Doanh nghiệp cần quản trị tài chính hiệu quả, nâng năng lực cạnh tranh

Tăng cường năng lực quản trị, nền tảng phát triển bền vững

Sáng ngày 4/11/2025, diễn ra Hội thảo “Quản trị tài chính - Kiểm toán - Thuế: Nền tảng nâng cao năng lực cạnh tranh doanh nghiệp tư nhân”, do Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP. Hồ Chí Minh (ITPC) phối hợp cùng Công ty TNHH Grant Thornton (Việt Nam) tổ chức. Sự kiện nhằm hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp nắm bắt xu hướng, quy định mới về chính sách thuế, chuẩn mực kế toán quốc tế (IFRS) và các công cụ quản trị tài chính hiện đại.

Sự kiện thu hút đông đảo lãnh đạo doanh nghiệp, chuyên gia tài chính - kiểm toán, đại diện cơ quan quản lý và các hiệp hội ngành nghề tham dự.

Trong giai đoạn nền kinh tế toàn cầu phục hồi và chuyển đổi mạnh mẽ, khu vực doanh nghiệp tư nhân Việt Nam vừa đứng trước cơ hội mở rộng thị trường, vừa đối diện áp lực đổi mới quản trị, tuân thủ quy định quốc tế. Việc quản trị tài chính hiệu quả, kiểm soát rủi ro, tuân thủ thuế và chuẩn mực kiểm toán đang trở thành yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp phát triển bền vững, nâng cao vị thế trên thị trường khu vực và quốc tế.

Theo Chi cục Thống kê TP. Hồ Chí Minh, năm 2025, thành phố có hơn 345.000 doanh nghiệp đang hoạt động, trong đó khu vực tư nhân chiếm hơn 97%. Đây là lực lượng chủ lực đóng góp vào GRDP, tạo việc làm và thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Do đó, việc hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân nâng cao năng lực quản trị tài chính - kế toán - thuế được xem là ưu tiên quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế của TP. Hồ Chí Minh giai đoạn 2025-2030.

Chia sẻ tại sự kiện, bà Cao Thị Phi Vân, Phó Giám đốc ITPC - nhấn mạnh: Tháng 5/2025, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, khẳng định rõ khu vực này là một động lực quan trọng của nền kinh tế Việt Nam. Việc đồng hành, khuyến khích, tạo điều kiện và hỗ trợ nâng cao năng lực quản trị sẽ giúp doanh nghiệp tư nhân phát triển mạnh mẽ, bền vững.

Nghị quyết 68 đặt mục tiêu đến năm 2030, khu vực kinh tế tư nhân đạt khoảng 2 triệu doanh nghiệp, đóng góp 55-58% GDP, 35-40% thu ngân sách và tạo việc làm cho 85% lực lượng lao động; tầm nhìn đến năm 2045, khu vực tư nhân Việt Nam sẽ có năng lực cạnh tranh cao trong khu vực và quốc tế. Trong đó, việc nâng cao năng lực quản trị, minh bạch tài chính, kiểm toán và tuân thủ thuế là yếu tố trực tiếp giúp doanh nghiệp tư nhân phát triển hiệu quả, bền vững.

Hiện TP. Hồ Chí Minh đang triển khai Nghị quyết 98-NQ/TW về cơ chế đặc thù, tập trung thúc đẩy chuyển đổi số, đổi mới mô hình tăng trưởng và phát triển doanh nghiệp tư nhân năng động, sáng tạo.

“ITPC sẽ tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp thông qua các chương trình xúc tiến đầu tư, thương mại, tư vấn pháp lý, hỗ trợ quản trị và kết nối đối tác chiến lược trong và ngoài nước. Qua đó, góp phần củng cố nền tảng phát triển bền vững cho khu vực kinh tế tư nhân thành phố”, bà Phi Vân cam kết.

