Việt Nam nằm trong nhóm 10 nước có khối lượng dữ liệu luân chuyển qua biên giới lớn nhất

Ngày 27/8/2021, tại Hà Nội, dưới sự chủ trì của Hội Truyền thông số Việt Nam, Viện Nghiên cứu Chính sách và Phát triển Truyền thông (IPS) tổ chức tọa đàm trực tuyến: Dòng dữ liệu xuyên biên giới và vấn đề bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Nhận định về tiềm năng nền kinh tế số Việt Nam, ông Nguyễn Minh Hồng, Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam cho biết, từ khi bước vào thế kỉ XXI đến nay, Việt Nam trở thành một trong 10 nước có lượng luân chuyển dữ liệu qua biên giới lớn nhất thế giới. Với một nền kinh tế có độ mở cao, tỷ lệ người dân sở hữu điện thoại di động thông minh và sử dụng Internet ngày càng cao, Việt Nam có cơ hội lớn để chuyển đổi nền kinh tế nhờ vào công nghệ số, trở thành thị trường có lợi thế cạnh tranh tốt hơn, thu hút đầu tư nhiều hơn.

Ông Jeff Paine, Giám đốc điều hành Liên minh Internet châu Á nhấn mạnh các lợi ích mà dòng dữ liệu xuyên biên giới mang lại cho phát triển thương mại quốc tế gồm: Thúc đẩy nền kinh tế toàn cầu; cho phép các doanh nghiệp và người tiêu dùng tiếp cận với công nghệ và dịch vụ tốt nhất hiện có; mang lại lợi ích cho tất cả các lĩnh vực, từ sản xuất đến dịch vụ tài chính, giáo dục và chăm sóc sức khỏe; cho phép gửi một lượng lớn dữ liệu một cách nhanh chóng và hầu như không mất phí đến hầu hết mọi nơi trên thế giới.

Tuy nhiên, bên cạnh cơ hội, dữ liệu xuyên biên giới cũng đặt ra cho Việt Nam những thách thức về chính sách như bảo vệ quyền riêng tư của mỗi cá nhân, khả năng thực thi quyền tài phán của quốc gia, an ninh mạng. Tìm ra một hướng đi thích hợp lúc này là điểm then chốt trong tiến trình phát triển kinh tế số của Việt Nam.

Tại toạ đàm, ông Nguyễn Quang Đồng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách và Phát triển Truyền thông (IPS) cho rằng, đây là thời điểm phù hợp để Việt Nam xác lập các quy định pháp lý cụ thể về chuyển dữ liệu cá nhân qua biên giới.

Tuy nhiên, pháp lý không nên là công cụ duy nhất để đạt mục tiêu bảo vệ an toàn dữ liệu cá nhân cho người dùng Internet ở Việt Nam. Chính phủ Việt Nam nên hướng đến “mục tiêu kép”: Bảo vệ được dữ liệu cá nhân, đồng thời vẫn thúc đẩy được dòng chảy dữ liệu xuyên biên giới tự do và thông suốt để phục vụ cho phát triển nền kinh tế số.

“Một hệ thống chính sách đa công cụ có thể sẽ phục vụ tốt cho Việt Nam hơn là thuần túy dựa vào các luật lệ và quy định “cứng”. Bên cạnh biện pháp “cứng”, các biện pháp bổ trợ gồm tiêu chuẩn “mềm” trong nội bộ ngành (vừa có tính khuyến khích vừa có tính ràng buộc doanh nghiệp thực thi) như tiêu chuẩn an toàn dữ liệu, các giải pháp công nghệ giúp bảo vệ dữ liệu cần được cân nhắc áp dụng” - ông Nguyễn Quang Đồng nêu.

Đại diện Oxfam cũng chia sẻ, cần có cơ chế quản trị dữ liệu mang yếu tố nhân văn, đáp ứng nhu cầu và lợi ích các bên, có sự tham gia của chính phủ, doanh nghiệp và các tổ chức xã hội bảo vệ quyền lợi các nhóm yếu thế. Các biện pháp chính sách quản trị dữ liệu xuyên quốc gia cần đảm bảo quyền dữ liệu của công dân được thực thi công bằng, thúc đẩy sáng tạo, trách nhiệm giải trình, và an ninh mạng.

Ông Fan Tuk Chee, Phó Giám đốc điều tra Ủy ban bảo vệ dữ liệu cá nhân Singapore thông tin, bản kiến trúc về tương lai nền kinh tế số của Singapore được thiết kế dựa trên một hệ sinh thái dữ liệu đáng tin cậy với khung khổ pháp lý thúc đẩy trách nhiệm giải trình của chủ thể thực thi nghĩa vụ pháp luật đặt ra.