Dự án bắt buộc phải có giấy phép môi trường?

Triển khai giấy phép môi trường từ năm 2025

Ngày 27/4, tại Hà Nội, Viện Chính sách kinh tế môi trường đã tổ chức hội thảo "Nâng cao hiệu quả thực thi Luật Bảo vệ môi trường 2020".

Việc quy định doanh nghiệp phải có giấy phép môi trường giúp phòng ngừa, giảm thiểu nguy cơ ô nhiễm

Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 được thông qua tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa 14, với nhiều điểm mới so với Luật Bảo vệ môi trường năm 2014, đặc biệt là vấn đề giấy phép môi trường và đăng ký môi trường.

Chia sẻ tại hội thảo, PGS. TS Lưu Đức Hải - Chủ tịch Hội Kinh tế môi trường Việt Nam - cho biết: Đây là thủ tục mang tính bắt buộc và là điểm mới lần đầu tiên được đưa ra trong Luật Bảo vệ môi trường. Giấy phép môi trường và đăng ký môi trường không phải là mới trên thế giới, nhưng ở Việt Nam, sau nhiều lần đề nghị, vấn đề này mới được đưa vào Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, có hiệu lực từ tháng 1/2022.

Có 5 đối tượng phải thực hiện giấy phép môi trường, đó là: Các dự án đầu tư thuộc đối tượng đánh giá tác động môi trường phải đánh giá tác động môi trường; dự án đầu tư không thuộc đối tượng đánh giá tác động môi trường cũng phải đăng ký giấy phép môi trường; cơ sở sản xuất kinh doanh dịch vụ; dự án đầu tư có quy mô thuộc nhóm 3; cơ sở sản xuất kinh doanh dịch vụ có quy mô thuộc nhóm 3.

Ông Nguyễn Xuân Quang - Vụ Quản lý chất thải, Tổng cục Môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường - giải thích rõ: Luật Bảo vệ môi trường 2020 theo tinh thần chỉ đạo chung là đơn giản hóa các thủ tục hành chính, giảm bớt thủ tục theo tiến độ công trình. Theo đó, một số giấy phép môi trường thành phần được lồng ghép trong cùng một loại giấy phép, gọi chung là giấy phép môi trường.

Trong giấy phép môi trường lồng ghép giấy phép xả chất thải nguy hại (gồm xả nguồn tiếp nhận và xả vào công trình, giấy phép xử lý chất thải nguy thải, giấy xác nhận công trình bảo vệ môi trường, sổ đăng ký xả thải chất thải. Giấy phép môi trường có thể cấp cho từng hạng mục, giai đoạn phân kỳ của công trình, có phát sinh chất thải và xả thải ra môi trường.

Chia sẻ thêm về vấn đề này, TS. Hoàng Dương Tùng - nguyên Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Môi trường - lưu ý các doanh nghiệp, phải hiểu giấy phép sẽ có thời hạn từ 7 - 10 năm chứ không phải là vô thời hạn. Vì vậy, doanh nghiệp cần lưu ý để điều chỉnh kế hoạch kinh doanh và sản xuất cho phù hợp.

Khi xin giấy phép môi trường, doanh nghiệp cũng cần chú ý đến phần chi phí để đầu tư hệ thống xử lý chất thải, chi phí vận hành và các chi phí liên quan đến bảo vệ môi trường. Trên cơ sở đó để tính toán chi phí đầu vào, giá thành sản phẩm... Trong trường hợp chi phí phải bỏ ra quá lớn thì cần xem xét lại hoặc điều chỉnh cho phù hợp.

"Giấy phép môi trường sẽ được triển khai từ năm 2025, nhưng doanh nghiệp cần có sự chủ động chuẩn bị từ bây giờ, tránh tình trạng nước đến chân mới nhảy", TS. Hoàng Dương Tùng đưa ra lời khuyên.

Chi phí tùy thuộc vào quy mô doanh nghiệp

Trước thắc mắc về việc doanh nghiệp sẽ phải chịu thêm chi phí thuế sau khi Luật Bảo vệ môi trường 2020 được thực thi, GS.TS Hoàng Xuân Cơ - Giám đốc Trung tâm Khoa học và Công nghệ, Hội Kinh tế môi trường Việt Nam - khẳng định: Sau khi có Luật Bảo vệ môi trường 2020 thì chắc chắn doanh nghiệp sẽ chịu thêm chi phí. Do đó, doanh nghiệp cần có kế hoạch tuân thủ ngay từ đầu; đồng thời phải có kế hoạch tuân thủ, thực thi luật cho đúng thì chi phí phát sinh thêm sẽ không lớn.

Mặc dù vậy, ông cũng lưu ý, nếu có kế hoạch tuân thủ, thực thi luật đúng thì chi phí phát sinh thêm sẽ không lớn. Việc chi phí phát sinh có làm ảnh hưởng đến doanh thu của doanh nghiệp hay không còn tùy thuộc vào quy mô của từng doanh nghiệp.

"Trên thực tế, công cụ kinh tế đang ngày càng áp dụng phổ biến ở Việt Nam. Các công cụ kinh tế cũng yêu cầu doanh nghiệp, nhân dân đóng góp nhiều hơn. Nhưng khi doanh nghiệp tuân thủ thì uy tín, thương hiệu cũng được nâng lên nhiều; được xã hội tôn vinh vì môi trường", GS.TS Hoàng Xuân Cơ nhấn mạnh.

Còn theo PGS.TS Nguyễn Thế Chinh - Viện trưởng Viện Chính sách kinh tế môi trường: Trước đây, tình trạng ô nhiễm môi trường chất thải rất khó đo, nhưng khi có công cụ này sẽ giúp cho việc đo tình trạng ô nhiễm môi trường dễ dàng hơn. Bên cạnh đó, việc ký quỹ bảo vệ môi trường, trước đây chỉ có khai thác khoáng sản, nay có thêm chôn lấp rác thải và nhập khẩu phế liệu, chi trả dịch vụ sinh thái tự nhiên.

Được biết, sau khi thực hiện thu phí sử dụng dịch vụ môi trường rừng thành công, tới đây sẽ có 3 loại thu phí: Phí dịch vụ đất ngập nước, dịch vụ sinh thái biển, khai thác núi đá.

PGS.TS Nguyễn Thế Chinh nhấn mạnh: Việc thu phí dịch vụ sinh thái tự nhiên là để Nhà nước có tiền đầu tư trở lại. Tổ chức phát triển thị trường khai thác kinh tế từ rác thải. Đây là lĩnh vực kinh doanh nếu nắm bắt sớm thì sẽ phát triển mạnh, mang lại lợi nhuận lớn. Bảo hiểm trách nhiệm bồi thường thiệt hại do sự cố môi trường.