Điện mặt trời mái nhà: Hiểu đúng để không làm sai

Điện mặt trời mái nhà mang lại nhiều lợi ích song đây vẫn là loại hình mới tại Việt Nam, do đó cần nhận thức đúng để không làm sai.

Mấy ngày nay, trên các phương tiện thông lại rộ lên thông tin, một số doanh nghiệp đầu tư điện mặt trời mái nhà kêu cứu vì các đơn vị thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tạm ngưng thanh toán và "dọa" cắt hợp đồng. Chưa xét đến ai đúng ai sai, song qua vụ việc này, có lẽ cần phải nhìn nhận lại về điện mặt trời mái nhà tại Việt Nam.

Tiết kiệm hay kinh doanh?

Trên thực tế, nhu cầu sử dụng điện tăng cao, nhiều dự án nguồn điện chậm tiến độ, các dự án lưới điện gặp khó khăn về thủ tục giải phóng mặt bằng, thì cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà cần được hiểu theo hướng sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả. Nghĩa là các hộ gia đình, các tổ chức, doanh nghiệp…có thể tận dụng mái nhà để lắp đặt hệ thống điện mặt trời nhằm giảm bớt áp lực về điện cho ngành điện; tiết giảm chi phí tiền điện hàng tháng, góp phần giảm bảo vệ môi trường. Sau cùng, nếu nguồn điện thừa sẽ bán lại cho ngành điện.

Như vậy theo thứ tự ưu tiên, mục đích tiết kiệm điện phải đặt lên hàng đầu. Thế nhưng trong quá trình triển khai cơ chế của Chính phủ, dường như tất cả chủ đầu tư lại đặt mục tiêu bán điện lên hàng đầu. Điều này dẫn đến “phong trào” nhà nhà làm điện mặt trời mà không xét đến các yếu tố kỹ thuật, an toàn, lưới điện trung, hạ áp hay phân phối. Thậm chí nhiều người còn lợi dụng chính sách để trục lợi như việc lập trang trại chăn nuôi, lắp điện mặt trời để bán cho ngành điện với giá cao, thời gian lên tới 20 năm.

Chính “tư duy kinh doanh” đã dẫn đến những vướng mắc, tồn tại và cả những sai phạm mà trong công bố kết luận về rà soát các vấn đề liên quan đến phát triển điện mặt trời mái nhà được Bộ Công Thương thông tin vào tháng 3/2022 vừa qua.

Cũng chính vì tư duy kinh doanh, mà một doanh nghiệp tại Bình Dương đã bỏ hàng 100 tỷ đồng (trong đó phần lớn đi vay) để đầu tư điện mặt trời mái nhà trên mái nhà xưởng. Và hàng tháng trông chờ vào tiền bán điện của ngành điện trả nợ ngân hàng cho khoản vay này (theo lý giải của lãnh đạo doanh nghiệp). Và doanh nghiệp này cũng kỳ vọng sau khi thu hồi vốn sẽ được hưởng lợi khoảng 2 tỷ đồng mỗi tháng.

Có thể thấy, sự phụ thuộc này cộng thêm các yếu tố kỹ thuật, an toàn (như nhu cầu sử dụng điện thấp, cắt giảm công suất, ảnh hưởng thời tiết, lưới điện quá tải….) đã dẫn đến khó khăn của doanh nghiệp.

Điện mặt trời mái nhà: Hiểu đúng để không làm sai
Điện mặt trời mái nhà: Hiểu đúng để không làm sai (Ảnh minh hoạ)

Tiếp tục hoàn thiện quy định

Theo báo cáo của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), năm 2020 đã chứng kiến sự bứt phá của điện mặt trời mái nhà (ĐMTMN) tại Việt Nam. Tính đến hết ngày 31/12/2020, hơn 100.000 công trình điện mặt trời mái nhà đã được đấu nối vào hệ thống điện với tổng công suất lắp đặt lên tới gần 9.300 MWp.

Cú hích này là nhờ 2 Quyết định 11-13/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời tại Việt Nam.

Việc có thêm lượng điện mặt trời đáng kể chủ yếu tại phía Nam, đã góp phần giảm áp lực lớn cho ngành điện những năm vừa qua.

