gói, hút chân không hiện đại. Nhờ đó, mỗi năm doanh nghiệp thu mua và chế biến 50-100 tấn hạt, cho ra đời những sản phẩm giữ trọn hương thơm, độ giòn và giá trị dinh dưỡng tự nhiên.

Ông Dương Đình Kiệt, Công ty Cổ phần Macca Tây Nguyên chia sẻ: "Chúng tôi không chỉ hướng đến lợi nhuận mà còn mong muốn giúp bà con thoát nghèo bền vững. Chúng tôi đồng hành cùng nông dân từ khâu chọn giống, trồng, chăm sóc đến thu hoạch và bao tiêu sản phẩm. Mỗi cây macca là một cơ hội thoát nghèo nếu được trồng đúng cách, chăm sóc đúng kỹ thuật và có đầu ra ổn định. Tôi luôn tin rằng khi người dân no ấm, doanh nghiệp mới thực sự phát triển vững vàng".

Ngoài ra, các mô hình trồng macca xen cà phê, hồ tiêu, cây ăn quả đã chứng minh hiệu quả rõ rệt. Không chỉ tăng thu nhập, mà còn giúp cải tạo đất, che phủ rừng, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái.

Hướng đến phát triển bền vững

Theo định hướng của tỉnh Gia Lai, macca được xác định là cây trồng chiến lược của vùng Đông Trường Sơn. Riêng xã Kbang sẽ phấn đấu đến năm 2030 phát triển khoảng 7.000 ha macca, với sản lượng nhân đạt 6.000-8.000 tấn/năm.

Ông Ðoàn Ngọc Có, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Gia Lai cho biết: "Cây macca tương đối thích hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng tại các địa phương của tỉnh. Diện tích cây macca phát triển mạnh đã khẳng định hiệu quả kinh tế, nhất là ý nghĩa về an sinh xã hội khi tạo ra nhiều việc làm cho đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa".

Với sự vào cuộc đồng bộ từ chính quyền, doanh nghiệp và người dân, cây macca đang dần khẳng định vị thế ở vùng đất khó Kbang. Không chỉ là “cây làm giàu”, macca còn góp phần phủ xanh đất trống, tạo sinh kế bền vững cho hàng nghìn hộ nông dân, hướng tới mục tiêu “sống tốt trên chính quê hương mình”.

Từ những nỗ lực không ngừng, Kbang đang từng bước hiện thực hóa giấc mơ “vàng xanh” biến những vùng đất khô cằn năm nào thành những nông trại xanh trù phú, trĩu quả, mang lại trái ngọt cho người dân vùng dân tộc thiểu số Gia Lai.

Tỉnh Gia Lai đã ban hành Ðề án phát triển bền vững cây macca giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Cây macca sẽ được phát triển chủ yếu tại Kbang, đồng thời tiếp tục mở rộng diện tích tại các vùng có điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp của các xã Ðak Ðoa, Mang Yang, Chư Păh… với chỉ tiêu phấn đấu tổng diện tích trồng macca đến năm 2030 đạt 4.045 ha.