Bài 1: Ma trận sữa “xách tay” gây nhiễu loạn thị trường

Mặc dù là mặt hàng phục vụ đa số đối tượng là trẻ nhỏ, thế nhưng, các bậc cha mẹ như đang lạc vào ma trận sữa nhập ngoại nhưng qua đường “xách tay” và không rõ về nguồn gốc xuất xứ.

“Nở rộ” hàng xách tay chính hãng, cam kết chất lượng bằng miệng

Hiện nay, trên thị trường sữa Việt Nam có đa dạng sản phẩm với các loại sữa ngoại, nội, sữa nhập khẩu chính ngạch. Tuy nhiên, bên cạnh đó có nhiều dòng sữa cho trẻ em được quảng cáo là hàng “xách tay” và được rao bán rầm rộ trên các website hay trang mạng xã hội. Thật khó để đánh giá hết được những sản phẩm này đã len lỏi vào bao nhiêu ngõ ngách để phục vụ nhu cầu của người dân trong đó phần lớn là trẻ em, thế nhưng, người tiêu dùng cũng đánh giá được phần nào mặt hàng này đang đánh đúng vào tâm lý sinh hàng ngoại với mức giá rẻ.

Hàng loạt sản phẩm sữa “xách tay” được bày bán công khai

Khảo sát trên các trang mạng xã hội cũng như các website bán hàng tiêu dùng, hầu hết đều có những sản phẩm sữa được quảng cáo nhập ngoại chính hãng, hàng xách tay với các nước như Đức, Nhật, Hàn, Nga, Úc,…. Trên “chợ mạng”, tất cả những cơ sở này đều dùng những ngôn từ có cánh để quảng cáo “nổ” trên trời về công dụng, thế nhưng về chất lượng thì không ai dám chắc rằng đây có phải là hàng chính hãng hay không? Bởi thực tế, khách hàng chỉ được nhân viên bán hàng online hay thậm chí cửa hàng cam kết bằng miệng, chứ hoàn toàn không có giấy tờ nào bảo đảm.

Liên hệ qua số điện thoại 0945332xxx trên website: Hangxachtayduc.com.vn, một nhân viên tư vấn: “Mình đang bán sữa Aptamil hàng Đức, giá bán 650 nghìn/hộp. Mặt hàng sữa giá liên tục biến động. Hàng mình xách tay Đức xịn, mình bán nhiều năm rồi”, người phụ nữ tên Th tư vấn.

Khi PV đề nghị được đến địa chỉ quảng cáo ghi trên website: Hangxachtayduc.com.vn để xem hàng, thì người phụ nữ này nhanh nhảu nói: “Mình chỉ bán ship thôi, đây là địa chỉ kho mình chuyển đi rồi” và từ chối việc cho khách hàng đến mua hàng trực tiếp.

Nhân viên này cũng cho biết, việc giao dịch mua bán sữa “xách tay” rất dễ dàng và nhanh gọn. Khách chỉ cần chuyển khoản là nhận được hàng. Nếu hàng có giá trị trên 1 triệu đồng thì khách phải chuyển khoản trước, còn dưới 1 triệu đồng thì khi nhận hàng hàng khách mới phải thanh toán. Nếu khách mua cả thùng chỉ được giảm giá vài chục nghìn/hộp.

PV tiếp tục liên hệ qua số điện thoại hotline 0939672xxx trên website: Hanguc247.com, một nhân viên vô tư giới thiệu cơ sở này chuyên bán hàng xách tay Úc, trong đó có mặt hàng sữa bột công thức dành cho trẻ em. “Bọn em chuyên hàng xách tay Úc, hàng chính hãng, hàng xách tay máy bay về. Bên em đang bán sữa Pediasure tăng chiều cao cho bé, giá 650 nghìn/hộp 850gm. Ngoài ra, bên em có cả sữa Aptimum xanh giá 1280 nghìn/hộp loại 900gm”, nữ nhân viên quảng cáo.

Điều bất ngờ là nhân viên bán hàng của cơ sở này cho biết, khách hàng có thể đến cửa hàng để xem “hàng xách tay chính hãng” trực tiếp và sẽ được tư vấn tận tình về sản phẩm.