Tuy nhiên, cũng phải thừa nhận rằng, do lĩnh vực điện mặt trời quá mới tại Việt Nam, chính sách lại ra đời trong lúc nhu cầu điện đang căng thẳng khiến hệ thống văn bản, các quy định chi tiết, hướng dẫn thực hiện của các Bộ, ngành chưa theo kịp (và thường chậm), đặc biệt là các văn bản về quy trình, kỹ thuật, an toàn, bảo vệ môi trường, kinh doanh….Đây là điều mà các Bộ ngành đang cố gắng hoàn thiện.

Trên thực tế, những tồn tại bất cập trong việc phát triển điện mặt trời nói chung, điện mặt trời mái nhà nói riêng đã được Bộ Công Thương báo cáo Chính phủ, và Thủ tướng Chính phủ đã có những chỉ đạo kịp thời nhằm tháo gỡ những khó khăn.

Cụ thể tại văn bản số 185/TTg-CN ngày 9/2/2021 gửi Bộ Công Thương, UBND các tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam rà soát các vấn đề liên quan đến phát triển điện mặt trời, trong đó có điện mặt trời mái nhà.

Triển khai chỉ đạo này, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 795/QĐ-BCT ngày 5/3/2021 về kiểm tra phát triển điện mặt trời và Văn bản số 1376/BCT-ĐL ngày 15/3/2021 về Kế hoạch kiểm tra phát triển điện mặt trời tại nhiều địa phương.

Ngay sau khi có kết quả kiểm tra, rà soát, Bộ Công Thương cũng chỉ rõ những tồn tại bất cập; kiến nghị xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm; Đề xuất hướng xử lý, khắc phục những tồn tại trong đó có vấn đề liên quan đến hồ sơ, thủ tục về kỹ thuật, an toàn…

Đối với những thủ tục, quy định liên quan đến lĩnh vực ngành Công Thương, Cục Điện lực và năng lượng tái tạo và các đơn vị thuộc Bộ Công Thương cũng đã có văn bản hướng dẫn.

Còn những quy định liên quan đến xây dựng, phòng cháy chữa cháy, môi trường... sẽ do các Bộ, ngành, địa phương xem xét giải quyết.

Điện mặt trời mái nhà: Hiểu đúng để không làm sai
Kiểm tra công tác điện mặt trời mái nhà

Liên quan đến những dự án điện mặt trời phía Nam do báo chí phản ánh, đại diện lãnh đạo EVN cũng khẳng định, những chủ đầu tư chưa đáp ứng đầy đủ các thủ tục liên quan chỉ chiếm tỉ lệ nhỏ trên tổng số hàng chục nghìn dự án đang vận hành. Do đó, EVN đã có chỉ đạo các đơn vị điện lực địa phương làm việc với chủ đầu tư, có báo cáo và phối hợp cùng với các sở ban ngành tại địa phương để hướng dẫn, hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện đầy đủ quy định pháp luật, bổ sung thêm các thủ tục còn thiếu "càng sớm càng tốt".

Thiết nghĩ, việc các dự án điện mặt trời mái nhà đã đưa vào vận hành nhưng chưa hoàn thiện hồ sơ, thủ tục theo quy định thì cần phải bổ sung, đảm bảo đúng quy định của pháp luật là điều cần thiết phải làm vì các dự án liên quan đến vận hành hệ thống, an ninh cung cấp điện. Tuy nhiên, các cơ quan quản lý nhà nước liên quan cũng cần sớm có có giải pháp, tháo gỡ khó khăn cho nhà đầu tư. Đơn cử như vấn đề hoàn thiện các quy trình kỹ thuật, hướng dẫn chi tiết cụ thể; phân cấp, phân quyền rõ ràng để địa phương, doanh nghiệp, người dân có cơ sở thực hiện.

Tại tiết 4, điều 9, Quyết định13/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ nêu rõ: "Tổ chức, cá nhân đầu tư lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà phải đảm bảo các yêu cầu về an toàn điện, an toàn công trình xây dựng, môi trường, phòng chống cháy nổ theo quy định hiện hành".
Đình Dũng
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Điện mặt trời

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Đến 2035, Việt Nam sẽ có hơn 10.600 MW thuỷ điện tích năng

Đến 2035, Việt Nam sẽ có hơn 10.600 MW thuỷ điện tích năng

Trong giai đoạn từ nay đến 2030, Việt Nam sẽ có 3.600 MW từ thuỷ điện tích năng và giai đoạn 2031 - 2035 sẽ có thêm khoảng hơn 7.000 MW từ nguồn pin nước này.
Vương quốc Anh đẩy mạnh phát triển năng lượng gió

