Châu Âu đẩy mạnh điện gió: Pháp, Tây Ban Nha dẫn đầu

Châu Âu đang không ngừng mở rộng công suất điện gió nhằm hỗ trợ quá trình chuyển đổi xanh và giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch. Trong quý cuối năm 2023, lần đầu tiên khu vực này đã sản xuất nhiều điện từ gió hơn từ than đá, và kể từ đó đã tiếp tục gia tăng số lượng trang trại điện gió.

Công suất điện gió của châu Âu dự kiến sẽ tiếp tục tăng. Ảnh minh họa

Trong quý 3 năm 2023, châu Âu đã tạo ra kỷ lục 193 TWh năng lượng từ tuabin gió, so với 184 TWh từ các nhà máy nhiệt điện than. Sản lượng điện gió cao hơn 20% so với cùng kỳ năm 2022, mặc dù ngành này phải đối mặt với nhiều thách thức khiến tốc độ tăng trưởng không như kỳ vọng.

Pháp, Tây Ban Nha có thể đáp ứng nhu cầu năng lượng của toàn EU

Công suất điện gió của châu Âu dự kiến sẽ tiếp tục tăng khi nhiều chính phủ áp dụng các chính sách khuyến khích các nhà đầu tư tư nhân phát triển dự án mới. Sự xuất hiện của các tuabin gió lớn hơn cùng với việc nới lỏng quy định về khoảng cách giữa tuabin và các công trình đã giúp tiềm năng điện gió thương mại của châu Âu tăng gấp đôi so với phân tích trước đó bảy năm.

Theo các nhà nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Chung (JRC) thuộc Ủy ban châu Âu, riêng Pháp và Tây Ban Nha có thể sản xuất lượng điện đủ để đáp ứng nhu cầu năng lượng dự báo cho toàn EU vào năm 2050, khoảng 4.000 TWh. Báo cáo của JRC chỉ ra rằng tiềm năng điện gió trên đất liền "cao hơn đáng kể" khi nhiều quốc gia EU "nhân đôi công suất lắp đặt," có nghĩa là "điện gió trên đất liền có thể đóng vai trò lớn hơn nhiều trong việc khử carbon hệ thống năng lượng châu Âu so với dự đoán trước đây". Báo cáo cũng cho biết nếu được triển khai tối đa, điện gió trên đất liền có thể tạo ra 19.000 TWh điện mỗi năm tại EU theo các quy định hiện hành.

Tiềm năng mạnh mẽ này phản ánh những cải tiến về công nghệ tuabin gió trong những năm gần đây. Báo cáo của JRC cho thấy việc sử dụng các tuabin cao 100 mét thay vì 80 mét có thể tăng đáng kể sản lượng điện tại mỗi địa điểm. Người phát ngôn của Hiệp hội công nghiệp WindEurope cho biết: “Các tuabin gió lớn hơn là chìa khóa để sản xuất nhiều điện hơn, giúp giảm 25% số tuabin trong một trang trại điện gió trong khi sản lượng điện vẫn tăng hơn gấp ba lần”.

Các nước Scandinavia, Tây Ban Nha, Pháp, Ba Lan và Romania đang dẫn đầu EU về tiềm năng điện gió, trong khi các nước sản xuất điện gió lớn như Đức lại có tiềm năng thấp hơn. Điều này cho thấy châu Âu sẽ hưởng lợi từ việc phát triển cơ sở hạ tầng truyền tải xuyên biên giới để hỗ trợ chia sẻ năng lượng.

Thế hệ tuabin mới cho các dự án điện gió ngoài khơi

Hiện tại, một số quốc gia châu Âu đang triển khai các dự án điện gió nhằm khai thác tiềm năng này. Tại Pháp, 1,4 GW công suất điện gió mới đã được lắp đặt trên đất liền và 0,5 GW ngoài khơi trong năm 2022, nâng tổng công suất điện gió của nước này lên 20,9 GW. Vào tháng 2/2025, Siemens Gamesa đã bắt đầu mở rộng nhà máy tại La Havre với khoản đầu tư trị giá 210 triệu USD. Việc mở rộng sẽ giúp công ty sản xuất thế hệ tuabin mới 14 MW cho các dự án điện gió ngoài khơi, với cánh quạt dài 115 mét làm từ sợi thủy tinh, nhựa epoxy gia cố và gỗ balsa.

Bà Yara Chakhtoura, Giám đốc điều hành Siemens Gamesa tại Pháp, cho biết: “Khoản đầu tư này xác nhận tầm quan trọng của cơ sở sản xuất tại Pháp như một trung tâm chiến lược cho sự phát triển của thị trường điện gió ngoài khơi. Chúng tôi đang tăng cường năng lực bằng cách phát triển kỹ năng và cơ sở hạ tầng có sẵn tại địa phương”.

Tại Đức, báo cáo mới nhất từ Hiệp hội Điện gió Đức và Quỹ kỹ thuật VDMA Power Systems cho thấy quốc gia này đạt mức sản xuất điện gió trên đất liền kỷ lục vào năm 2024. Năm ngoái, Đức đã cấp phép hơn 2.400 tuabin gió trên đất liền với tổng công suất hơn 14 GW.

Trong khi đó, tại Hà Lan, sản lượng điện gió đã gần như tăng gấp đôi từ tháng 9/2023 đến năm 2024, dẫn đến những giai đoạn dư thừa năng lượng, có thể được sử dụng để sản xuất hydro xanh và các dự án khác. Điện gió dự kiến sẽ trở thành nguồn năng lượng lớn nhất của Hà Lan vào năm 2050, với sự hỗ trợ mạnh mẽ của chính phủ đối với cả điện gió trên đất liền và ngoài khơi.

Châu Âu đang nhanh chóng mở rộng công suất điện gió nhằm hướng tới một quá trình chuyển đổi xanh. Xu hướng này dự kiến sẽ tiếp tục khi châu Âu đẩy nhanh tốc độ khử carbon và giảm sự phụ thuộc vào dầu, khí đốt và than đá. Việc phát triển điện gió trên cả đất liền và ngoài khơi không chỉ giúp châu Âu đạt được các mục tiêu năng lượng sạch mà còn thúc đẩy các lĩnh vực khác như hydro xanh.