Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên: Sản xuất công nghiệp, bảo đảm hàng hoá cần tạo ra dư địa và xung lực mới

Sáng 16/2, diễn ra Hội nghị trực tuyến "Đánh giá tình hình sản xuất công nghiệp, đảm bảo hàng hóa Tết Nguyên đán năm 2024 và triển khai nhiệm vụ thời gian tới".

Sự kiện do Bộ Công Thương tổ chức theo hình thức trực tiếp và trực tuyến với sự tham dự của 63 địa phương. Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên chủ trì và phát biểu tại Hội nghị.

Hội nghị được tổ chức ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ban hành Chỉ thị về việc đôn đốc thực hiện nhiệm vụ trọng tâm sau kỳ nghỉ Tết nguyên đán Giáp Thìn 2024.

Nhiều tín hiệu tích cực ở trong nước và cửa khẩu ngay từ đầu năm

Tại Hội nghị, đại diện các địa phương đều cho biết nguồn cung các mặt hàng phục vụ Tết Nguyên đán tại các siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng tiện ích phong phú, đa dạng kết hợp với một số chương trình khuyến mại, giảm giá sâu vào những ngày sát Tết nên giá cả hàng hoá ổn định so với ngày thường và chỉ tăng nhẹ so với Tết năm trước do giá đầu vào tăng.

Bộ Công Thương họp đánh giá tình hình Tết Nguyên đán 2024: Ảnh Cấn Dũng

Tại các chợ truyền thống, nguồn cung cũng được tăng cường và khá dồi dào đáp ứng đủ nhu cầu, đặc biệt nhóm hàng tươi sống, trái cây và rau, củ, quả, giá cả có xu hướng tăng nhẹ so với ngày thường nhưng không xảy ra tình trạng thiếu hàng hoặc tăng giá bất hợp lý, không xảy ra tình trạng khan hàng, sốt giá.

Phần lớn các hệ thống phân phối mở cửa muộn ngày 30 Tết. Một số chuỗi hệ thống cửa hàng tiện lợi như Circle K, Family Mart, B’s mart, 7 Eleven, GS25... mở cửa xuyên Tết phục vụ nhu cầu mua sắm của người dân.

Ông Hà Vũ Sơn - Giám đốc Sở Công Thương Cần Thơ – chia sẻ, trên địa bàn nguồn cung hàng hóa Tết đảm bảo đầy đủ hàng hóa thiết yếu phục vụ nhân dân, giá cả đảm bảo, chỉ một số mặt hàng biến động nhẹ từ 5 - 10% song dưới sự chỉ đạo của Bộ Công Thương và Tổng cục Quản lý Thị trường đã giám sát chặt chẽ không để thiếu hàng gây sốt giá. Đảm bảo đầy đủ xăng dầu trên địa bàn, không đơn vị nào ngừng bán hàng. Tuy vậy, sức mua giảm từ 5 - 7%. Từ ngày mùng 2 Tết, các trung tâm thương mại, siêu thị, chợ đã mở cửa bán hàng trở lại, do vậy hàng hóa đảm bảo và giá cả ổn định.

Thời gian tới, Cần Thơ chỉ đạo tập trung các nhiệm vụ trọng tâm, bắt tay sản xuất ngay sau Tết; tiếp tục theo dõi và kết nối tiêu thụ hàng hóa giữa các Trung tâm thương mại, siêu thị, chợ…; tập trung xuất khẩu gạo.

“Ngày hôm qua (15/2) doanh nghiệp Trung An (Cần Thơ) đã xuất khẩu lô gạo đầu tiên sang Malaysia. Nhiều đơn vị đã nhận được đơn hàng của Hàn Quốc đến hết năm 2024”, ông Sơn thông tin.

Dù vậy, ông kiến nghị Bộ trưởng đề xuất cơ quan chức năng tháo gỡ khó khăn cho Chuỗi dự án Lô B - Ô môn; hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu gạo họp trực tuyến với các tham tán thương mại để thúc đẩy xuất khẩu; tháo gỡ cho doanh nghiệp có điều kiện tiếp cận nguồn vốn để xuất khẩu thủy sản, gạo…

Bộ Công Thương họp trực tuyến đánh giá tình hình Tết Nguyên đán 2024 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm. Ảnh Cấn Dũng

