Bảo đảm an ninh, quốc phòng trong định hướng phát triển bền vững của Đại hội XIV

Tọa đàm do Viện An ninh phi truyền thống (Trường Quản trị và Kinh doanh, ĐHQG Hà Nội) phối hợp với Cổng TTĐT Chính phủ tổ chức nhằm tập trung nhận diện bối cảnh mới tác động đến an ninh, quốc phòng và phát triển bền vững của Việt Nam; đồng thời đề xuất các nhóm giải pháp chiến lược về thể chế - quản trị an ninh, về kinh tế - quốc phòng và về xã hội - con người - cộng đồng.

Tham dự tọa đàm có các nhà khoa học, nhà nghiên cứu, chuyên gia thuộc Viện An ninh phi truyền thống (Trường Quản trị và Kinh doanh, Đại học Quốc gia Hà Nội); Hội đồng Lý luận trung ương; Ban Chính sách Chiến lược Trung ương; các đơn vị, học viện thuộc Bộ Công an, Bộ Quốc phòng...

Gắn phát triển bền vững với bảo đảm an ninh, quốc phòng

Phát biểu khai mạc tọa đàm, Trung tướng, GS.TS. Nguyễn Xuân Yêm - Viện trưởng Viện An ninh phi truyền thống - cho biết, Dự thảo Văn kiện trình Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ XIV đưa ra quan điểm chỉ đạo: Lấy phát triển để ổn định, ổn định để thúc đẩy phát triển nhanh, bền vững đất nước, nâng cao đời sống hạnh phúc của nhân dân, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. So với những văn kiện các kỳ Đại hội Đảng trước, dự thảo Văn kiện lần này xác định phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường là trung tâm, xây dựng Đảng là then chốt, phát triển văn hóa con người làm nền tảng; tăng cường quốc phòng an ninh, đẩy mạnh đối ngoại hội nhập quốc tế là trọng yếu và thường xuyên. Quan điểm chỉ đạo này có sự phát triển về tư duy lý luận của Đảng. 

Tọa đàm "Bảo đảm an ninh, quốc phòng gắn với phát triển bền vững trong định hướng chiến lược Đại hội XIV của Đảng Cộng sản Việt Nam" tập trung vào 2 nhóm vấn đề: Phát triển bền vững và an ninh quốc phòng để các đại biểu thảo luận. Các ý kiến góp ý tại tọa đàm sẽ được tổng hợp gửi Tiểu ban Văn kiện Đại hội XIV của Đảng.

Khái quát và gợi mở những vấn đề về quản trị an ninh phi truyền thống trong bối cảnh mới và góp ý những nội dung Dự thảo Văn kiện, PGS. TS. Hoàng Đình Phi, Hiệu trưởng Trường Quản trị và Kinh doanh, cho biết hoàn toàn đồng ý với quan điểm của các học giả thế giới, các nhà lãnh đạo quốc tế và Liên hợp quốc về việc cần theo đuổi và quyết liệt thực hiện nhanh 17 mục tiêu phát triển bền vững đã được đề ra của Liên hợp quốc. 

“Việt Nam đã và đang tích cực thực hiện các mục tiêu này và chúng ta tự hào về những kết quả đạt được, từ xóa đói giảm nghèo, phát triển bình đẳng giới, đến phát triển kinh tế và tạo việc làm bền vững (như Mục tiêu 8 của Liên hợp quốc). Đặc biệt, chúng ta đã có những tiến bộ trong Mục tiêu 5 về bình đẳng giới, Mục tiêu 8 về việc làm, Mục tiêu 10 và 12 về sản xuất và tiêu dùng có trách nhiệm, cũng như Mục tiêu 17 về hợp tác quốc tế để triển khai tất cả 16 mục tiêu khác”, PGS. TS Hoàng Đình Phi nhấn mạnh.

Kết nối an ninh quốc phòng với phát triển bền vững

PGS. TS Hoàng Đình Phi cũng cho rằng, phát triển bền vững cần dựa trên ít nhất 5 trụ cột, hoặc thậm chí nhiều hơn để tương ứng với 17 mục tiêu phát triển bền vững. Đó là vai trò của trụ cột chính trị với sự ổn định vững chắc; trụ cột kinh tế, đảm bảo sự phát triển bao trùm, nơi mọi người dân và doanh nghiệp đều được hưởng lợi từ thành quả phát triển kinh tế; trụ cột xã hội, với mục tiêu công bằng và bình đẳng; trụ cột môi trường; trụ cột an ninh phi truyền thống.

