Chợ phiên nông sản: Từ trời Tây đến quê Việt

Nhộn nhịp chợ Tây

Đến Zurich - thành phố lớn nhất của Thụy Sĩ - những ngày cuối tuần, du khách sẽ có dịp đi dạo chợ phiên nằm trên con đường đến nhà thờ Fraumunster trong lòng khu phố cổ. Chợ phiên chỉ họp vào sáng thứ Bảy và Chủ nhật hàng tuần với khoảng vài chục gian hàng, nhưng bày bán nhiều mặt hàng, từ sữa, phô mai, xúc xích, bánh, mứt cùng các loại rau, củ, quả, hoa tươi do các hộ nông dân tại những thị trấn xung quanh thành phố Zurich sản xuất. Chợ phiên họp từ sáng đến khoảng trưa thì tan và trả lại cho con đường không gian bình yên, sạch sẽ vốn có.

Chợ phiên cuối tuần ở phố cổ Zurich

Khác với Zurich, chợ phiên nông sản cuối tuần ở Lausanne lại nhộn nhịp trên nhiều đường phố, dốc và quanh co, uốn lượn. Các gian hàng rau, hoa, quả các loại, phô mai... được bày bán từ sáng sớm đến trưa trước những cửa hàng bán đồ hiệu thời trang cao cấp. Nhìn thoáng qua có vẻ tạo nên sự trái ngược giữa cái hiện đại, hào nhoáng đối lập với nét dân dã, bình dị. Nhưng nếu quan sát kỹ hơn, bạn sẽ cảm nhận được sự hài hòa của nhịp sống hiện đại, hối hả trong nét bình dị.

Chợ phiên cuối tuần ở Lausanne chủ yếu bán hoa, rau, trái cây. Đặc biệt có rất nhiều gian hàng của người Việt với những sản phẩm nông sản của Việt Nam như mướp, bầu, khổ qua, các loại rau gia vị, rau thơm như ngò rí, ngò gai, húng quế, hành lá, rau muống... Một Việt kiều bán hàng ở đây chia sẻ, họ sống ở vùng ngoại ô thành phố đã gần 40 năm và trồng các loại nông sản này, cuối tuần mang lên thành phố bán, rất đông người Việt tìm mua để dùng cho cả tuần.

Ngày càng có nhiều phiên chợ nông sản an toàn

Chị Hoàng Thị Mai Hạnh - Việt kiều đã sống ở Thụy Sĩ 22 năm - cho hay, hàng tuần, chị đều đến các con phố chợ phiên này để mua các loại rau, quả, nhất là các loại rau thuần Việt để chế biến món ăn cho gia đình. Tuy sống xa quê hương, nhưng trong các bữa ăn hàng ngày của gia đình đều có món ăn rau, quả mang hương vị quê nhà.

Ở mỗi con phố chợ phiên có nhiều quán xá, nhà hàng cà phê, cửa hàng bán đồ truyền thống với các đặc sản bánh trái đủ loại. Người dân và du khách đến đây không chỉ dạo chợ mua sắm, tìm hiểu sự khác lạ mà còn coi đây là chốn gặp gỡ, hẹn hò, gặp mặt người thân, thưởng thức ly trà ấm, tách cà phê thơm, ngắm nhìn phố chợ...

Nhớ về phiên chợ Việt

Sau những trải nghiệm từ phiên chợ trời Tây, tôi lại nhớ về những phiên chợ ở TP. Hồ Chí Minh được tổ chức tại 10 địa điểm trên địa bàn thành phố từ năm 2016. Điều khác biệt là những phiên chợ này diễn ra tại công viên, trung tâm văn hóa - thể thao, gần các khu chế xuất - khu công nghiệp hoặc ở khuôn viên một số tổ chức hỗ trợ kinh doanh...

Đến nay, trung bình mỗi phiên chợ, có trên 20 đơn vị tham gia, với doanh thu trung bình khoảng 200 triệu đồng/ phiên, thu hút từ 500 - 1.000 lượt khách tham quan, mua sắm, tìm kiếm đối tác đầu tư - thu mua sản phẩm nông nghiệp sạch.

Đây cũng là một hình thức đi chợ truyền thống nhưng khác ở chỗ, người tiêu dùng sẽ gặp trực tiếp đơn vị sản xuất và có thể nghe câu chuyện về quá trình sản xuất nông sản an toàn của bên bán. Các sản phẩm tham gia chợ phiên phải đạt chứng nhận VietGAP, GlobalGAP và đơn vị có tham gia chuỗi thực phẩm an toàn của thành phố. Để bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, tại các chợ phiên đều được ban tổ chức thực hiện kiểm tra thường xuyên. Ngoài ra, các đơn vị tham gia phải giới thiệu được hệ thống cửa hàng cung ứng, giúp khách hàng liên hệ cung cấp khi có nhu cầu ngoài thời gian diễn ra chợ phiên.

Chợ phiên nông sản cuối tuần ở thành phố Lausanne (Thụy Sĩ)

Nhiều chị em nội trợ chia sẻ, trước đây, để an tâm hơn khi mua thực phẩm, họ phải đến siêu thị. Nhưng từ khi biết được phiên chợ này, người tiêu dùng có thêm lựa chọn để mua sắm. Các mặt hàng ở đây khá phong phú để lựa chọn, do đó, chợ phiên đã thu hút được khá đông người tiêu dùng.

Có thể thấy, cách thức tổ chức chợ phiên nông sản cuối tuần ở trời Tây và nước ta có sự khác biệt, song mục đích chung đều là nơi giải quyết đầu ra cho nông sản của các hộ nông dân ở vùng ngoại ô xung quanh thành phố; tạo cơ hội cho người tiêu dùng tiếp cận được những nông sản, thực phẩm sạch.

Đối với TP. Hồ Chí Minh, thành công của phiên chợ nông sản là đã giúp cho người tiêu dùng có thêm niềm tin về sản phẩm nông nghiệp sạch, có chứng nhận chất lượng; còn doanh nghiệp có thêm kênh để quảng bá sản phẩm đến những khách hàng tiềm năng bên cạnh các loại hình phân phối hiện đại khác.

Rời Thụy Sĩ, mang theo mình những ký ức đẹp về đất nước văn minh, yên bình bậc nhất thế giới, tôi mong ước, những phiên chợ nông sản cuối tuần của thành phố có thể học hỏi kinh nghiệm để biến thành một nơi gần gũi hơn như ở TP. Zurich, Lausanne... thì tốt biết mấy! Biết đâu, sẽ tạo ra một nét văn hóa khác biệt và mang lại giá trị thương mại lớn hơn cho thành phố và cộng đồng.