Vương quốc Anh đẩy mạnh phát triển năng lượng gió

Vương quốc Anh là một trong những quốc gia sản xuất điện gió trên bờ và ngoài khơi lớn nhất thế giới, với nhiều dự án được triển khai trong ba thập kỷ qua.
Các dự án năng lượng tái tạo chuyển tiếp đóng góp gần 5,75 tỷ kWh

Các dự án năng lượng tái tạo chuyển tiếp đóng góp gần 5,75 tỷ kWh

Tập đoàn Điện lực Việt Nam cho biết, tính đến 31/3/2025, các nhà máy năng lượng tái tạo chuyển tiếp đã phát lên lưới gần 5,75 tỷ kWh
Tiềm năng điện gió ngoài khơi Việt Nam: Đến lúc bứt phá

Tiềm năng điện gió ngoài khơi Việt Nam: Đến lúc bứt phá

Báo cáo mới nhất hé lộ tiềm năng hơn 1.000 GW điện gió ngoài khơi, tạo nền tảng cho Việt Nam trở thành trung tâm năng lượng xanh khu vực.
Đầu tư năng lượng sạch tại Anh tăng tốc nhờ cải cách lưới điện

Đầu tư năng lượng sạch tại Anh tăng tốc nhờ cải cách lưới điện

Chính phủ Anh mới đây cho biết, các doanh nghiệp đầu tư, cung cấp năng lượng sạch sẽ được ưu tiên kết nối với lưới điện.

Tin cùng chuyên mục

2025 - năm kỷ lục mới của điện mặt trời châu Âu

2025 - năm kỷ lục mới của điện mặt trời châu Âu

Theo tổ chức nghiên cứu năng lượng Ember, sản lượng điện mặt trời tại châu Âu trong quý I/2025 đạt gần 68 terawatt giờ (TWh), tăng 32% so với cùng kỳ năm ngoái.
Đức hướng tới kỷ lục mới về điện gió trong năm 2025

Đức hướng tới kỷ lục mới về điện gió trong năm 2025

Đức đã phê duyệt các dự án điện gió trên bờ mới với tổng công suất hơn 4.000 megawatt (MW) và lắp đặt thêm hơn 1.000 MW trong quý I năm 2025.
Bộ Công Thương phê duyệt khung giá phát điện sinh khối năm 2025

Bộ Công Thương phê duyệt khung giá phát điện sinh khối năm 2025

Bộ Công Thương vừa ký quyết định số 1008/QĐ-BCT ngày 14/4/2025 phê duyệt khung giá phát điện nhà máy điện sinh khối năm 2025.
Tập trung gỡ vướng các dự án điện năng lượng tái tạo

Tập trung gỡ vướng các dự án điện năng lượng tái tạo

Tập trung gỡ vướng dự án điện năng lượng tái tạo trong tháng 5/2025; khó khăn, vướng mắc của đơn vị nào thì đơn vị phải có trách nhiệm xem xét, xử lý, tháo gỡ.
Bộ Công Thương phê duyệt khung giá phát điện cho nhà máy điện mặt trời

Bộ Công Thương phê duyệt khung giá phát điện cho nhà máy điện mặt trời

Bộ Công Thương vừa ban hành Quyết định số 988/QĐ-BCT ngày 10/4 về phê duyệt khung giá phát điện áp dụng cho loại hình nhà máy điện mặt trời.
Chuyên gia chia sẻ giải pháp thúc đẩy sử dụng năng lượng sạch

Chuyên gia chia sẻ giải pháp thúc đẩy sử dụng năng lượng sạch

Tại Tọa đàm “Năng lượng sạch”, chuyên gia chia sẻ kinh nghiệm, giải pháp thúc đẩy năng lượng sạch, tiết kiệm điện, giảm chi phí cho người dân và doanh nghiệp.
Diễn đàn năng lượng 2025: Tìm lời giải cho bài toán năng lượng xanh

Diễn đàn năng lượng 2025: Tìm lời giải cho bài toán năng lượng xanh

Chiều 31/3, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam phối hợp với Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam tổ chức Diễn đàn năng lượng Việt Nam 2025.
Rạng Đông và VinFast Energy hợp tác phát triển giải pháp năng lượng tái tạo, lưu trữ toàn diện

Rạng Đông và VinFast Energy hợp tác phát triển giải pháp năng lượng tái tạo, lưu trữ toàn diện

