Vụ mía “đắng”

Vụ ép năm 2018 - 2019, Công ty cổ phần Mía đường Sơn Dương thông báo giá thu mua mía nguyên liệu giảm từ 900 đồng/kg xuống còn 800 đồng/kg. Thông báo này khiến nhiều hộ trồng mía ở Tuyên Quang chán nản và có tâm lý muốn phá bỏ mía để trồng cây trồng khác.

Mía là cây trồng chủ lực của tỉnh Tuyên Quang

Xã Phú Lương là địa phương có vùng mía nguyên liệu lớn nhất của huyện Sơn Dương nhưng diện tích mía đang giảm mạnh theo từng năm. Tổng diện tích mía nguyên liệu của xã hiện nay là 70,65 héc-ta. Nếu tiếp tục tình trạng như hiện nay, vụ ép năm 2019 - 2020 diện tích mía trên địa bàn có thể giảm hơn 20 héc-ta. Nhiều năm nay, người dân nơi đây sống chủ yếu dựa vào cây mía. Trung bình mỗi nhà cho thu hoạch khoảng 10 tấn mía/vụ, cá biệt có nhà 100 tấn/vụ. Nhưng vụ mía năm nay, công ty mía thu mua 800 đồng/kg, trừ chi phí người dân có lãi rất ít. Đến vụ thu hoạch, người dân không dám thuê nhân công chặt, bốc vác mà phải huy động lực lượng trong gia đình mong lấy công làm lãi. Thời gian gần đây, trồng mía cho hiệu quả kinh tế thấp khiến nhiều hộ dân không mặn mà việc trồng và chăm sóc. Nhiều hộ đã bỏ mía để trồng các cây trồng khác như: Cây rừng, cây dược liệu, cây ăn quả…

Tính đến cuối tháng 2, tỉnh Tuyên Quang đã thu hoạch 4.300 héc-ta mía nguyên liệu, tổng sản lượng đạt 258.000 tấn, bằng 55% tổng diện tích vùng nguyên liệu, nhưng số tiền thanh toán cho dân chỉ đạt khoảng 30 - 40%. Đặc biệt, ngay đầu vụ thu hoạch, Công ty cổ phần Mía đường Sơn Dương đã thông báo giảm giá thu mua 100 đồng/kg khiến nhiều hộ dân không đồng ý. Bởi trên thực tế, nếu công ty muốn giảm giá thu mua thì trước đó cần có thông báo và thỏa thuận với người dân để họ đồng thuận và chia sẻ với những khó khăn của doanh nghiệp. Nếu không sẽ rất khó cho việc duy trì vùng nguyên liệu trong dân.

Công ty cổ phần Mía đường Sơn Dương cho biết, đầu vụ công ty ký hợp đồng với các hộ dân thu mua 900 đồng/kg mía. Tuy nhiên, đến vụ thu hoạch công ty chỉ mua với giá 800 đồng/kg. Lý do khiến công ty quyết định giảm giá thu mua là do tình trạng nhập lậu và việc bán phá giá của đường Thái Lan khiến tiêu thụ đường trong nước gặp khó khăn. Đến thời điểm này, giá bán đường của công ty là 10.400 đồng/kg, bao gồm cả thuế. Mặc dù giá đường bán ra giảm nhưng sản phẩm vẫn không tiêu thụ được. Đến nay, tổng sản lượng đường tồn kho của công ty là 13.500 tấn.

Vụ ép năm 2017 - 2018, công ty đã lỗ khoảng 40 tỷ, năm 2018 - 2019 nếu tiếp tục duy trì mức giá thu mua 900 đồng/kg, dự kiến công ty sẽ lỗ khoảng 90 tỷ đồng. Để giải bài toán về vốn, Công ty cổ phần Mía đường Sơn Dương đã trình hạn mức với các ngân hàng trên địa bàn tỉnh nhưng việc cấp vay vốn cũng gặp không ít khó khăn. Vì vậy, mía thu hoạch xong nhưng vẫn chưa có kinh phí để trả cho người dân. Đến thời điểm này, công ty còn nợ dân khoảng 80 tỷ đồng trên tổng sản lượng đã thu hoạch.

Xác định mía là cây trồng chủ lực, hiện Sở Nông nghiệp Phát triển nông thôn Tuyên Quang đã tham mưu cho UBND tỉnh đồng hành cùng doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn; đề nghị các ngân hàng trên địa bàn tạo điều kiện thuận lợi để công ty tiếp cận với các nguồn vốn vay để có kinh phí trả cho các hộ gia đình; bàn giải pháp để tiêu thụ sản phẩm; tích cực ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào trồng, chăm sóc để nâng cao năng suất, sản lượng mía. Sở cũng đề nghị công ty thu mua kịp thời những diện tích đã trồng trong năm 2018 và triển khai các giải pháp trồng mới theo kế hoạch năm 2019.