Xây dựng chính quyền thông minh và bài học từ kinh nghiệm quốc tế

Trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế mùa Thu 2025 tại TP. Hồ Chí Minh, phiên đối thoại với chủ đề "Chính quyền thông minh trong kỷ nguyên số" diễn ra ngày 26/11 đã thu hút sự tham gia của nhiều chuyên gia, đại diện doanh nghiệp quốc tế.

Cần nhiều hơn những chiến lược dài hạn trong kỷ nguyên số

Phát biểu tại diễn đàn, ông Warrick Cleine, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Điều hành KPMG Việt Nam và Campuchia, nhìn lại chặng đường phát triển từ những năm 1960 đến nay như một hành trình nhiều thập kỷ để đạt được vị thế hiện tại. Ông cho rằng, Việt Nam đã xác định một kế hoạch dài hạn đầy tham vọng để trở thành quốc gia phát triển vào năm 2045, trong đó TP. Hồ Chí Minh giữ vai trò "rất, rất quan trọng".

Theo ông Warrick Cleine, thách thức lớn của kỷ nguyên số nằm ở chỗ cộng đồng doanh nghiệp đã quen với cách lập ngân sách theo năm và các kế hoạch kinh doanh ngắn hạn, trong khi bối cảnh mới đòi hỏi phải thay đổi tư duy. "Chúng ta không thể chỉ lập kế hoạch ngắn hạn. Chúng ta phải suy nghĩ chiến lược, không chỉ trong vài năm, mà trong nhiều thập kỷ, về cách các doanh nghiệp của chúng ta có thể thành công, phát triển mạnh mẽ cùng với TP. Hồ Chí Minh", ông nhấn mạnh.

Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Điều hành KPMG Việt Nam và Campuchia đề xuất bốn nguyên tắc quan trọng phục vụ chiến lược phát triển TP. Hồ Chí Minh nói riêng và nền kinh tế Việt Nam nói chung. Trong đó, quan trọng hơn cả là duy trì phương thức tiếp cận toàn diện trong xây dựng chính sách và đối thoại, giống như cách đang thực hiện tại Diễn đàn Kinh tế mùa Thu hàng năm. Thứ hai, nỗ lực hiện thực hóa khát vọng và tham vọng tương xứng với mục tiêu 2045 mà lãnh đạo đất nước đã đặt ra. Thứ ba, thúc đẩy quản trị thông minh dựa trên dữ liệu, tăng cường sử dụng dữ liệu và đẩy nhanh hội nhập để nâng cao chất lượng ra quyết định. Thứ tư, kiên định với định hướng phát triển bền vững trong nhiều thập kỷ, không chỉ trong vài tháng hay một năm.

Ông Warrick Cleine khẳng định, niềm tin, sự ổn định và nhất quán là nền tảng vững chắc nhất để doanh nghiệp trong và ngoài nước yên tâm đầu tư và đồng hành với Chính phủ trên chặng đường dài, trong kỷ nguyên chính quyền số.

Có chung quan điểm, ông Sam Conroy, Chủ tịch Hiệp hội Thương mại Úc tại Việt Nam (AusCham Vietnam) cũng cho rằng, quản trị thông minh không đơn thuần nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin, mà là sự chuyển đổi sâu hơn trong tư duy và cách vận hành của Chính phủ, đặt trọng tâm vào hệ thống, dữ liệu và niềm tin xã hội.

Ông Sam Conroy tóm lược kinh nghiệm của Úc dựa trên ba trụ cột, gồm thiết kế dịch vụ công lấy công dân làm trung tâm; xây dựng Chính phủ số toàn diện, hợp nhất dịch vụ trên một cổng số thống nhất; ra quyết định dựa trên dữ liệu thông qua dữ liệu mở và phân tích thời gian thực.

Trong đó, Chủ tịch AusCham Vietnam lưu ý, Chính phủ không thể một mình triển khai thành công những thay đổi này, nếu thiếu sự hợp tác chặt chẽ với khu vực tư nhân và xã hội dân sự. Các hiệp hội doanh nghiệp không chỉ là người quan sát mà là lực lượng "đồng sáng tạo quản trị thông minh".