Ngày 26/3, Rạng Đông và VinFast Energy chính thức ký kết thỏa thuận hợp tác nhằm thúc đẩy chuyển đổi năng lượng bền vững tại Việt Nam.
Ninh Thuận quyết tâm đẩy nhanh tiến độ dự án điện hạt nhân

Ninh Thuận quyết tâm đẩy nhanh tiến độ dự án điện hạt nhân

Tỉnh Ninh Thuận đã và đang nỗ lực đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án điện hạt nhân, quyết tâm đưa dự án “về đích”, đảm bảo tiến độ đề ra.
Lý do nhà đầu tư nước ngoài quan tâm đến điện gió ngoài khơi Việt Nam?

Lý do nhà đầu tư nước ngoài quan tâm đến điện gió ngoài khơi Việt Nam?

Ngay sau khi Luật Điện lực được thông qua cùng các văn bản hướng dẫn, nhiều nhà đầu tư nước ngoài đã bày tỏ sự quan tâm đến lĩnh vực điện gió ngoài khơi.
Châu Á hướng đến xuất khẩu nhiên liệu hàng không bền vững

Châu Á hướng đến xuất khẩu nhiên liệu hàng không bền vững

Năng lực cung cấp nhiên liệu hàng không bền vững (SAF) của châu Á sẽ cao hơn nhu cầu khu vực trong năm nay và năm tới với nhiều cơ sở sản xuất mới.
Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long làm việc với Tập đoàn Pacifico Energy

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long làm việc với Tập đoàn Pacifico Energy

Ngày 12/3, tại trụ sở Bộ Công Thương, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long đã có buổi làm việc với đại diện Tập đoàn Pacifico Energy.
Năng lượng tái tạo sẽ thay thế điện than vào năm 2027?

Năng lượng tái tạo sẽ thay thế điện than vào năm 2027?

IEA dự báo, năng lượng tái tạo sẽ chiếm 95% tăng trưởng điện toàn cầu, lần đầu tiên vượt điện than vào năm 2027. Liệu kịch bản này có thành hiện thực?
Điện mặt trời mái nhà được bán điện dư như thế nào từ tháng 3/2025?

Điện mặt trời mái nhà được bán điện dư như thế nào từ tháng 3/2025?

Nghị định 58/2025/NĐ-CP quy định chi tiết về phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ, trong đó có cơ chế bán điện dư từ ngày 3/3/2025.
Danh sách 142 dự án điện mặt trời đã vận hành thương mại đến 13/1/2025

Danh sách 142 dự án điện mặt trời đã vận hành thương mại đến 13/1/2025

Bộ Công Thương vừa ban hành Quyết định 618/QĐ-BCT, trong đó, có phụ lục danh sách các dự án điện mặt trời theo Quy hoạch điện VIII.
Bộ Công Thương phê duyệt cập nhật Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII

Bộ Công Thương phê duyệt cập nhật Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII

Bộ Công Thương vừa có quyết định phê duyệt cập nhật Kế hoạch thực hiện Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Chính sách phát triển hydro xanh cần điều gì để thành công?

Chính sách phát triển hydro xanh cần điều gì để thành công?

Để hydro xanh phát triển bền vững, Việt Nam cần có những chính sách, khung pháp lý như thế nào để đầu tư thực sự có hiệu quả, đạt được các mục tiêu năng lượng?
Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long làm việc với Đại sứ Đức về phát triển điện gió

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long làm việc với Đại sứ Đức về phát triển điện gió

Sáng 5/3, tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hoàng Long đã có buổi làm việc với Đại sứ Đức tại Việt Nam và Tập đoàn PNE.
Nghị định 58 phát triển điện năng lượng tái tạo, điện năng lượng mới

Nghị định 58 phát triển điện năng lượng tái tạo, điện năng lượng mới

Chính phủ ban hành Nghị định số 58/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Điện lực về phát triển điện năng lượng tái tạo, điện năng lượng mới.
Nghị định số 57/2025/NĐ-CP quy định cơ chế mua bán điện trực tiếp

Nghị định số 57/2025/NĐ-CP quy định cơ chế mua bán điện trực tiếp

Chính phủ ban hành Nghị định số 57/2025/NĐ-CP ngày 03/3/2025 quy định cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa khách hàng lớn và đơn vị năng lượng tái tạo.
Mobile VerionPhiên bản di động