Chính quyền Mỹ cân nhắc yêu cầu của Ukraine về việc tiếp cận kho dự trữ bom, đạn chùm

Các quan chức và nhà lập pháp Ukraine trong những tháng gần đây đã thúc giục chính quyền Mỹ và các thành viên Quốc hội cung cấp cho quân đội Ukraine đầu đạn chùm, loại vũ khí bị hơn 100 quốc gia cấm nhưng Nga vẫn tiếp tục sử dụng để gây ra hậu quả tàn phá ở Ukraine. Yêu cầu của Ukraine về bom, đạn chùm, được nhiều quan chức Mỹ và Ukraine mô tả là một trong những yêu cầu gây tranh cãi nhất mà người Ukraine đưa ra với Mỹ kể từ khi cuộc chiến bắt đầu vào tháng 2. Các quan chức cấp cao của chính quyền Biden đã đáp ứng yêu cầu này trong nhiều tháng và không từ chối.

Mark Hiznay, một Chuyên gia vũ khí và Phó Giám đốc vũ khí của Tổ chức Theo dõi nhân quyền cho biết, bom, đạn chùm được thiết kế không chính xác và phân tán "bom" trên các khu vực rộng lớn có thể không phát nổ khi va chạm và có thể gây rủi ro lâu dài cho bất kỳ ai gặp phải chúng, tương tự như bom mìn.

Các quan chức hàng đầu của Mỹ đã công khai tuyên bố rằng họ có kế hoạch hỗ trợ người Ukraine nhiều nhất có thể để giúp họ chiếm thế thượng phong trên bàn đàm phán với Nga, nếu điều đó xảy ra. Nhưng thiết bị quân sự của phương Tây không phải là vô hạn, và khi kho dự trữ đầu đạn ngày càng cạn kiệt, Ukraine đã nói rõ với Mỹ rằng họ có thể sử dụng các loại bom, đạn chùm hiện đang trong kho dự trữ.

Đối với Ukraine, bom chùm có thể giải quyết hai vấn đề chính: nhu cầu có thêm đạn dược cho các hệ thống pháo và tên lửa mà Mỹ và các nước khác đã cung cấp, và một cách để ngăn chặn ưu thế về quân số của Nga về pháo binh. Chính quyền Biden đã không loại bỏ lựa chọn này như là phương sách cuối cùng, nếu các kho dự trữ bắt đầu xuống thấp một cách nguy hiểm. Nhưng đề xuất này vẫn chưa nhận được sự cân nhắc đáng kể phần lớn là do những hạn chế theo luật định mà Quốc hội đã đặt ra đối với khả năng chuyển giao bom, đạn chùm của Mỹ. Những hạn chế đó áp dụng cho các loại đạn dược có tỷ lệ bom mìn chưa nổ lớn hơn một phần trăm, điều này làm tăng khả năng chúng sẽ gây rủi ro cho dân thường.

Cả người Ukraine và người Nga đã sử dụng bom chùm kể từ khi xảy ra cuộc chiến vào tháng 2, nhưng người Nga - những người cũng sử dụng loại bom này ở Syria - đã sử dụng chúng thường xuyên hơn và chống lại các mục tiêu dân sự bao gồm công viên, bệnh viện, và một trung tâm văn hóa. Việc Nga sử dụng các loại vũ khí - bao gồm tên lửa chùm 300mm Smerch có thể phóng 72 quả bom, đạn con trên một khu vực có diện tích bằng một sân bóng đá - đã được ghi nhận ở hàng chục khu vực của Ukraine, bao gồm cả ở Kharkiv. Bộ Quốc phòng Ukraine không bình luận về các báo cáo liên quan đến yêu cầu đối với các hệ thống vũ khí hoặc đạn dược cụ thể, chọn cách đợi cho đến khi đạt được bất kỳ thỏa thuận nào với nhà cung cấp trước khi có bất kỳ thông báo công khai nào.

Mỹ không phải là bên ký kết lệnh cấm năm 2010, được gọi là Công ước về bom, đạn chùm và duy trì các kho vũ khí lớn. Nhưng các quan chức chính quyền tin rằng, ngoài những hạn chế của quốc hội, có quá nhiều nhược điểm đối với việc sử dụng bom, đạn chùm - nguy cơ lớn nhất mà chúng gây ra cho dân thường - để biện minh cho việc chuyển giao chúng trừ khi thực sự cần thiết. Và hiện tại, Mỹ không tin rằng đạn dược là yếu tố bắt buộc đối với thành công của Ukraine trên chiến trường.

Tuy nhiên, các quan chức Ukraine cho rằng, người Nga đang sử dụng bom, đạn chùm một cách rộng rãi và chủ yếu ở các khu vực dân sự. Vì lý do đó, người Ukraine đã "nhiều lần" tiếp cận Bộ Ngoại giao, Lầu Năm Góc và Quốc hội Mỹ để vận động hành lang cho các loại đạn, được gọi là các loại đạn thông thường được cải tiến với mục đích kép.

Nghị sĩ Ukraine Oleksiy Goncharenko là một trong số các quan chức thúc đẩy Mỹ cung cấp vũ khí vì tin rằng nó thực sự thay đổi tình hình trên chiến trường. Ukraine muốn bom, đạn chùm tương thích với cả bệ phóng tên lửa HIMARS và pháo 155 mm do Mỹ cung cấp, đồng thời lập luận rằng loại đạn này sẽ cho phép quân đội Ukraine tấn công hiệu quả hơn vào quy mô lớn hơn, nhiều hơn các mục tiêu phân tán như nơi tập trung binh lính và phương tiện của Nga.

Cả Mỹ và Ukraine đều không phải là bên ký kết Công ước về bom, đạn chùm cấm sử dụng, sản xuất và tàng trữ các loại bom chùm như vậy vì nguy cơ tiềm ẩn đối với những người không tham gia chiến đấu. Nhưng Mỹ đã bắt đầu loại bỏ chúng vào năm 2016 vì chúng "chứa hàng trăm chất nổ 'bom chùm' nhỏ hơn thường không nổ trên chiến trường, mà gây nguy hiểm cho dân thường", theo một tuyên bố năm 2017 từ Bộ Tư lệnh Trung tâm. Mỹ đã thay thế các loại đạn thông thường cải tiến có mục đích kép, được gọi là DPICM, bằng đầu đạn thay thế M30A1. M30A1 chứa 180.000 mảnh thép vonfram nhỏ phân tán khi va chạm và không để lại đạn chưa nổ trên mặt đất.

Tuy nhiên, các quan chức Ukraine cho biết, các khẩu DPICM mà Mỹ hiện có trong kho có thể giúp ích rất nhiều cho quân đội Ukraine trên chiến trường - hơn cả M30A1.