Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị ‘hiến kế’ phát triển nhân lực điện hạt nhân

Sáng 2/1 tại Hà Nội, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên chủ trì Hội nghị “Phát triển nguồn nhân lực khoa học và công nghệ phục vụ chương trình điện hạt nhân”.

Cùng tham dự hội nghị có Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân; lãnh đạo các Cục, Vụ, Viện, các cơ sở giáo dục đại học thuộc Bộ Công Thương; Lãnh đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam…

Phát biểu khai mạc hội nghị, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết: Cuối tháng 11 vừa qua, Trung ương, Quốc hội và Chính phủ đã thống nhất chủ trương tái khởi động chương trình điện hạt nhân và dự án điện hạt nhân Ninh Thuận. Đây là chủ trương lớn, hết sức đúng, trúng, phù hợp với tình hình hiện nay. Nhu cầu về năng lượng tăng lên rất nhanh trên phạm vi toàn cầu trong đó có Việt Nam, trong khi nguồn năng lượng truyền thống không còn dư địa phát triển.

"Hiện nay, thủy điện hết dư địa, điện than gây phát thải lớn, các nguồn điện khác như điện gió, mặt trời phụ thuộc nhiều vào yếu tố tự nhiên, trình độ khoa học, kỹ thuật như: Công nghệ lưu trữ năng lượng điện, truyền tải điện bằng hệ thống lưới điện thông minh... Cùng với đó, điện hạt nhân được xác định là nguồn điện sạch, điện nền do có khả năng đạt đỉnh công suất thiết kế nhanh, rất phù hợp với mục tiêu trung hòa carbon của Việt Nam vào năm 2050"- Bộ trưởng thông tin thêm.

Bộ trưởng cho hay, điện hạt nhân cũng là xu thế tất yếu của thế giới, hiện nhiều quốc gia đã tái khởi động và phát triển rất mạnh nguồn điện này. Kể cả những nước có ý định "đóng cửa" điện hạt nhân sau sự cố Nhà máy điện Fukushima ở Nhật Bản cũng đã quay trở lại với điện hạt nhân do nhu cầu năng lượng điện lớn cho các trung tâm dữ liệu trong phát triển công nghệ AI, công nghiệp bán dẫn, IoT...

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh: Hiện có nhiều công nghệ của nhiều nước đã phát triển ở mức an toàn rất cao, thậm chí còn an toàn hơn rất nhiều các nguồn điện truyền thống khác, quy mô linh hoạt nên rất phù hợp với đặc điểm, địa hình, nhu cầu của nhiều địa phương, nhiều quốc gia.

“Việt Nam có điều kiện phát triển nguồn điện này, 15 năm trước qua khảo sát xác định, có đến 13-14 địa điểm có thể phát triển điện hạt nhân. Đặc biệt, Việt Nam có địa hình dài từ Bắc đến Nam nếu phát triển điện hạt nhân quy mô nhỏ thì càng phù hợp. Ở những nơi phụ tải thấp, nơi có tiềm năng khai thác phát triển năng lượng tái tạo, gió, mặt trời mà có thêm điện hạt nhân module nhỏ thì rất thuận lợi cho khai thác phát huy tiềm năng năng lượng tái tạo cùng với nguồn điện nền, điện sạch... Điều đó phù hợp nhu cầu năng lượng cho phát triển kinh tế đất nước và phù hợp với mục tiêu trung hòa carbon của Việt Nam vào năm 2050. Hơn nữa Việt Nam là quốc gia đông dân số, dân số trẻ có khả năng tiếp cận công nghệ nhanh”- Bộ trưởng thông tin.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định: "Chủ trương Đảng và Nhà nước tái khởi động chương trình điện hạt nhân và dự án điện hạt nhân Ninh Thuận rất đúng, rất trúng, rất phù hợp với xu thế của thời đại, rất đúng, rất trúng, rất phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của Việt Nam".

Theo Bộ trưởng, để phục vụ cho chương trình điện hạt nhân và dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, nguồn nhân lực kể cả trong ngắn và dài dạn là vô cùng cần thiết kể cả nghiên cứu phát triển năng lượng hạt nhân cho đến nguồn nhân lực kỹ thuật để vận hành các dự án điện hạt nhân.

“Trước đây, mới tính đến 1-2 nhà máy chúng ta đã cần vài ngàn kỹ sư và cán bộ kỹ thuật, nếu phát triển nhiều nhà máy hơn kể cả cho nhu cầu xuất khẩu nhân lực sang các nước trong khu vực thì vấn đề chuẩn bị nguồn nhân lực chất lượng cao, nguồn nhân lực kỹ thuật là vô cùng quan trọng”- Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho hay.

Bộ Công Thương là cơ quan được Chính phủ giao cho nhiệm vụ chủ trì phối hợp với các Bộ, ngành, cơ quan có liên quan và các địa phương tham mưu để chuẩn bị những điều kiện cần thiết triển khai các dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2. Các công việc đã và đang làm như đề xuất và được Chính phủ thành lập Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân; đề xuất Chính phủ cho phép bổ sung các nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2 vào Quy hoạch điện VIII; đề xuất Chính phủ xem xét tái chỉ định cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) là chủ đầu tư cho hai nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2 cũng như chuẩn bị, rà soát điều chỉnh lại Báo cáo Nghiên cứu tiền khả thi dự án để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt; đề xuất Chính phủ cho phép Bộ Công Thương tiến hành tái đàm phán với các đối tác (Nga và Nhật Bản) cũng như cùng với EVN, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Ninh Thuận tiếp tục triển khai tiểu dự án giải phóng mặt bằng, tái định cư cho người dân khu vực quy hoạch dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận.

Bộ trưởng nhấn mạnh, trong tương lai, EVN cùng với Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) sẽ phải tập trung đầu tư phát triển nguồn điện. Các tập đoàn nhà nước phải là “chủ công” trong đầu tư phát triển các nguồn điện, nhất là các nguồn điện nền để đảm bảo an ninh năng lượng cho đất nước.

"Hội thảo nhằm chuẩn bị nguồn nhân lực cả trong trước mắt và dài hạn cho chương trình điện hạt nhân và các dự án điện hạt nhân Ninh Thuận”- Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.

Bộ trưởng mong các đại biểu làm rõ sự cần thiết phải chuẩn bị sớm, chuẩn bị đủ nguồn nhân lực chất lượng cao, nhân lực kỹ thuật cho chương trình điện hạt nhân và các dự án điện hạt nhân ở Ninh Thuận, những công việc cần làm, phương hướng, giải pháp để thực hiện quá trình đào tạo phát triển nguồn nhân lực.

Do đó, Tư lệnh ngành Công Thương đề nghị các đại biểu trao đổi, thảo luận và từ thực tiễn công tác trong ngành, lĩnh vực liên quan xác định rõ, cụ thể các vấn đề, nội dung cần triển khai và đề xuất kiến nghị các giải pháp khả thi nhằm phát triển nguồn nhân lực khoa học và công nghệ phục vụ Chương trình phát triển điện hạt nhân của quốc gia, đặc biệt là những nhiệm vụ ưu tiên cần triển khai ngay để chuẩn bị cho dự án điện hạt nhân Ninh Thuận.