Địa phương tăng tốc triển khai Chiến lược logistics Việt Nam

Hà Nội đặt mục tiêu trở thành trung tâm logistics miền Bắc

Chiều 21/11, Bộ Công Thương tổ chức Hội nghị triển khai Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025 - 2035, tầm nhìn đến năm 2050. Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Thế Hiệp – Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội, giai đoạn 2018 - 2025 của Hà Nội diễn ra trong bối cảnh nhiều biến động toàn cầu như đại dịch Covid-19, xung đột Nga - Ukraina, bất ổn chuỗi cung ứng và lạm phát. Dù vậy, ngành logistics vẫn duy trì tăng trưởng 14 - 16%/năm, với Hà Nội là một trong những địa phương dẫn đầu cả nước.

Báo cáo cho thấy, Hà Nội xếp thứ 4 toàn quốc về Chỉ số năng lực cạnh tranh logistics cấp tỉnh (LCI), doanh thu dịch vụ kho bãi tăng mạnh từ 55.197 tỷ đồng (2019) lên 82.007 tỷ đồng (2023). Thành phố hiện có gần 400 doanh nghiệp sử dụng khoảng 100 ha đất làm kho bãi, tuy nhiên mạng lưới vẫn manh mún, thiếu các trung tâm logistics cấp vùng – một yêu cầu quan trọng của Chiến lược logistics Việt Nam giai đoạn 2025 – 2035.

Hà Nội đã triển khai nhiều dự án lớn như Trung tâm Logistics Hateco (Long Biên, 12 ha), Trung tâm khai thác vận chuyển phía Bắc của VNPost (6 ha), trung tâm logistics đường sắt Yên Viên (19 ha), các dự án ICD Hoài Đức, Gia Lâm, Sóc Sơn, Phú Xuyên… Song, tiến độ nhiều dự án còn chậm do vướng giải phóng mặt bằng, thủ tục đất đai và thiếu cơ chế đặc thù.

Về kết nối giao thông, Hà Nội đang mở rộng Vành đai 4, các trục hướng tâm, nhiều cây cầu qua sông Hồng, nâng cấp hệ thống đường sắt đô thị và logistics đường sắt. Tuy nhiên, thành phố vẫn phụ thuộc quá nhiều vào vận tải đường bộ, chưa khai thác tốt tiềm năng đường thủy và đường sắt.

Trong chuyển đổi số, Hà Nội đã tăng cường kết nối dữ liệu doanh nghiệp - kho bãi - hải quan theo Nghị định 68; triển khai giám sát hành trình, công nghệ phân loại tự động và vận tải thông minh.

Ông Hiệp chia sẻ, đối chiếu với Chiến lược logistics do Chính phủ mới ban hành, Hà Nội đạt tăng trưởng 13 - 15% (vượt mục tiêu), tỷ lệ thuê ngoài dịch vụ logistics 55 - 60% (tiệm cận yêu cầu), song chi phí logistics/GDP vẫn ở mức 16 - 17% - cao hơn chỉ tiêu quốc gia. Thành phố chưa hình thành trung tâm logistics cấp vùng đúng nghĩa.

Do đó, Hà Nội kiến nghị Chính phủ sửa Nghị định 163/2017/NĐ-CP, bổ sung quy định về logistics đô thị, logistics thương mại điện tử và trung tâm logistics đa tầng. Thành phố cũng đề xuất cơ chế đặc thù về giải phóng mặt bằng ICD, ưu đãi thuế cho logistics xanh - kho lạnh - vận tải đa phương thức và hỗ trợ tín dụng cho logistics nông sản.

Trong năm 2025, Hà Nội sẽ cập nhật quy hoạch logistics phù hợp Quy hoạch Thủ đô 2021 - 2030, đẩy nhanh đầu tư các trung tâm logistics, triển khai logistics điện tử và hoàn thiện cơ sở dữ liệu doanh nghiệp logistics.

TP. Hồ Chí Minh kỳ vọng trở thành trung tâm logistics quốc tế

Tại hội nghị, ông Lê Văn Danh - Phó Giám đốc Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh khẳng định quan điểm ủng hộ mạnh mẽ Chiến lược logistics quốc gia theo Quyết định 2229/QĐ-TTg. Ông cho biết sau ngày 1/7/2025, TP.Hồ Chí Minh đã sáp nhập với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, tạo thành một vùng đô thị - kinh tế - logistics có quy mô lớn với diện tích hơn 6.700 km² và dân số dự kiến đạt 18 - 20 triệu người vào năm 2045.

Khu vực này kỳ vọng sẽ trở thành trung tâm logistics, tài chính, công nghệ cao và giao thương quốc tế lớn nhất cả nước. Với hơn 13.300 doanh nghiệp logistics đang hoạt động, chiếm khoảng 60% tổng số doanh nghiệp logistics Việt Nam, TP. Hồ Chí Minh giữ vai trò đầu tàu của cả nước.