Là một trong những địa phương có hoạt động xuất khẩu sôi động trên đường bộ, ông Nguyễn Đình Đạt - Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Lạng Sơn – thông tin: Xuất khẩu hàng hóa của địa bàn tỉnh Lạng Sơn sôi động, tập trung chủ yếu là hàng nông sản, trái cây, dịp Tết vừa qua không có hiện tượng ùn ứ hàng hóa. Thời gian thông quan giữa Lạng Sơn và Quảng Tây (Trung Quốc) chỉ nghỉ từ ngày mùng 1 đến mùng 4 Tết; từ ngày mùng 5 Tết đến ngày mùng 8 Tết thông quan đối với các đơn vị có hợp đồng và từ ngày 18/2 các cửa khẩu trở lại thông quan bình thường. Trung bình thông quan 30 tấn hàng mỗi ngày.

“Nhờ sự điều tiết tốt nên tình hình xuất nhập khẩu qua các cửa khẩu không có hiện tượng ùn ứ, bình quân những ngày giáp Tết khoảng gần 400 xe/ngày và không còn xe nào ùn lại vào 30 Tết” - ông Nguyễn Đình Đạt cho biết.

Để đảm bảo hàng hóa, Sở Công Thương tham mưu tỉnh, triển khai phối hợp với các ngành kiểm tra cung ứng hàng hóa, đánh giá cho thấy hàng hóa đầy đủ, giá cả ổn định và không có hiện tượng khan hàng, tăng giá đột biến.

Dù vậy, một số thực phẩm tăng giá từ 5 - 7% do nhu cầu tiêu thụ Tết tăng cao, song không có hiện tượng thiếu hàng. Từ ngày mùng 4 Tết các cửa hàng, siêu thị mở cửa trở lại, đảm bảo tốt nhu cầu của người dân. Để triển khai nhiệm vụ sau Tết, Sở tiếp tục đánh giá nhu cầu thị trường có giải pháp kịp thời, yêu cầu doanh nghiệp xăng dầu trên địa bàn cung ứng đủ và không để đứt gãy nguồn cung; trao đổi với phía bạn để thúc đẩy thông quan hàng hóa.

Đang triển khai xây dựng cửa khẩu thông minh nên Sở Công Thương Lạng Sơn kiến nghị Bộ Công Thương phối hợp, hỗ trợ địa phương để triển khai hiệu quả. Trước mắt, chuẩn bị cuộc gặp với Bí thư 4 tỉnh của nước bạn, Lạng Sơn mong muốn cần sự hỗ trợ về logistics để làm tốt nhiệm vụ.

Còn theo ông Nguyễn Nguyên Phương - Phó Giám đốc Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh, dù kinh tế khó khăn, song thành phố đã chuẩn bị tốt để đảm bảo hàng hóa Tết theo đúng kế hoạch đề ra. Thống kê cho thấy, lượng hàng hóa 22.000 tỷ đồng, trong đó 8.500 tỷ đồng dành cho bình ổn thị trường và hàng chục doanh nghiệp cung ứng với.

Doanh thu, giá cả hàng hóa thị trường Tết của Thành phố không giảm so với cùng kỳ năm ngoái. Bên cạnh đó, các chương trình bán hàng lưu động, chăm lo người lao động được triển khai tích cực. Đặc biệt chương trình giảm giá sau Tết triển khai tốt.

Thành phố có hơn 550 cửa hàng xăng dầu, việc cung ứng mặt hàng này dịp Tết được đảm bảo.

Sản xuất công nghiệp của Thành phố thời gian qua khả quan, trong tình hình một số mặt hàng xuất khẩu như gạo, cà phê, sầu riêng… tăng giá, vì vậy thành phố làm việc với các Sở, hệ thống phân phối làm việc với các địa phương, liên kết vùng để giảm khâu trung gian, đảm bảo nguồn cung ổn định trong dịp Tết nhất là gạo.

“Việc chuẩn bị và thực hiện Tết tại thành phố Hồ Chí Minh thành công, theo đúng chỉ đạo của Bộ Công Thương và thành phố”, ông Nguyễn Nguyên Phương nói.

Tới đây, để xây dựng các Sở Giao dịch hàng hóa, đảm bảo cung ứng tốt hơn cũng như đẩy mạnh xuất khẩu, đại diện Sở Công Thương thành phố Hồ Chí Minh kiến nghị Bộ giúp đỡ để triển khai có hiệu quả.