Hóa đơn bán sữa “xách tay” Úc của cửa hàng tại Khu đô thị Văn Quán, Hà Đông, Hà Nội

Để tận mắt mục sở thị cái gọi là “hàng xách tay chính hãng”, theo chỉ dẫn của nhân viên cửa hàng, PV đã tìm đến cơ sở này tại địa chỉ A23 TT10 Khu đô thị Văn Quán, phường Văn Quán, quận Hà Đông, Hà Nội. Quan sát bên trong, cửa hàng có nhiều loại sữa dành cho trẻ và người lớn tuổi cùng hàng loạt nhãn hàng thực phẩm chức năng được quảng cáo là hàng “xách tay”.

Cầm trên tay hộp sữa Pediasure, PV hỏi tại sao trên vỏ hộp sữa không có tem nhãn phụ tiếng Việt, thì nhân viên cửa hàng trả lời: “Đây là hàng xách tay nên không có tiếng Việt”. Tiếp đó, PV có hỏi về công dụng của loại sữa Pediasure thì nữ nhân viên này ấp úng và không thể hướng dẫn được cách sử dụng sữa cho trẻ. Bất ngờ, một nhân viên khác chen ngang vào giải thích: “Anh để các bạn mở máy tính xem”. Thấy vậy, nữ nhân viên tư vấn chống cháy: “Anh muốn đọc thì lên website xem, bên em có dịch ra tiếng Việt”. Việc này hoàn toàn trái ngược với những lời hứa hẹn ban đầu của nhân viên rằng khách khi đến cửa hàng sẽ được tư vấn đầy đủ.

Nhân viên bán sữa “xách tay” nhưng mù mờ thông tin về sản phẩm

Trước những thông tin chưa rõ ràng về sản phẩm, PV bày tỏ sự lo ngại về chất lượng của loại sữa “xách tay” Úc có nhãn hiệu Pediasure dành cho trẻ trên 1 tuổi, PV đề nghị kiểm tra chất lượng hàng hóa thì nhân viên cho rằng hiện không thể kiểm tra được sản phẩm. “Vì nó chưa phát minh ra phần mềm nào check ra hàng thật hàng giả, em bán cả online và cả cửa hàng nên anh yên tâm. Sữa bên em uống thoải mái, không có vấn đề gì đâu”, nhân viên cửa hàng chấn an.

Tạm yên tâm với lời cam kết chắc như “đinh đóng cột” của nữ nhân viên bán hàng, PV lại được nghe những lời tâng bốc rằng cơ sở này chuyên bán hàng “xách tay” Úc và bán sản phẩm rất chạy. Nếu nói về hàng xách tay Úc thì cửa hàng này cũng thuộc loại có “số má” trên thị trường. “Bên em cam kết chính hãng, không đúng anh mang đến em đổi lại cho anh. Bên em có khách đến mua 5-7 triệu là chuyện bình thường. Anh lấy một thùng cũng không được giảm giá. Nếu anh lấy cả thùng thì chuyển khoản, bên em ship tận nhà trong ngày”, nhân viên này lớn tiếng khẳng định.

Trong khoảng thời gian PV có mặt tại cửa hàng, nhiều người dân đến mua sản phẩm tại đây. Thế nhưng, tất cả các khách hàng đều dễ dàng xuống tiền mua mà cũng không quan tâm đến hóa đơn chứng từ, nguồn gốc xuất xứ, chất lượng của sản phẩm.

Tác hại khôn lường dùng sữa “xách tay” không rõ nguồn gốc xuất xứ

Thời gian qua, các lực lượng chức năng liên tục kiểm tra, phát hiện, xử lý nhiều vi phạm về hàng hóa không rõ nguồn gốc, chất lượng, đặc biệt là hàng có nguồn gốc “xách tay”, hàng hóa không có chứng từ hợp pháp.

