Công khai thông tin về biến đổi khí hậu, thiên tai để tránh hiểu sai

Đại biểu Trang nhận định, với diễn biến phức tạp và khắc nghiệt của khí hậu và thiên tai cùng với địa hình điều kiện tự nhiên của đất nước tiếp giáp phần lớn với Biển Đông và có độ dốc cao từ Tây sang Đông, nhất là các tỉnh ven biển Tây Bắc và miền Trung, Tây Nguyên là một trong những quốc gia chịu thiệt hại lớn do biến đổi khí hậu. Đặc biệt, trong tháng 10 vừa qua, báo lũ liên tiếp đã gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản ở miền Trung, trong đó có Quảng Ngãi.

Quảng Ngãi nằm trong tâm bão số 9 nên đã chịu nhiều tổn thất với 13 người bị thương, 325 nhà bị sập hoàn toàn, 140.000 nhà, 625 trường học, cơ sở giáo dục, y tế, nhà văn hóa thôn, xã bị tốc mái, hư hỏng và gần 110.000 hecta lúa, hoa màu, cây ăn quả, rừng phòng hộ bị thiệt hại nặng nề, 61 tàu cá bị chìm, hệ thống giao thông cầu đường thủy lợi, điện lưới và thông tin liên lạc bị hư hỏng nặng. Tổng thiệt hại ước tính là 4.480 tỷ đồng.

Theo đại biểu Trang, hậu quả do thiên tai gây ra sẽ còn nhiều tổn thất, ảnh hưởng rất lớn và rất lâu dài đến phát triển kinh tế - xã hội. Do đó, bên cạnh tập trung nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội thì việc phải giảm thiểu những tác hại do thiên tai, ảnh hưởng bất lợi lớn đến phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm an toàn sinh mạng của người dân là một yêu cầu cấp thiết và lâu dài. Điều này đã đề cập trong giải pháp thứ tám về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng, chống thiên tai, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường trong dự kiến phương hướng, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025 của Chính phủ.

Tuy nhiên để khắc phục hậu quả thiên tai, hỗ trợ người dân địa phương vượt qua khó khăn, Đại biểu Phạm Thị Thu Trang đề nghị Chính phủ đặc biệt quan tâm, chỉ đạo việc hỗ trợ tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ và hỗ trợ, phân bổ kịp thời ngân sách năm 2020 - 2021, nhu yếu phẩm, thuốc phòng dịch bệnh, vật tư cho các tỉnh miền Trung bị thiệt hại nặng do ngập úng, bão lũ. Tăng cường chỉ đạo quyết liệt nhằm ứng phó với các cơn bão, thiên tai trong những tháng mùa mưa cuối năm nhằm giảm thiểu tối đa thiệt hại.

Đồng thời, Chính phủ chỉ đạo các cơ quan chức năng phân tích, đánh giá và công bố thông tin chính thống về những nguyên nhân khách quan, chủ quan về biến đổi khí hậu, thời tiết rất phức tạp và khắc nghiệt như hiện nay.

“Điều này sẽ khắc phục những luồng thông tin còn khác nhau, chưa thống nhất trong nhận định các nguyên nhân gây nên hậu quả nghiêm trọng về sạt lở núi, bờ biển, ngập lụt trong thời gian vừa qua. Đồng thời, sử dụng kết quả phân tích nguyên nhân như kim chỉ nam trong hoạch định các chính sách phát triển kinh tế - xã hội liên quan đến môi trường và đánh giá tác động môi trường” – Đại biểu Trang nhấn mạnh.

Về lâu dài, Chính phủ cần chỉ đạo thực hiện nghiêm các quy định pháp luật liên quan đến công tác phòng, chống thiên tai như quy định về điều tra cơ bản, phòng, chống thiên tai đối với các yếu tố tác động của biến đổi khí hậu đến diễn biến thiên tai. Tác động của thiên tai đến hoạt động phát triển kinh tế - xã hội, các loại hình thiên tai, hoạt động phát triển kinh - xã hội liên quan đến phòng, chống thiên tai và bảo đảm yêu cầu phòng, chống thiên tai đối với việc đầu tư xây dựng mới và cải tạo, chỉnh trang khu đô thị, điểm du lịch, khu du lịch, khu công nghiệp, điểm dân cư nông thôn, công trình phòng, chống thiên tai, giao thông, điện lực và công trình hạ tầng kỹ thuật khác. Bảo đảm nguyên tắc cơ bản trong phòng, chống thiên tai, trong việc lồng ghép nội dung phòng, chống thiên tai trong quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của cả nước, địa phương và quy hoạch, kế hoạch phát triển ngành theo Luật Phòng, chống thiên tai năm 2013 và Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống thiên tai và Luật Đê điều năm 2020.

Trên cơ sở điều tra cơ bản phòng, chống thiên tai, cập nhật, phân vùng rủi ro thiên tai; lập bản đồ cảnh báo thiên tai, thực hiện việc quy hoạch, bố trí lại dân cư gắn với quy hoạch vùng sản xuất đối với các hộ dân vùng có nguy cơ ngập lũ, sạt lở núi và bờ biển, chịu tác hại do nước biển dâng và gắn với chính sách hỗ trợ về nhà ở, việc làm, đất sản xuất để bảo đảm ổn định lâu dài về an toàn tính mạng và sản xuất, hạn chế thiệt hại hằng năm.

Đại biểu Phạm Thị Thu Trang cũng đề nghị Quốc hội quan tâm chỉ đạo, bố trí kinh phí cho các tỉnh để xây dựng các khu tái định cư phục vụ cho việc di dời dân từ những vùng có nguy cơ sạt lở núi, bờ sông, bờ biển, lũ ống, lũ quét, v.v.. Chỉ đạo thực hiện nghiêm túc việc đánh giá tác động môi trường, nhất là đối với các dự án liên quan đến việc thu hẹp, chuyển đổi đất rừng tự nhiên, đồng thời có giải pháp phù hợp, phải tính đến 30 năm, 50 năm để phục hồi và phát triển rừng tự nhiên. Tăng cường nguồn lực về phương tiện, thiết bị, lực lượng chuyên nghiệp bảo đảm các yêu cầu cơ bản trong công tác phòng, chống thiên tai, ứng phó với sự cố thiên tai. Hoàn thiện và thực hiện hiệu quả kế hoạch thực hiện chương trình cập nhật, phân vùng rủi ro thiên tai, lập bản đồ cảnh báo thiên tai, đặc biệt là các thiên tai liên quan đến bão, nước biển dâng, sạt lở đất, hạn hán, xâm nhập mặn theo Quyết định 2441 của Bộ Tài nguyên và Môi trường ngày 23/9/2019.