Ông Nguyễn Văn Thành - Giám đốc Sở Công Thương Hải Phòng nêu ý kiến: “Hải phòng đề xuất Bộ trưởng chỉ đạo các đơn vị và phối hợp các bộ, ngành tham mưu, triển khai thực hiện quy hoạch điện 8, điện gió ngoài khơi, điện rác, nhằm thu hút đầu tư trên địa bàn”.

Kiến nghị Bộ Công Thương sớm xây dựng dự thảo Nghị định kinh doanh xăng dầu mới

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Võ Quang Lâm - Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) - cho hay, trong tháng 1/2024, điện sản xuất của Tập đoàn cao hơn 3,9% so với kế hoạch Bộ Công Thương phê duyệt; điện thương phẩm tăng trưởng 15,23%, trong đó điện cho công nghiệp tăng trở lại ở mức 9,3%; điện cho sinh hoạt 22,02%. Trong 10 ngày Tết vừa qua (đến 14/2), điện thương phẩm tăng trưởng hơn 10%.

Ông Võ Quang Lâm - Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN). Ảnh Cấn Dũng

Trong tháng 1 EVN phối hợp tốt với các địa phương phục vụ nước cho tưới tiêu, đổ ải. Đối với dự án điện mạch 3, EVN đã phối hợp với các nhà thầu đào móng cột, phấn đấu đầu tháng 3 hoàn thành.

Đối với dự án Ialy mở rộng, tổ máy 1 phấn đấu phát điện vào tháng 11/2024 và tổ máy 2 sẽ phấn đấu phát điện vào tháng 12/2024; Đối với dự án Hòa Bình mở rộng, phấn đấu vào tháng 6/2025 và tổ máy 2 phấn đấu vào tháng 7/2025 sẽ phát điện; với Quảng Trạch (tổ máy 1) phấn đấu tháng 5/2026 và các dự án điện trọng điểm đang được EVN thực hiện tốt;…

Thực hiện Chỉ thị 05 ngày 15/2 của Thủ tướng, Tập đoàn phấn đấu đảm bảo cung ứng điện thời gian tới.

Từ hôm nay (16/2), Tập đoàn thực hiện xả nước Sông Đà (939 triệu m3 nước), hiện còn Hà Nội, Bắc Ninh lấy nước thấp hơn các tỉnh khác… cần thực hiện nghiêm chỉ thị để đảm bảo tiết kiệm nước tối đa.

Ông Võ Quang Lâm cũng kiến nghị các địa phương tuyên truyền tới các khách hàng lớn, phối hợp với EVN để tiết kiệm điện, đảm bảo cung ứng điện; kiến nghị các Tập đoàn khác hỗ trợ EVN trong tác chuẩn bị, đảm bảo cung cấp đủ than, khí phục vụ việc phát điện.

Ông Trần Ngọc Năm - Phó Tổng Giám đốc Petrolimex phát biểu tại Hội nghị. Ảnh Cấn Dũng

Về phía ông Trần Ngọc Năm - Phó Tổng Giám đốc Petrolimex – cho biết, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng, Bộ Công Thương đã đảm bảo nguồn hàng xăng dầu cho dịp Tết, cùng đó là sự phối hợp tích cực của các địa phương trong việc cung ứng mặt hàng này.

“Petrolimex đã tăng nhập khẩu 10% trong tháng 1 so với bình quân hạn ngạch tối thiểu được giao và chỉ trong 10 ngày đầu tháng 2/2024 đã đưa lượng hàng đạt gần 50%, đồng thời, tăng thêm nhập khẩu 80.000 m3 dự phòng nhu cầu tăng cao, sẵn sàng khi thị trường có biến động mạnh”, ông Trần Ngọc Năm thông tin.

Ông Trần Ngọc Năm cũng kiến nghị Bộ Công Thương sớm dự thảo Nghị định kinh doanh xăng dầu mới, thay thế các Nghị định cũ đã ban hành. Đây là Nghị định có tác động lớn tới các thương nhân đầu mối, đây là văn bản pháp luật để thương nhân có định hướng xây dựng bộ máy tổ chức kinh doanh. Đồng thời, đẩy mạnh kiểm tra, rà soát các thương nhân đầu mối, qua đó lành mạnh hóa thị trường xăng dầu.

Ông cũng kiến nghị rà soát hạn ngạch tối thiểu Bộ giao để các thương nhân thực hiện nghiêm chỉ đạo của Bộ, nhằm đảm bảo nguồn hàng trong năm 2024.

