Xây trường cho các xã biên giới: Cột mốc mới trên chặng đường phát triển giáo dục

Trong dòng chảy phát triển mạnh mẽ của đất nước, giáo dục luôn được coi là “quốc sách hàng đầu”, là nền tảng để nâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân tài và tạo động lực cho phát triển bền vững. Với vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo, nơi còn nhiều thiệt thòi, giáo dục không chỉ mang ý nghĩa tri thức, mà còn là cây cầu nối giúp đồng bào từng bước thoát khỏi đói nghèo, hòa nhập với sự phát triển chung.

Bởi vậy, việc Bộ Chính trị thống nhất chủ trương đầu tư xây dựng trường học cho các xã biên giới được xem là quyết sách lớn, hợp lòng dân, mở ra cơ hội mới cho hàng triệu học sinh, thầy cô giáo ở vùng khó khăn. Đây cũng được xem là một “cột mốc” mới trên hành trình phát triển giáo dục vùng cao.

Đặc biệt ưu tiên vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo

Nếu coi đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho tương lai, thì Thông báo kết luận số 81-TB/TW của Bộ Chính trị (ban hành ngày 18/7/2025) về chủ trương đầu tư xây dựng trường học cho các xã biên giới chính là minh chứng sinh động cho tầm nhìn ấy.

Thông báo nêu rõ, sẽ hoàn thành đầu tư xây dựng 248 trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học và THCS tại 248 xã biên giới đất liền trong 2 - 3 năm tới. Đây là một chủ trương, quyết sách đúng đắn, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước đối với giáo dục vùng biên cương Tổ quốc, nơi điều kiện học tập còn rất nhiều thiếu thốn.

Đây cũng là một nhiệm vụ trọng tâm, quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội và thực hiện chính sách dân tộc nhằm nâng cao dân trí, chất lượng nhân lực, tạo nguồn cán bộ là người dân tộc, địa phương. Từ đó nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho đồng bào vùng biên giới, góp phần củng cố quốc phòng, an ninh.

Trên nền tảng đó, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 71 (ban hành ngày 22/8/2025) về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, nhằm phát triển giáo dục và đào tạo toàn diện, bao trùm hơn với tinh thần “không có ai bị bỏ lại phía sau” và bảo đảm tiếp cận bình đẳng về giáo dục của các dân tộc, các vùng miền, các đối tượng, nhất là những đối tượng yếu thế, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo.

Theo Nghị quyết 71, mục tiêu đến năm 2030 sẽ xây dựng mạng lưới trường lớp đáp ứng nhu cầu học tập của học sinh trên mọi vùng miền, phấn đấu có ít nhất 80% trường phổ thông đạt chuẩn quốc gia, hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 3 - 5 tuổi, phổ cập giáo dục bắt buộc hết trung học cơ sở.

Cùng với đó, Nghị quyết 71 còn đưa ra chính sách ưu đãi đặc thù, vượt trội cho đội ngũ nhà giáo trong vùng đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đây không chỉ là chính sách mang tính công bằng mà còn là sự tri ân, chia sẻ sâu sắc với những người đang ngày đêm “gieo chữ” nơi phên dậu Tổ quốc.

Bên cạnh đó, Nghị quyết yêu cầu tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, đổi mới chương trình, phương pháp giảng dạy, đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục nhằm bảo đảm mọi vùng miền đều có cơ hội phát triển đồng đều, thu hẹp khoảng cách về điều kiện học tập.

Có thể nói, các quyết sách trên chính là “ngọn đuốc soi đường” cho ngành giáo dục bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ, thực chất. Đây cũng chính là niềm mong mỏi của thầy trò vùng cao về một ngôi trường khang trang, sạch đẹp, nơi không chỉ là nơi đào tạo tri thức mà còn bồi đắp lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc

Từ chủ trương đến hành động

Từ tầm nhìn chung ấy, các địa phương trong cả nước đã khẩn trương bắt tay vào triển khai. Thanh Hóa, tỉnh có đường biên giới dài tiếp giáp với nước bạn Lào. Từ nhiều năm qua, vùng cao Thanh Hóa luôn nằm trong nhóm địa bàn đặc biệt khó khăn của cả nước.