Cần chủ động thích ứng thay đổi pháp lý, đổi mới tư duy quản trị

Tại hội thảo, các chuyên gia đã chia sẻ nhiều kiến thức chuyên sâu, cập nhật những thay đổi pháp lý quan trọng về kiểm toán, thuế và quản trị tài chính, giúp doanh nghiệp nâng cao tính minh bạch, hiệu quả hoạt động và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Liên quan đến nội dung thây đổi pháp lý quan trọng về kiểm toán, bà Trương Thị Bích Loan, Giám đốc Dịch vụ Kế toán và Đảm bảo, Công ty TNHH Grant Thornton (Việt Nam), đã phân tích chi tiết Nghị định 90/2025/NĐ-CP (ban hành ngày 14/4/2025) quy định về kiểm toán bắt buộc đối với các công ty có quy mô lớn. Theo đó, doanh nghiệp thuộc diện kiểm toán bắt buộc nếu đáp ứng hai trong ba tiêu chí: Tổng tài sản trên 100 tỷ đồng, doanh thu trên 300 tỷ đồng hoặc có trên 200 lao động tham gia bảo hiểm xã hội.

Bà Bích Loan cũng chỉ rõ các chế tài tại Nghị định 228/2025/NĐ-CP (ban hành ngày 18/8/2025), quy định mức xử phạt nếu không tuân thủ yêu cầu kiểm toán, cụ thể: Phạt từ 20 - 50 triệu đồng đối với hành vi không thực hiện kiểm toán bắt buộc (Điều 27) và phạt đến 200 triệu đồng đối với hành vi cản trở hoạt động kiểm toán (Điều 29). Đáng chú ý, mức phạt sẽ tăng gấp đôi đối với các đơn vị có lợi ích công chúng.

Về lĩnh vực thuế, các chuyên gia cảnh báo ngành thuế Việt Nam đang chuyển đổi số mạnh mẽ, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn trong công tác quản lý. Thống kê 9 tháng đầu năm 2025 cho thấy, dù số cuộc thanh kiểm tra giảm 21,61% (còn 39.236 cuộc), tổng số thu ngân sách lại tăng 22,13% so với cùng kỳ, nhờ hiệu quả của mô hình thanh tra dựa trên rủi ro. Tổng số tiền kiến nghị xử lý tài chính đạt 41.376 tỷ đồng.

Cơ quan thuế đang tập trung kiểm tra các ngành rủi ro cao như bất động sản, sản xuất EPE, hàng tiêu dùng nhanh (FMCG) và các giao dịch liên kết, chuyển nhượng vốn. Doanh nghiệp tư nhân thường mắc các rủi ro, bao gồm: Sử dụng hóa đơn không hợp pháp (thuế GTGT), kê khai sai giao dịch liên kết (thuế thu nhập doanh nghiệp), không kê khai đúng chi phí lương hoặc thuế khi cổ đông chuyển nhượng vốn (thuế thu nhập cá nhân) và không khấu trừ đúng thuế nhà thầu nước ngoài (NTNN). Từ đó, các chuyên gia khuyến nghị doanh nghiệp cần chủ động rà soát quy trình nội bộ, nâng cao năng lực đội ngũ và minh bạch hóa hồ sơ để thích ứng hiệu quả.

Ở góc độ quản trị, bà Đinh Thị Hương Giang, Giám đốc Dịch vụ Tư vấn Doanh nghiệp Grant Thornton Việt Nam - cho rằng, sự thiếu minh bạch và chênh lệch giữa số liệu quản trị nội bộ với báo cáo thuế là điểm yếu lớn của nhiều doanh nghiệp tư nhân.

Nhấn mạnh rằng gốc rễ vấn đề nằm ở tư duy của chủ doanh nghiệp và đây là rào cản chính khiến doanh nghiệp chưa thành công khi gọi vốn hoặc M&A, bà Hương Giang đã đề xuất lộ trình chuyển hóa doanh nghiệp thực tiễn theo 3 giai đoạn.

Cụ thể: Giai đoạn 1 (0-3 tháng) rà soát tổng quát, lập bản đồ rủi ro; Giai đoạn 2 (3-12 tháng) chuẩn hóa quy trình, báo cáo quản trị, đặc biệt là báo cáo dòng tiền 13 tuần; Giai đoạn 3 (12-24 tháng trở lên) tăng cường hiệu quả qua kiểm toán chính thức, lập ngân sách, theo dõi KPI và ứng dụng ERP/BI, thành lập bộ phận kiểm toán nội bộ.

Thông qua các chia sẻ thực tiễn từ hội thảo, cộng đồng doanh nghiệp tư nhân sẽ trang bị được những kiến thức và công cụ quản trị tài chính, kiểm toán và thuế thiết yếu để nâng cao tính minh bạch, hiệu quả hoạt động và nâng cao năng lực cạnh tranh.