Liên quan tới hàng dự trực quốc gia, Bộ sớm có phương án để bố trí các kho bể, bảo quản hàng dự trữ quốc gia, để thương nhân có đủ kho chứa theo đúng chỉ đạo và sớm ký hợp đồng bảo quản, giúp doanh nghiệp đảm bảo hàng hóa.

6 nhiệm vụ trọng tâm cho năm mới

Sau khi lắng nghe, ghi nhận những ý kiến của các địa phương, doanh nghiệp ngay từ những tháng đầu, quý đầu năm mới, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết: Các địa phương, doanh nghiệp đều thống nhất nhận định, thời gian trước, trong và sau Tết công tác chuẩn bị nguồn cung ứng hàng hóa dịch vụ thiết yếu trên cả nước được triển khai rất tốt, hàng hóa dồi dào, đa dạng chủng loại. Đáng chú ý, hàng Việt chiếm thị rất phần lớn trong sức mua của người tiêu dùng, thương hiệu hàng Việt ngày càng được khẳng định.

Bộ Công Thương họp đánh giá tình hình Tết Nguyên đán 2024. Ảnh Cấn Dũng

Việc cung ứng điện, xăng dầu cho sản xuất và đời sống của người dân được đảm bảo, không xảy ra tình trạng đứt gãy. Tình hình sản xuất công nghiệp khởi sắc trên phạm vi cả nước khởi sắc, thị trường trong nước phát triển rất mạnh, hoạt động sản xuất, xuất nhập khẩu đạt được kết quả nổi bật. Công tác quản lý thị trường được tiến hành hiệu quả. Các chế độ chính sách đối với người lao động, an toàn môi trường công nghiệp được bảo đảm trên phạm vi cả nước.

"Tháng 1/2024, sản xuất công nghiệp phục hồi mạnh 18,3%, xuất khẩu tăng 42%, nguồn cung các mặt hàng tại thị trường trong nước dồi dào, doanh thu dịch vụ tăng khá. Đây là những tín hiệu khả quan bước đầu cho ngành Công Thương cả nước trong năm 2024", Bộ trưởng chia sẻ.

Bên cạnh những mặt được, thì vẫn còn những tồn tại. Thứ nhất, hàng gian, hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, chất lượng không ổn định, tình trạng gian lận thương mại vẫn xảy ra nhất trên môi trường thương mại điện tử, việc này cần sự vào cuộc của không chỉ riêng ngành Công Thương mà cả các Bộ, ngành, địa phương.

Thứ hai, vấn đề sản xuất công nghiệp, lưu thông phân phối còn những khó khăn vướng mắc do chồng chéo của các quy định hiện hành, sự rườm rà trong thủ tục hành chính, cũng như các rào cản thương mại mới. Nhất là trong hoạt động xuất nhập khẩu đang chịu nhiều quy định như quy định sản xuất các bon thấp, thuế tối thiểu toàn cầu, chế độ trách nhiệm giải trình,… Đây là những việc rất mới, rất khó với bởi thói quen sản xuất truyền thống của chúng ta là “có gì bán nấy, có thế nào làm thế đấy”.

Thứ 3, việc sản xuất, xuất khẩu tiểu ngạch vẫn còn tồn tại ở nhiều địa phương, nhất là trong lĩnh vực sản xuất, xuất khẩu nông lâm thủy sản.

Tư lệnh ngành Công Thương nhận định, mặc dù sản xuất công nghiệp, thương mại, dịch vụ tháng đầu năm tăng trưởng khá tốt, nhưng dự báo những tháng tiếp theo chúng ta vẫn còn phụ thuộc nhiều vào tình hình kinh tế, chính trị của thế giới, trong khi đó, việc này đang rất khó dự báo.

“2024 là năm buộc phải cán đích các mục tiêu không chỉ của năm mà còn cán đích các mục tiêu nhiệm kỳ 5 năm (2021- 2026), đây là thách thức không hề nhỏ. Bộ Công Thương bên cạnh việc thực hiện các mục tiêu của Đảng, Nhà nước giao, các mục tiêu của Bộ phải phấn đấu, đồng thời, phải khắc phục các vấn đề đã được chỉ ra của các cơ quan chức năng trong thời gian vừa qua, đây là công việc vô cùng lớn”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.

Về tình hình nhiệm vụ trong thời gian tới, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên gợi mở 6 nội dung trọng tâm. Thứ nhất, các địa phương, các đơn vị chức năng của Bộ cần phải tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm các chỉ đạo của Trung ương, của Chính phủ, nhất là Nghị quyết 01, 02 năm 2024 và chương trình hành động của Bộ Công Thương về triển khai thực hiện các Nghị quyết này.