Theo tìm hiểu, việc kinh doanh hàng xách tay “nở rộ” là vì bên cạnh việc đơn vị kinh doanh “né” được thuế, thì các chủ hàng thường chờ cơ hội mua hàng khuyến mãi ở nước ngoài để “săn sale”, gom hàng giá rẻ mang về nước bán kiếm lời. Thậm chí, họ còn dùng chiêu trò chụp hình cảnh mua bán tại các siêu thị ngoại và hóa đơn mua hàng để quảng cáo trên các trang mạng nhằm lấy lòng tin của khách hàng.

Vậy nhưng, có ai dám đảm bảo được rằng những hàng “xách tay” đó là hàng chính hãng và việc các cơ sở bán hàng “xách tay” đó không “quay đầu” hóa đơn bán lẻ để dùng cho những sản phẩm tương tự? Điều quan trọng nhất là những loại sữa “xách tay” này khi bán lại được đeo mác “hàng chính hãng” và có dấu hỏi lớn về chất lượng sản phẩm. Trong khi, đối tượng sử dụng của những nhãn hàng sữa “xách tay” lại là trẻ em, người lớn tuổi.

Theo nhận định của PGS Nguyễn Thị Lâm - Nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia, trước hết là phải khuyến khích nuôi con bằng sữa mẹ. Trong trường hợp không có sữa mẹ, thì mới cho con ăn sữa bột công thức. “Nếu sữa “xách tay” mà mua trong các siêu thị nước ngoài được cấp phép, hàng bán có hóa đơn chứng từ, rõ nguồn gốc xuất xứ đúng theo quy định thì không đáng lo. Nếu họ lấy ở nước ngoài, nhưng nguồn gốc xuất xứ không xác định được thì là điều đáng ngại”, PGS Nguyễn Thị Lâm nhận định.

Tuy nhiên, PGS Nguyễn Thị Lâm cũng phân tích thêm, một điều cần lưu ý đó là các loại sữa có nguồn gốc nước ngoài ấy được sản xuất cho trẻ em ở thị trường nước đó. Các đơn vị sản xuất sữa dựa theo tình trạng thể chất của trẻ em ở nước ngoài. Nhiều khi, trẻ em nước ngoài không thiếu nhiều vi chất như trẻ em Việt Nam, thì chưa chắc khi mang về trong nước những loại sữa đó sẽ phù hợp với trẻ em Việt Nam. Có thể những loại sữa đó có nồng độ vi chất ở ngưỡng thấp hơn và không thể thích ứng cho trẻ em Việt Nam.

PGS Nguyễn Thị Lâm đưa ra ví dụ, với những loại sữa của Nhật Bản, thường thì trẻ em ở bên đó không thiếu vi chất dinh dưỡng nên họ không bổ sung thêm i ốt. Nhưng nếu xách tay về Việt Nam, khi trẻ em ăn sữa không có i ốt thì cũng ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.

Cũng theo quan điểm của PGS Nguyễn Thị Lâm, việc các sản phẩm sữa đặc biệt hàng “xách tay” nếu không rõ ràng về nguồn gốc xuất xứ, không đảm bảo về chất lượng, thì đương nhiên các thành phần dinh dưỡng không đảm bảo. Thứ 2, nếu không đảm bảo về vệ sinh an toàn thực phẩm, thì điều này cũng sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ em. Vì thế, người tiêu dùng cần chọn loại sữa phù hợp trẻ em Việt Nam và chọn mua ở những địa chỉ đáng tin cậy.

Theo các chuyên gia, việc sử dụng sữa không rõ nguồn gốc xuất xứ, sữa kém chất lượng sẽ làm tăng nguy cơ ô nhiễm vi sinh vật trong sản phẩm, có thể gây ngộ độc thực phẩm, tiêu chảy. Nguy hiểm hơn là nếu dùng thường xuyên loại sữa không an toàn này, cơ thể sẽ bị suy dinh dưỡng, kém phát triển về thể chất, trí tuệ, giảm tuổi thọ, suy các chức năng gan thận, về lâu dài có thể gây ung thư. Vì thế, giữa ma trận sữa “xách tay” người tiêu dùng cần cảnh giác và lựa chọn những sản phẩm sữa rõ ràng nguồn gốc xuất xứ, đảm bảo chất lượng, phù hợp với lứa tuổi, thể trạng con người Việt.