Qua khảo sát, tỉnh Thanh Hóa lập danh mục và đề xuất đầu tư 21 công trình giáo dục tại 16 xã biên giới trong giai đoạn 2025 - 2026, với tổng mức đầu tư khoảng 1.590 tỷ đồng. Trong đó, năm 2025 dự kiến khởi công 6 công trình với tổng vốn khoảng 767 tỷ đồng; năm 2026 tiếp tục khởi công 15 công trình với tổng vốn khoảng 823 tỷ đồng.

Khi hoàn thành, các công trình sẽ góp phần giải quyết triệt để tình trạng thiếu cơ sở vật chất, tạo điều kiện ăn ở, học tập an toàn cho hàng nghìn học sinh vùng biên, đồng thời giúp đội ngũ giáo viên yên tâm gắn bó lâu dài với nghề.

Mới đây, vào ngày 14/10/2025, tại xã biên giới Bát Mọt, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã trực tiếp dự Lễ khởi công Trường phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học và THCS Bát Mọt. Công trình có tổng mức đầu tư hơn 100 tỷ đồng, quy mô hiện đại, gồm khu học tập, ký túc xá, nhà ăn, khu sinh hoạt văn hóa – thể thao cho học sinh và giáo viên. Dự án này được thực hiện theo cơ chế, chính sách đặc thù để triển khai thực hiện đầu tư theo quy định theo Kết luận số 81 của Bộ Chính trị.

Tại buổi lễ, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã xúc động nói: “Nếu không có trường nội trú này thì rất nhiều cháu không được tới trường. Phải có các trường nội trú để tất cả các cháu được tới trường, gieo con chữ cho các cháu, ươm mầm tri thức, thắp sáng ước mơ, giúp các cháu lớn lên, trưởng thành, hiện thực hóa khát vọng của mình. Đây là trách nhiệm của Nhà nước, của xã hội, của nhà trường, của tất cả chúng ta. Chúng ta phải làm với tất cả tấm lòng, tình cảm, nhiệt huyết của mình, vì mệnh lệnh từ trái tim, từ tình cảm đong đầy với các em, các cháu”.

Phát biểu của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại lễ khởi công thể hiện quyết tâm của Bộ Chính trị, của Chính phủ trong việc chăm lo sự nghiệp giáo dục vùng biên, là nguồn động viên to lớn đối thầy và trò xã vùng cao Bát Mọt.

Ông Lê Thanh Hải, Bí thư Đảng ủy xã Bát Mọt chia sẻ, là một xã vùng cao biên giới còn nhiều khó khăn, Bát Mọt từ lâu luôn mong mỏi có một ngôi trường khang trang, đầy đủ điều kiện học tập cho con em đồng bào.

“Khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 71 về đột phá phát triển giáo dục, đào tạo và đặc biệt là Thông báo kết luận số 81 về chủ trương đầu tư xây dựng trường học cho các xã biên giới, chúng tôi thực sự xúc động và vui mừng. Đây là chủ trương thể hiện tầm nhìn chiến lược, đồng thời là minh chứng sống động cho sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước đối với giáo dục vùng khó, vùng cao, vùng biên cương của Tổ quốc”, ông Lê Thanh Hải chia sẻ thêm.

Cũng theo ông Hải, ngôi trường này sẽ mở ra cơ hội học tập tốt hơn cho hàng trăm học sinh dân tộc thiểu số, giúp các em được học tập, rèn luyện trong môi trường an toàn, hiện đại và có điều kiện vươn lên.

Các quyết sách trên không chỉ mang ý nghĩa chiến lược đối với sự nghiệp giáo dục, đào tạo, mà còn là nguồn động viên to lớn, thắp sáng niềm tin và khát vọng học tập cho hàng triệu học sinh, thầy cô nơi biên cương Tổ quốc. Từ chủ trương đúng đắn ấy, hàng loạt công trình trường học nội trú đang dần hình thành, trở thành biểu tượng của niềm tin, của tinh thần “không để ai bị bỏ lại phía sau” trong hành trình phát triển đất nước.