Bộ Công Thương tăng tốc thu hút đầu tư năng lượng bền vững

Hoàn thiện chính sách, tạo đòn bẩy đầu tư năng lượng sạch

Thông tin về vấn đề này tại cuộc họp báo thường kỳ quý III năm 2025 của Bộ Công Thương, ông Bùi Quốc Hùng - Phó Cục trưởng Cục Điện lực (Bộ Công Thương) - cho biết, thời gian tới, Bộ sẽ tăng tốc triển khai hàng loạt giải pháp, chính sách nhằm khuyến khích, thu hút các nguồn lực đầu tư phát triển năng lượng sạch.

Ông Hùng nhấn mạnh: “Luật Đầu tư hiện hành đã quy định ‘Sản xuất vật liệu mới, năng lượng mới, năng lượng sạch, năng lượng tái tạo’ là ngành nghề ưu đãi đầu tư. Cùng với đó, luật cũng quy định các hình thức ưu đãi về thuế, khấu hao như: ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, miễn giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất...”.

Theo Phó Cục trưởng, việc bổ sung và cụ thể hóa các ưu đãi này đóng vai trò quan trọng để tạo nền tảng pháp lý, khuyến khích doanh nghiệp, đặc biệt là nhà đầu tư nước ngoài, mạnh dạn tham gia các dự án năng lượng tái tạo tại Việt Nam. “Bộ Công Thương đã và đang tiếp tục rà soát, hoàn thiện các văn bản hướng dẫn, đảm bảo đồng bộ giữa quy hoạch và cơ chế thực thi, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp”, ông nói thêm.

Một trong những bước tiến đáng chú ý là việc Bộ Công Thương đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 58/2025/NĐ-CP, trong đó nêu bật cơ chế khuyến khích phát triển điện gió ngoài khơi - một lĩnh vực đang được coi là tiềm năng chiến lược của Việt Nam trong tiến trình chuyển dịch năng lượng.

Song song với điện gió, Bộ Công Thương cũng đang xây dựng dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ ban hành chính sách hỗ trợ hộ gia đình lắp đặt điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu và có lắp đặt pin lưu trữ. Theo ông Hùng, trong dự thảo trình Thủ tướng, Bộ đề xuất hộ dân được vay vốn ngân hàng chính sách trong 3 năm với lãi suất ưu đãi; hỗ trợ tiền lắp đặt tấm quang điện và pin lưu trữ tổng giá trị từ 1-3 triệu đồng.

Đây là chính sách được kỳ vọng sẽ giúp phổ cập năng lượng sạch đến từng hộ gia đình, góp phần giảm áp lực tiêu thụ điện quốc gia và thúc đẩy hình thành mạng lưới điện phân tán, kỳ vọng mô hình điện mặt trời mái nhà sẽ trở thành một phần trong thói quen sử dụng năng lượng của người dân Việt Nam, vừa tiết kiệm chi phí, vừa bảo vệ môi trường.

Đặc biệt, ngày 3/3/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 57/2025/NĐ-CP quy định về “cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa đơn vị phát điện năng lượng tái tạo và khách hàng sử dụng điện lớn (DPPA)”.

Theo ông Hùng: “Cơ chế DPPA là một cơ chế mới không chỉ tại Việt Nam mà còn ở nhiều nước trên thế giới. Đây là một trong những công cụ quan trọng để thu hút đầu tư trong và ngoài nước, góp phần phát triển năng lượng tái tạo bền vững tại Việt Nam”.

Thông qua cơ chế này, các doanh nghiệp đầu tư vào năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện gió, điện mặt trời cùng với khách hàng sử dụng điện lớn có thể chủ động ký kết hợp đồng mua bán điện dài hạn, quản lý tốt hơn các rủi ro tài chính, đồng thời xây dựng chiến lược sử dụng năng lượng xanh, sạch đáp ứng các mục tiêu phát triển bền vững.

Đa dạng hóa cơ chế giá, khuyến khích thị trường điện cạnh tranh

Cùng với các chính sách khuyến khích đầu tư, Bộ Công Thương đang tập trung hoàn thiện khung giá phát điện và các quy định liên quan nhằm bảo đảm thị trường năng lượng tái tạo vận hành minh bạch, cạnh tranh.

Theo ông Hùng: “Bộ Công Thương đã ban hành đầy đủ các thông tư hướng dẫn khung giá phát điện, phương pháp xác định giá phát điện cho các loại hình năng lượng tái tạo. Trên cơ sở đó, Bộ đã ký ban hành các quyết định về khung giá phát điện đối với điện mặt trời, điện mặt trời kết hợp pin lưu trữ, điện gió, sinh khối, chất thải rắn, thủy điện nhỏ...”.

Việc phân vùng giá theo khu vực, miền nhằm thu hút đầu tư xây dựng phù hợp theo từng thời kỳ, tránh tình trạng phát triển mất cân đối hoặc cạnh tranh không lành mạnh giữa các vùng miền. Bộ Công Thương cũng đang nghiên cứu, xây dựng dự thảo Thông tư hướng dẫn cơ chế giá cho các dự án năng lượng tái tạo quy mô nhỏ, dự kiến sẽ được đưa ra lấy ý kiến rộng rãi trong tháng 11/2025.

Song hành với việc hoàn thiện hành lang pháp lý, Bộ Công Thương đang phối hợp với các địa phương đẩy mạnh xúc tiến đầu tư, giới thiệu tiềm năng và cơ hội hợp tác trong lĩnh vực năng lượng tái tạo với các tổ chức quốc tế và doanh nghiệp lớn trên thế giới.

Theo định hướng phát triển năng lượng quốc gia, Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2030, năng lượng tái tạo chiếm khoảng 47% tổng công suất nguồn điện, tiến tới trung hòa carbon vào năm 2050. Các chính sách đang được Bộ Công Thương triển khai đồng bộ được kỳ vọng sẽ tạo đột phá mới, biến Việt Nam thành điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư trong lĩnh vực năng lượng sạch, hướng tới một tương lai phát triển xanh và bền vững.