Thành phố hiện quản lý hơn 200 trung tâm logistics và khu thương mại tự do, trong đó bao gồm các mô hình gắn với cảng biển và đường sắt như khu thương mại tự do Cần Giờ (điểm trung chuyển quốc tế), khu thương mại tự do An Bình kết nối tuyến đường sắt TP. Hồ Chí Minh – Lộc Ninh – Cái Mép – Thị Vải.

Định hướng theo Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025 - 2035, tầm nhìn đến năm 2050, TP. Hồ Chí Minh đặt mục tiêu trở thành trung tâm logistics châu Á vào 2045; nâng tỷ trọng đóng góp logistics lên 30 - 40% GDP khu vực; xây dựng các trung tâm logistics quốc tế theo yêu cầu Chiến lược (đến năm 2035 cần 5 trung tâm quốc tế, đến 2050 có 4 - 6 trung tâm).

TP. Hồ Chí Minh cũng đang tích cực tham mưu UBND thành phố ban hành kế hoạch hành động triển khai Chiến lược, chú trọng quy hoạch trung tâm logistics, phát triển logistics thông minh - logistics tự động, mở rộng hạ tầng giao thông kết nối và xây dựng mô hình khu thương mại tự do làm động lực tăng trưởng mới.

Thành phố cũng phối hợp với Chính phủ để điều chỉnh, bổ sung cơ chế đặc thù theo Nghị quyết 18 của Quốc hội, trong đó có chính sách cho logistics, hạ tầng thương mại tự do và khu trung chuyển hàng hóa quốc tế.

Đà Nẵng hướng tới mô hình trung tâm logistics - thương mại tự do của miền Trung

Theo bà Đỗ Thị Quỳnh Trâm - Phó Giám đốc Sở Công Thương Đà Nẵng, sau sáp nhập, thành phố sở hữu hệ thống hạ tầng chiến lược đồng bộ gồm: cảng biển, sân bay, đường sắt, đường bộ, khu công nghệ cao, khu công nghiệp và vùng nông nghiệp công nghệ cao.

Đà Nẵng có cảng biển với công suất tiếp nhận tàu 55.000 tấn; sân bay quốc tế Đà Nẵng đóng vai trò trung tâm điều phối hàng không của miền Trung; nhiều tuyến đường sắt và đường sắt tốc độ cao đang được nghiên cứu; mạng lưới đường bộ hơn 13.000 km gồm cao tốc, quốc lộ, đường tỉnh và đường đô thị.

Từ lợi thế này, Đà Nẵng xác định hướng phát triển logistics gồm: xây dựng trung tâm logistics hàng không gắn với sân bay quốc tế Đà Nẵng; hình thành khu thương mại tự do Đà Nẵng - động lực tăng trưởng mới; phát triển trung tâm phân phối - kho bãi - logistics nông sản tại khu vực phía Nam thành phố; đầu tư trung tâm logistics đô thị; kêu gọi các tập đoàn quốc tế đầu tư hạ tầng logistics theo mô hình tiên tiến.

Thành phố cũng đang trình Quốc hội điều chỉnh các nội dung trong Nghị quyết 36, đặc biệt liên quan đến cơ chế thu hút đầu tư hạ tầng logistics, quy định thu hồi đất cho các dự án chiến lược và chính sách ưu đãi lớn hơn cho logistics xanh, logistics công nghệ cao.

Đà Nẵng đặt mục tiêu đến năm 2030 các ga vận tải của thành phố đạt tốc độ tăng trưởng 10%/năm. Bên cạnh đó, logistics đóng góp khoảng 15% GRDP. Hoàn thành mô hình trung tâm logistics sân bay; triển khai hiệu quả các dự án cảng biển, đường sắt, logistics đa phương thức.

Thành phố cũng chuẩn bị ra mắt Sàn Logistics Đà Nẵng nhằm kết nối doanh nghiệp, chia sẻ dữ liệu, tối ưu chi phí và thúc đẩy thương mại - du lịch - vận tải.

Sau khi Quyết định số 2229/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025 - 2035, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 9/10/2025, có thể thấy các địa phương đều chủ động xây dựng kế hoạch hành động, điều chỉnh quy hoạch, huy động nguồn lực và đề xuất cơ chế đặc thù nhằm triển khai hiệu quả Chiến lược logistics quốc gia 2025 - 2035, tầm nhìn 2050. Mỗi địa phương có một hướng đi riêng nhưng đều chung mục tiêu: nâng cao năng lực cạnh tranh, giảm chi phí logistics và đưa logistics trở thành ngành kinh tế mũi nhọn tại địa phương.