Doanh nghiệp vận tải bắt tay hãng công nghệ để phát triển bền vững

Bối cảnh số hóa và sự dịch chuyển của thị trường

Ngành vận tải Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển đổi quan trọng, khi công nghệ và xu hướng tiêu dùng mới định hình lại toàn bộ thị trường. Nếu trước đây, người dân thường đến bến xe hoặc gọi điện đặt taxi, thì nay chỉ cần vài thao tác trên điện thoại thông minh là có thể chủ động lựa chọn hành trình, phương tiện và thanh toán trực tuyến.

Báo cáo e-Conomy SEA 2024 do Google, Temasek và Bain & Company công bố cho thấy, quy mô thị trường gọi xe và giao đồ ăn tại Việt Nam đạt 4 tỷ USD năm 2024, và dự báo có thể tăng lên 9 tỷ USD vào năm 2030. Con số này phản ánh rõ tiềm năng tăng trưởng. Đồng thời cho thấy sự dịch chuyển mạnh mẽ từ vận tải truyền thống sang các nền tảng công nghệ.

Trong những tháng đầu năm 2025, thị trường gọi xe chứng kiến sự hiện diện nổi bật của các thương hiệu lớn như Grab, Be Group và Xanh SM. Đáng chú ý, một “tân binh” châu Âu Bolt cũng hé lộ thông tin có thể tham gia vào thị trường, cho thấy sức hấp dẫn của Việt Nam trong mắt các nhà đầu tư quốc tế. Ngược lại, số lượng doanh nghiệp tham gia thị trường có xu hướng thu hẹp, khi một số thương hiệu rút lui để tái cấu trúc hoạt động, trong đó có Gojek vào tháng 9/2024.

Khảo sát của Rakuten Insight (Nhật Bản) chỉ ra rằng 77% người dùng Việt Nam sử dụng dịch vụ gọi xe ô tô hoặc xe máy ít nhất 3 lần mỗi tháng, một tỷ lệ cao trong khu vực Đông Nam Á. Grab hiện dẫn đầu về mức độ phổ biến với 55% người dùng tại các thành phố lớn, tiếp theo là Xanh SM với 32% và Be với 9%. Các hãng taxi truyền thống cũng tham gia thị trường bằng cách phát triển ứng dụng đặt xe riêng, tuy nhiên thị phần còn khiêm tốn, điển hình như Mai Linh, Vinasun hay Maxim.

Rakuten đánh giá ba tên tuổi dẫn đầu,Grab, Xanh SM và Be, đều có thế mạnh riêng. Grab sở hữu hệ sinh thái siêu ứng dụng, mang lại sự tiện lợi khi kết nối nhiều dịch vụ trong một nền tảng. Xanh SM nổi bật với đội xe điện mới, sạch, cùng chất lượng phục vụ ổn định. Be duy trì sức hút nhờ các chương trình khuyến mãi linh hoạt, đáp ứng nhu cầu tiết kiệm của người tiêu dùng.

Điểm chung là tất cả các thương hiệu đều đẩy mạnh đầu tư công nghệ, đặc biệt ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào điều phối xe, tối ưu vận hành và nâng cao trải nghiệm khách hàng. Chính xu hướng này đang lan tỏa sang các mảng vận tải khác, từ xe khách liên tỉnh đến du lịch và logistics, buộc các doanh nghiệp truyền thống phải tìm đường hợp tác để bắt kịp xu thế.

Hướng đi chung để phát triển bền vững

Trước áp lực số hóa, nhiều doanh nghiệp vận tải truyền thống không đi theo con đường tự phát triển toàn bộ hệ thống công nghệ, mà chọn cách bắt tay hợp tác với các nền tảng công nghệ. Đây được coi là giải pháp “đôi bên cùng có lợi”, khi doanh nghiệp truyền thống có kinh nghiệm vận hành và mạng lưới khai thác ổn định, trong khi đối tác công nghệ mang đến nền tảng quản trị hiện đại và khả năng tiếp cận khách hàng trực tuyến.

Điển hình là sự hợp tác trong phát triển giao thông xanh gắn với du lịch. Ngày 4/9/2025, Côn Đảo Group và Xanh SM công bố hợp tác chiến lược, với sự đồng hành của VinFast và V-Green, triển khai hệ thống vận tải bằng xe điện tại nhiều điểm đến. Theo kế hoạch, 1.000 ô tô điện sẽ được đưa vào dịch vụ E-Taxi từ tháng 9/2025 tại Côn Đảo và TP.Hồ Chí Minh, sau đó mở rộng ra các địa bàn lân cận. Song song, 50 xe buýt điện dưới thương hiệu E-Bus Côn Đảo sẽ đi vào hoạt động từ tháng 10/2025, kết nối sân bay, bến tàu, khách sạn và các điểm tham quan.

Điểm đặc biệt của dự án này là không chỉ triển khai ở những địa phương sôi động về du lịch, mà còn hướng tới các khu vực còn hạn chế dịch vụ di chuyển, như Cần Giờ (TP.Hồ Chí Minh), Phú Quốc, Phan Thiết hay Phú Quý. Trong mô hình hợp tác, Côn Đảo Group phụ trách vận hành, Xanh SM cung cấp nền tảng đặt xe và phương tiện, VinFast phát triển hệ thống đại lý phân phối và hậu mãi, còn V-Green đầu tư 1.000 trụ sạc điện để bảo đảm vận hành bền vững.

Mạng lưới này được kỳ vọng tạo nên một chuẩn mực mới: Vừa nâng cao trải nghiệm du khách, vừa giảm áp lực lên hạ tầng giao thông truyền thống, đồng thời thúc đẩy mục tiêu phát triển bền vững.

Bên cạnh đó, Công ty Cổ phần GXE (tân binh của thị trường xe công nghệ) và Công ty Cổ phần Tập đoàn Vũ Hán ký kết hợp tác chiến lược. GXE, đơn vị phát triển nền tảng đặt xe thông minh, sẽ hỗ trợ Vũ Hán, một nhà xe có hơn 20 năm kinh nghiệm trên tuyến Hà Nội - Tuyên Quang - Hà Giang, số hóa quy trình vận hành từ khâu đặt vé, quản lý chuyến đi đến chăm sóc khách hàng.

Với sự kết hợp này, hành khách không chỉ thuận tiện hơn khi đặt chỗ, mà còn được trải nghiệm dịch vụ minh bạch, an toàn và hiện đại. Đây là một ví dụ điển hình cho cách mà vận tải liên tỉnh – vốn gắn với bến bãi và phòng vé, đang chuyển mình theo hướng công nghệ hóa.

Có thể thấy xu hướng hợp tác đang mở rộng ra nhiều phân khúc: từ vận tải hành khách liên tỉnh, taxi đô thị đến du lịch và logistics. Trong tương lai, mô hình này hứa hẹn tiếp tục lan rộng, đặc biệt khi Việt Nam đang đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia và phát triển giao thông xanh.

Các chuyên gia nhận định, sự kết nối giữa truyền thống và công nghệ sẽ giúp ngành vận tải không chỉ bắt kịp xu hướng quốc tế, mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh, phục vụ tốt hơn nhu cầu ngày càng cao của hành khách trong thời đại số.