Hiệu trưởng Trường Quản trị và Kinh doanh cho biết, trong 30 năm qua đã theo dõi khoảng 90% chiến lược ở các cấp, đặc biệt là cấp bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp, còn mang tính chung chung, thiếu tính cụ thể và khả thi, do đó, ông đề xuất một số nội dung như sau:

Thứ nhất, về tự chủ chiến lược, Việt Nam cần chủ động hội nhập và xây dựng các chiến lược cụ thể dựa trên năng lực nội tại, hợp tác quốc tế và sự tham vấn từ các chuyên gia, nhà khoa học, doanh nhân.

Thứ hai, về quản trị chiến lược, cần có những quy định rõ ràng về trách nhiệm pháp lý đối với những người tham gia quản trị chiến lược, tương tự như trong luật môi trường, để đảm bảo tính nghiêm minh và hiệu quả.

Thứ ba, về đào tạo chuyên nghiệp, cần đẩy mạnh đào tạo, nâng cao tư duy chiến lược cho đội ngũ cán bộ, lãnh đạo, trang bị cho họ kiến thức, kỹ năng và công cụ quản trị chiến lược.

Thứ tư, về tổ chức tư vấn độc lập, xây dựng các tổ chức tư vấn độc lập, có năng lực và uy tín, để hỗ trợ công tác hoạch định và thực thi chiến lược.

Kiến nghị một số nội dung đóng góp vào Dự thảo các Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng, tập trung vào lĩnh vực quốc phòng - an ninh, gắn kết hài hòa với phát triển, Thiếu tướng, PGS.TS. Nguyễn Bá Dương (Tổng cục Chính trị, Bộ Quốc phòng) nhấn mạnh, thế giới đang bước vào một giai đoạn mới với các xu hướng nổi bật: Hội nhập quốc tế sâu rộng, Cách mạng công nghiệp lần thứ tư lan tỏa nhanh chóng, nhưng đồng thời, các nguy cơ rủi ro về an ninh phi truyền thống ngày càng gia tăng.

“Trên cơ sở nhận diện tình hình mới, tôi đề xuất 6 nội dung trọng tâm, có thể bổ sung làm rõ dự thảo Văn kiện, đó là: (1) Văn kiện nên nhấn mạnh việc xây dựng quân đội nhân dân, công an nhân dân, nền quốc phòng toàn dân gắn với phát triển - an ninh, bảo vệ sự thịnh vượng; (2) An ninh phi truyền thống cần đặt con người vào trung tâm của an ninh quốc gia; (3) Liên kết chặt chẽ giữa đổi mới kinh tế với tăng cường năng lực quốc phòng - an ninh; (4) Ứng phó chủ động với các thách thức phi truyền thống và rủi ro mới; (5) Phát triển năng lực con người trong lĩnh vực quốc phòng - an ninh; (6) Xây dựng tư duy chiến lược mới về an ninh - quốc phòng”, Thiếu tướng, PGS.TS. Nguyễn Bá Dương nêu rõ, đồng thời bổ sung quan điểm: An ninh, quốc phòng không chỉ là phòng thủ truyền thống, mà là chiến lược tổng hợp, bao gồm kinh tế, văn hóa, xã hội, môi trường, công nghệ, gắn với hội nhập quốc tế.

Có thể khẳng định, bảo đảm an ninh quốc gia toàn diện trong bối cảnh mới không thể tách rời phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Mối quan hệ này là tương hỗ, hài hòa và chiến lược, là trụ cột để Việt Nam vừa giữ vững chủ quyền, độc lập, vừa nâng cao vị thế quốc gia trên trường quốc tế.

Để hiện thực hóa tầm nhìn này, Văn kiện Đại hội XIV cần: Nhấn mạnh an ninh con người là trung tâm của quốc phòng toàn dân; tích hợp quốc phòng - an ninh vào mọi hoạt động phát triển kinh tế - xã hội; phát triển năng lực nhân lực, hạ tầng, công nghệ quốc phòng - an ninh, đồng thời ứng phó linh hoạt với các thách thức phi truyền thống; đưa ra các quan điểm, cụm từ chiến lược, độc đáo để thể hiện tầm nhìn đổi mới, hội nhập, bền vững và hiện đại.