Xúc tiến thương mại mở lối tiêu thụ cho sản phẩm vùng đồng bào dân tộc Cao Bằng

Từ phiên chợ vùng cao đến tuần hàng ở đô thị lớn

Bảy tháng đầu năm 2025, bức tranh xúc tiến thương mại của Cao Bằng ghi dấu những bước tiến mới. Hàng loạt phiên chợ, tuần hàng và gian hàng OCOP được tổ chức không chỉ trong tỉnh mà còn tại những thị trường tiêu thụ lớn, tạo hành lang tiếp cận trực tiếp giữa sản phẩm vùng cao và người tiêu dùng.

Nổi bật là 03 phiên chợ giới thiệu, quảng bá sản phẩm vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tại TP Cao Bằng, một Tuần hàng tại TP Hồ Chí Minh, cùng sự hiện diện tại các hội chợ trong nước như Hội chợ Hàng Việt Đà Nẵng - Tôn vinh sản phẩm OCOP. Những mặt hàng đặc trưng như miến dong, lạc đỏ, mật ong, chè xanh, rau củ quả tươi, thảo dược… được trưng bày bắt mắt, đi kèm hoạt động trải nghiệm, đã thu hút sự quan tâm của người tiêu dùng và các nhà phân phối.

Mỗi gian hàng không chỉ là điểm bán, mà còn là “cửa sổ” để kể câu chuyện về đất và người Cao Bằng. Người mua nhận ra đằng sau gói chè hay lọ mật ong là bàn tay khéo léo, là kinh nghiệm canh tác cha truyền con nối của đồng bào Tày, Nùng, H’Mông… Đây là yếu tố tạo lợi thế khác biệt mà sản phẩm công nghiệp đại trà không thể thay thế.

Điểm đáng chú ý là các hoạt động xúc tiến thương mại không tách rời yếu tố văn hóa - du lịch. Mỗi sản phẩm mang trong mình câu chuyện, từ cách chế biến truyền thống đến phong tục lễ hội của cộng đồng sản xuất ra nó. Khi được kể đúng cách, những câu chuyện này biến sản phẩm thành “đại sứ” quảng bá hình ảnh Cao Bằng.

Việc gắn tiêu thụ sản phẩm với phát triển du lịch cộng đồng, như tổ chức hội chợ biên giới Việt - Trung hay tuần hàng ở đô thị lớn, vừa mở rộng thị trường vừa thu hút du khách. Đây là chiến lược kép: bán sản phẩm và quảng bá điểm đến. Khi khách du lịch rời Cao Bằng mang theo gói đặc sản làm quà, đó cũng là lúc giá trị văn hóa vùng cao theo chân họ lan tỏa khắp nơi.

Từ nỗ lực địa phương đến định hướng quốc gia

Thực tế cho thấy, dù nhiều sản phẩm vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi của Cao Bằng đã khẳng định được chất lượng, nhưng hành trình đến tay người tiêu dùng vẫn còn nhiều trở ngại. Phần lớn doanh nghiệp, hợp tác xã trên địa bàn tỉnh có quy mô nhỏ, nguồn lực hạn chế, thiếu kinh nghiệm tiếp cận thị trường và chưa thành thạo các kỹ năng thương thảo với đối tác. Bao bì, nhãn mác... - những yếu tố quan trọng để cạnh tranh trên kệ hàng vẫn chưa được đầu tư bài bản, dẫn đến sức hút đối với người mua chưa cao.

Một rào cản lớn khác nằm ở việc đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng và yêu cầu pháp lý khi đưa sản phẩm vào hệ thống bán lẻ hiện đại hoặc xuất khẩu. Không ít sản phẩm vẫn gặp khó khi phải đáp ứng quy chuẩn về vệ sinh an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc hay chứng nhận chất lượng. Đây là nguyên nhân khiến hàng hóa vùng đồng bào dân tộc thiểu số chưa thể khai thác hết tiềm năng ở các thị trường lớn, cả trong và ngoài nước.

Trước thực trạng này, theo ông Bế Ngọc Dũng, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại Cao Bằng cho biết, Trung tâm đã xác định phải thay đổi tư duy từ “bán cái mình có” sang “sản xuất cái thị trường cần”. Giải pháp được triển khai đồng bộ, từ hỗ trợ thiết kế, nâng cấp bao bì để tăng tính thẩm mỹ và khả năng nhận diện thương hiệu, cho đến đào tạo kỹ năng kinh doanh trên nền tảng số, thương mại điện tử, livestream bán hàng. Đây là hướng đi giúp doanh nghiệp, hợp tác xã không chỉ phụ thuộc vào kênh bán hàng truyền thống, mà còn mở rộng cơ hội tiếp cận khách hàng ở xa.

Song song với đó là việc đẩy mạnh hoạt động kết nối thị trường. Các phiên chợ, hội chợ trong và ngoài nước, các chương trình kết nối cung cầu được tổ chức thường xuyên, tạo điều kiện để doanh nghiệp và hợp tác xã tiếp xúc trực tiếp với nhà phân phối, tìm kiếm đối tác lâu dài. Mở rộng kênh phân phối ra quốc tế, đặc biệt tại Trung Quốc và Lào, coi đây là bước đi chiến lược nhằm giúp sản phẩm vùng cao “vượt núi” ra thị trường khu vực.

Khi những nút thắt trong khâu tiêu thụ dần được tháo gỡ, dòng chảy hàng hóa từ các bản làng, thung lũng của Cao Bằng sẽ mạnh mẽ và bền vững hơn, mang lại thu nhập ổn định cho bà con, đồng thời khẳng định vị thế của đặc sản vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên bản đồ thương mại.

Câu chuyện xúc tiến thương mại ở Cao Bằng phản ánh xu thế chung của cả nước: phát triển kinh tế vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi phải bắt đầu từ việc giải quyết đầu ra bền vững cho sản phẩm. Chủ trương của Chính phủ, Bộ Công Thương và các địa phương là xây dựng chuỗi giá trị khép kín, từ sản xuất, chế biến, bảo quản, đóng gói đến phân phối để đặc sản vùng cao không chỉ “sống khỏe” ở thị trường nội địa mà còn vươn ra quốc tế.

Các cơ quan xúc tiến thương mại địa phương không chỉ dừng ở việc tổ chức hội chợ, phiên chợ, mà cần đóng vai trò tư vấn chiến lược cho doanh nghiệp, kết nối với hệ thống phân phối lớn, đồng thời thúc đẩy đổi mới sáng tạo, ứng dụng thương mại điện tử và xây dựng thương hiệu. Khi thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ này, xúc tiến thương mại sẽ trở thành chìa khóa vàng mở ra cánh cửa phát triển bền vững cho sản phẩm vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Không chỉ là hoạt động bán hàng đơn thuần, xúc tiến thương mại ở Cao Bằng đang trở thành một cấu phần chiến lược trong phát triển kinh tế vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, góp phần tháo gỡ nút thắt tiêu thụ, nâng tầm giá trị sản phẩm, và lan tỏa bản sắc văn hóa địa phương.