Thứ hai, đề nghị các địa phương phát động và tổ chức các phong trào thi đua trong các doanh nghiệp, phấn đấu đạt được các mục tiêu về sản xuất, kinh doanh. Đồng thời, tập trung cao độ việc rà soát nắm bắt kịp thời những khó khăn, vướng mắc của các doanh nghiệp. Tập trung tháo gỡ theo thẩm quyền, đồng thời, kịp thời phản ánh với cấp trên những gì vượt thẩm quyền.

Thứ ba, tập trung triển khai Đề án cơ cấu lại ngành Công Thương giai đoạn từ nay đến năm 2030, tầm nhìn 2045.

Đồng thời, triển khai thực hiện quyết liệt, hiệu quả các quy hoạch ngành quốc gia và quy hoạch các địa phương, nhất là quy hoạch trong lĩnh vực năng lượng và khoáng sản. “Trong lĩnh vực năng lượng, khoáng sản, nếu chúng ta vận dụng kịp thời, triển khai quyết liệt hiệu quả tại các địa phương sẽ tạo ra dư địa và xung lực mới cho các địa phương, đồng thời cung cấp nguyên liệu đầu vào cho hoạt động sản xuất và xuất khẩu. Giảm bớt sự phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu,…. Đây là cơ sở rất tốt để các địa phương cất cánh”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh

Thứ tư, đề nghị các địa phương chú trọng thực hiện tốt cung ứng xăng dầu, điện cho sản xuất và đời sống với phương châm trong bất kỳ tình huống nào cũng không để xảy ra đứt gãy nguồn cung.

Tập trung hướng dẫn, giúp đỡ các doanh nghiệp, người sản xuất kinh doanh trong hoạt động sản xuất kinh doanh bám sát tín hiệu thị trường, khai thác hiệu quả các FTA, triển khai thực hiện hiệu quả Đề án xuất khẩu chính ngạch mà Bộ Công Thương đã xây dựng và đã được Thủ tướng Chính phủ thông qua. Đã đến lúc chúng ta cần chuyển mạnh mẽ, dứt điểm từ tiểu ngạch sang chính ngạch, gắn với xây dựng thương hiệu hàng Việt.

Thứ 5, đề nghị các địa phương phối hợp với Bộ Công Thương mà ở đây là Tổng cục Quản lý thị trường với mục tiêu tập trung đấu tranh với hàng gian, hàng giả,… không chỉ ở kênh truyền thống mà trên kênh thương mại điện tử.

Chú trọng phát triển thị trường trong nước bằng việc khuyến khích, hỗ trợ, thúc đẩy hạ tầng thương mại truyền thống. Từng địa phương phải xem xét, rà soát, sắp xếp lại, cố gắng tạo điều kiện để thương hiệu Việt khẳng định được vị thế của mình trong lĩnh vực bán lẻ, nếu buông lỏng việc này thì các thương hiệu nước ngoài sẽ lấn át hết các thương hiệu của Việt Nam,… từ đó, nâng năng lực của doanh nghiệp Việt có như vậy chúng ta mới đạt được mục tiêu của hội nhập.

“Hội nhập không chỉ đo đếm bằng số các dự án FDI, càng không phải đo đếm bằng các số các FTA được ký, hay tăng trưởng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng năm. Tất nhiên, các chỉ số này là quan trọng, nhưng quan trọng hơn là chỉ số nội lực của nền kinh tế đất nước, khả năng của các doanh nghiệp Việt tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu. Có như vậy, nền kinh tế của chúng ta mới tăng nhanh và bền vững”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.

Thứ 6, từ thực tiễn hoạt động trong quản lý nhà nước ngành Công Thương tại các địa phương, đề nghị các đơn vị chức năng khẩn trương tập hợp kiến nghị đề xuất từ các doanh nghiệp, từ người sản xuất nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc hiện hữu. Đồng thời, đề xuất để đưa ra các cơ chế chính sách tạo đột phá, giải phóng nguồn lực trong xã hội, giải phóng nguồn lực các địa phương. Khuyến khích phát triển các doanh nghiệp nội, hình thành, phát triển các doanh nghiệp đủ mạnh, độc lập, tự cường. Đây là những mục tiêu, nhiệm vụ rất lớn.

"Năm mới chúng ta cùng thi đua để đạt thắng lợi mới"- Bộ trưởng nhấn mạnh.