Giá bán lẻ điện 5 bậc, người dùng hưởng lợi thế nào?

Vào cuối tháng 12/2024, Bộ Công Thương đã có văn bản gửi Bộ Tư pháp thẩm định tờ trình Chính phủ về Dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ quy định về cơ cấu biểu giá bán điện.

Cơ cấu biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt rút xuống 5 bậc

Tại dự thảo, Bộ Công Thương đề xuất cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt rút ngắn từ 6 bậc xuống 5 bậc theo đề xuất của EVN và Tư vấn nhưng có thay đổi về cơ cấu tỷ trọng so với giá bán lẻ điện bình quân, cụ thể: Bậc 1: cho 100 kWh đầu tiên; Bậc 2: cho kWh từ 101 - 200; Bậc 3: cho kWh từ 201 - 400; Bậc 4: cho kWh từ 401 - 700; Bậc 5: cho kWh từ 701 trở lên.

Bộ Công Thương đề xuất giữ nguyên giá điện hiện hành cho bậc đầu từ 0 - 100 kWh nhằm đảm bảo ổn định giá điện cho các hộ nghèo, hộ chính sách xã hội có mức sử dụng điện thấp (chiếm 33,48% số hộ). Phần chênh lệch giảm doanh thu tiền điện được bù đắp từ hộ sử dụng điện từ 401 - 700 kWh và trên 700 kWh.

Ngoài ra, giá điện hiện hành cho các bậc từ 101 - 200 kWh và 201 - 300 kWh cũng được giữ nguyên.

Song, giá điện cho các bậc từ 401 - 700 kWh và từ 700 kWh trở lên được thiết kế tăng cơ cấu giá bán điện nhằm bù trừ doanh thu cho các bậc thấp và khuyến khích tiết kiệm trong sử dụng điện.

Như vậy, so với giá điện sinh hoạt hiện tại, những khách hàng dùng từ 400 số trở lên sẽ phải chịu giá điện cao hơn.

Trước các nội dung mới trên một số ý kiến đặt ra vấn đề liệu với mức giá này thì người tiêu dùng có được hưởng lợi hay không khi cách tính tiền điện sinh hoạt dự kiến được rút xuống còn 5 bậc và giá điện ở bậc cao nhất (701 kWh trở lên) là gần 3.800 đồng/kWh, chưa gồm thuế VAT.

Trả lời về vấn đề này, đại diện Cục Điều tiết Điện lực (Bộ Công Thương) cho biết, trong thời gian vừa qua trên các phương tiện thông tin đại chúng, trên báo đài, truyền thông, trong các kỳ họp Quốc hội ghi nhận nhiều ý kiến của cử tri các tỉnh/thành phố trên cả nước liên quan đến việc xem xét lại cơ cấu biểu giá bán lẻ điện.

Cụ thể các ý kiến đề nghị xem xét lại cách tính giá điện bậc thang đang áp dụng để phù hợp với thực tế sử dụng điện, nghiên cứu cải tiến rút gọn số bậc thang tính tiền điện để người tiêu dùng dễ quản lý được việc chi trả hóa đơn tiền điện; Đề nghị tăng mức điện tính theo tháng giá bậc 1 lên 100 kWh và các bậc tiếp theo để phù hợp với nhu cầu sử dụng điện ngày càng tăng của người dân.

Căn cứ vào ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, ý kiến của nhiều khách hàng, của Đại biểu Quốc hội, cử tri trên cả nước, việc cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt theo hướng giảm số bậc thang, tăng mức tiêu thụ ở bậc thang đầu tiên và xem xét khoảng cách giữa các bậc là cần thiết. Bộ Công Thương đã giao EVN thuê tư vấn xây dựng đề án cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện và trên cơ sở đó, Bộ Công Thương đã xây dựng Dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ thay thế Quyết định số 28/2014/QĐ-TTg ngày 07/4/2014 quy định về cơ cấu biểu giá bán lẻ điện.

Bộ Công Thương đã lấy ý kiến rộng rãi các cơ quan, đơn vị, khách hàng sử dụng điện các phương án cải tiến (1 bậc, 3 bậc, 4 bậc, 5 bậc). Phần lớn ý kiến thống nhất phương án 5 bậc do có nhiều ưu điểm như:

Ghép các bậc lại với nhau để tăng khoảng cách mức tiêu thụ tiêu thụ điện giữa các bậc và nới rộng khoảng cách mức tiêu thụ của bậc cao hơn nhằm phản ánh tình hình thực tế tiêu thụ điện; Khuyến khích việc sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả hơn; Hạn chế được một phần việc tiền điện phải trả tăng cao trong những tháng đổi mùa. Số tiền ngân sách hỗ trợ cho hộ nghèo và hộ chính sách xã hội không thay đổi so với khi áp dụng cơ cấu biểu giá điện hiện hành.

Mức tăng giá giữa các bậc là hợp lý, chênh lệch giữa bậc đầu và bậc cuối cùng là 2 lần, phù hợp với xu thế chung của các nước trên thế giới nhằm khuyến khích sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả thông qua việc tăng chênh lệch giá giữa bậc thang đầu và bậc thang cuối.

Người tiêu dùng có lợi như thế nào?

Theo Cục Điều tiết Điện lực, khi điều chỉnh số bậc thang điện sinh hoạt sẽ không làm thay đổi giá bán lẻ điện bình quân cho sinh hoạt nên không làm ảnh hưởng đến cơ cấu giá bán lẻ điện của các nhóm khách hàng khác. Số tiền ngân sách hỗ trợ cho hộ nghèo và hộ chính sách xã hội không thay đổi so với khi áp dụng cơ cấu biểu giá điện hiện hành.

Đối với khách hàng sử dụng điện, với cơ cấu biểu giá bán lẻ điện cho sinh hoạt hoạt 5 bậc thang hiện tại Dự thảo Quyết định thay thế số 28/2014/QĐ-TTg thì hộ có mức tiêu thụ điện (dưới 400 kWh/tháng tương ứng bậc 1 đến bậc 3) có tiền điện giảm so với biểu giá bán lẻ hiện nay.

Đối với hộ có mức tiêu thụ điện bậc 4 từ 401 kWh/tháng đến dưới 700 kWh/tháng thì biểu giá bán lẻ điều chỉnh tăng tuy nhiên tiền điện phải trả lại giảm so với biểu giá đang áp dụng hiện nay và chỉ có hộ tiêu thu điện từ 701 kWh/tháng trở đi mới phải trả tăng tiền điện tương ứng khoảng 5% tiền điện trở lên.