Ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của đồng bào

Đất màu suy kiệt do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu

Nguy cơ hiện hữu

Thống kê của cơ quan chức năng cho thấy, cộng đồng các dân tộc thiểu số ở Việt Nam có khoảng 14 triệu người, hiện đang sinh sống trên diện tích 17 triệu héc-ta, chiếm hơn 50% lãnh thổ Việt Nam nhưng tập trung ở các vùng núi, trung du, ven biển, cửa sông, rừng đầu nguồn và các lưu vực sông... nơi luôn bị tác động mạnh mẽ của thiên tai.

BĐKH gắn liền với tình trạng nhiệt độ ấm lên, nước biển dâng, cùng những diễn biến bất thường của thời tiết như khô hạn, bão gió, rét buốt, thiếu nước... không còn là nguy cơ tiềm ẩn nữa mà đã trở thành nỗi lo hiện hữu mà đồng bào dân tộc phải đối mặt hàng ngày.

Cụ thể, nhiều năm trở lại đây, ở khu vực phía Bắc, Bắc Trung bộ, người dân không chỉ chịu những đợt rét đậm, rét hại mà còn thêm cả mưa tuyết làm chết gia súc, gia cầm, vật nuôi; hàng chục nghìn héc-ta hoa màu bị thiệt hại; tình trạng mưa lớn, lũ quét, sạt lở đất phá hỏng đường giao thông, hư hại nhà cửa, đường dây điện, thậm chí gây chết người.

Ở khu vực miền Trung - Tây Nguyên, hạn hán, nắng nóng kéo dài gây ra tình trạng thiếu nước sản xuất và sinh hoạt. Thậm chí, nắng nóng còn kéo theo dịch bệnh, ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân. Trong khi đó, ở dọc vùng duyên hải miền Trung và Nam bộ, nước biển dâng, sạt lở đất, xâm nhập mặn cũng đã làm những người nông dân điêu đứng; sản xuất lúa gạo, mía, nuôi trồng tôm, hải sản bị đình trệ...

Nhiều chuyên gia cho rằng, đồng bào dân tộc, vốn thuộc nhóm người nghèo, dễ tổn thương sẽ càng nghèo hơn nếu không có những giải pháp kịp thời nhằm thích ứng với biến đổi khí hậu. Bên cạnh những thiệt hại về kinh tế, môi trường xã hội, BĐKH còn tác động trực tiếp đến sức khỏe, đời sống văn hóa tinh thần của cộng đồng theo hướng tiêu cực hơn.

Cần có giải pháp đồng bộ, hiệu quả

Nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu, Chính phủ đã có chiến lược, quy hoạch hạ tầng thủy lợi, chương trình hành động ứng phó với biến đổi khí hậu và nước biển dâng với những giải pháp căn cơ, lâu dài. Đồng thời  yêu cầu các bộ, ngành chức năng, các địa phương tích cực triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra, kể cả trước mắt và lâu dài để hạn chế thấp nhất thiệt hại, giảm tới mức thấp nhất khó khăn của người dân, dứt khoát không để hộ dân nào bị đói do thiên tai; coi đây là một nhiệm vụ chính trị trọng tâm để tập trung, quan tâm chỉ đạo.

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng yêu cầu các bộ, ngành liên quan rà soát, nghiên cứu chuyển đổi cơ cấu kinh tế, cây trồng, vật nuôi; áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất nhằm thích ứng với BĐKH; tích cực cung cấp thông tin cho người dân về tác hại của BĐKH để có giải pháp ứng phó phù hợp.

Ở góc độ thực tế hơn, nhiều cộng đồng dân tộc thiểu số kiến nghị, ngoài việc hỗ trợ tài chính kịp thời, nhanh chóng đối với thiệt hại do thiên tai, Nhà nước cần đẩy mạnh việc phổ biến, cung cấp thông tin, tuyên truyền về BĐKH, các chính sách liên quan để đồng bào được nắm rõ. Cho họ tham gia đóng góp ý kiến trong công tác quy hoạch, xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng như thủy điện, giao thông, khai khoáng; có cơ chế để người dân tộc thiểu số được tiếp cận với các nguồn vốn đầu tư, hỗ trợ ứng phó với BĐKH trong và ngoài nước.

Ngoài ra, cộng đồng cũng mong muốn được hỗ trợ đào tạo về khoa học kỹ thuật và công nghệ mới để phát triển sinh kế bền vững, nâng cao năng lực chống đỡ thiên tai...