Xây dựng chính quyền thông minh là "môn thể thao đồng đội"

Chia sẻ cụ thể hơn, ông Sam Conroy cho biết, tại Úc, các phòng thương mại và hiệp hội doanh nghiệp đã tham gia sâu vào nhiều sáng kiến cải cách, từ thí điểm cải cách số, thuế, hóa đơn điện tử... đến hỗ trợ nâng cao kỹ năng của lực lượng lao động qua các chương trình đào tạo từ xa.

Bên cạnh đó, khu vực doanh nghiệp cũng thúc đẩy khả năng tương tác giữa các hệ thống kỹ thuật số trong các lĩnh vực như xây dựng, tài chính, logistics… với hệ thống của nhà nước, bảo đảm giao tiếp an toàn và hiệu quả.

Tại Việt Nam, AusCham đang phối hợp với các bộ, ngành, chính quyền địa phương và đối tác quốc tế để chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn từ Úc, góp ý cho các cải cách quy định và kết nối chuyên môn của doanh nghiệp Úc với hệ sinh thái đổi mới sáng tạo trong nước.

Ông Sam Conroy đánh giá, Việt Nam đang ở thời điểm quan trọng của quá trình chuyển đổi số và chuyển đổi xanh. Với dân số trẻ, am hiểu công nghệ, kinh tế số đạt hàng chục tỷ USD/năm, hệ sinh thái khởi nghiệp phát triển và một chính phủ cam kết cải cách, nền tảng cho quản trị thông minh đã dần rõ nét.

Chính phủ còn cam kết nguồn lực lớn để số hóa hệ thống giáo dục quốc gia, qua đó kéo theo nhu cầu mạnh mẽ về các công cụ học tập số, nền tảng giáo dục ứng dụng trí tuệ nhân tạo và các giải pháp nâng cao kỹ năng cho lực lượng lao động trong các lĩnh vực như bán dẫn, công nghệ thông tin, năng lượng tái tạo và chăm sóc sức khỏe.

Để đồng hành với xu hướng này, Úc triển khai nhiều chương trình hợp tác, trong đó có chương trình EdTech Vietnam Landing Pad hỗ trợ các nhà cung cấp công nghệ giáo dục Úc kết nối đối tác Việt Nam, bộ công cụ toàn cầu của AusCham giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa của Úc tiếp cận thị trường Đông Nam Á, cùng các khuôn khổ hợp tác trong Chiến lược Kinh tế kỹ thuật số của Úc về trao đổi kiến thức, an ninh mạng và thương mại kỹ thuật số.

Chủ tịch AusCham Việt Nam khẳng định, mối quan hệ Việt - Úc càng được củng cố khi hai nước nâng cấp lên Đối tác Chiến lược Toàn diện, trong đó Việt Nam được xác định là đối tác ưu tiên trong các lĩnh vực giáo dục, năng lượng sạch, dịch vụ kỹ thuật số và sản xuất tiên tiến.

Bên cạnh đó, AusCham Việt Nam luôn xác định bản thân là "cầu nối" trong quan hệ đối tác này, thông qua việc kết nối doanh nghiệp Úc với cơ hội tại Việt Nam, tạo điều kiện đối thoại giữa nhà hoạch định chính sách và khu vực tư nhân, cũng như hỗ trợ biến các chiến lược ở tầm vĩ mô thành kết quả cụ thể trên thị trường.

"Quản trị thông minh là một môn thể thao đồng đội. Nó đòi hỏi khu vực công và tư nhân phải đồng bộ, được dẫn dắt bởi các giá trị chung, sự tôn trọng lẫn nhau và một tầm nhìn mạnh mẽ hơn", ông nhấn mạnh về vai trò của khu vực tư nhân trong kỷ nguyên chính quyền số.

Thông điệp chung được các diễn giả nhấn mạnh tại phiên đối thoại chủ đề "Chính quyền thông minh trong kỷ nguyên số", là để hiện thực hóa khát vọng trở thành quốc gia phát triển vào năm 2045, Việt Nam và đặc biệt là TP. Hồ Chí Minh, cần kiên định với tầm nhìn dài hạn, xây dựng mô hình quản trị thông minh và thúc đẩy các quan hệ đối tác công - tư bền vững.