Về miền cổ tích với cây chè Shan tuyết Sơn La

Là đặc sản của vùng núi cao Sơn La, cây chè Shan tuyết không chỉ mang lại sinh kế cho bà con dân tộc thiểu số mà còn khẳng định thương hiệu nông sản địa phương.
Viết tiếp câu chuyện đẹp cho cây chè Shan tuyết Hà Giang Vị Xuyên (Hà Giang): Nâng cao năng suất, chất lượng chè Shan theo hướng hàng hóa

Món quà quý từ núi rừng

Người dân Sơn La kể rằng, nếu có dịp ghé thăm huyện vùng cao Bắc Yên hoặc Vân Hồ (Sơn La), thấy những người phụ nữ Mông ngồi ở các cửa hàng nho nhỏ hai bên đường bán những túi chè đặc sản với giá hàng trăm nghìn hoặc tiền triệu thì đừng phải ngạc nhiên. Bởi, các công đoạn để tạo thành sản phẩm chè Shan tuyết bán ra thị trường là cả một quá trình gian nan. Nhiều năm nay, những người phụ nữ người Mông đã bằng bàn đôi bàn tay khéo léo, sự nhẫn nại, chịu thương, chịu khó của mình mới tạo ra loại chè mang hương vị riêng ở vùng cao Tây Bắc này. Nếu chè càng nhiều màu trắng tuyết, phần lá màu hanh vàng sáng thì đó là chè ngon, mẻ chè sao thành công.

Về miền cổ tích với cây chè Shan tuyết Sơn La
Chè Shan tuyết là món quà quý của núi rừng Sơn La (Ảnh: TTXVN)

Nằm ở độ cao khoảng 1.800m so với mực nước biển, xã Tà Xùa, huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La, được thiên nhiên ban tặng khí hậu mát mẻ, cảnh quan hùng vĩ, tươi đẹp.

Nơi đây còn được biết đến giống chè Shan tuyết với nhiều cây có tuổi đời hàng trăm năm cho hương vị chè đặc trưng không nơi nào có được. Tà Xùa hiện có hơn 200ha chè Shan tuyết; trong đó, gần một nửa là cây chè cổ thụ, tập trung ở các bản Bẹ, Tà Xùa, Chung Chinh. Do quanh năm mây phủ, độ ẩm cao và khí hậu trong lành mát mẻ nên cây chè Shan tuyết nơi đây có búp to, dưới lá chè có phủ một lớp lông tơ mịn, màu trắng như tuyết, người dân nơi đây thường gọi là chè tuyết.

Để giữ được chất lượng riêng cho sản phẩm, các cây chè cổ thụ được giao đến từng hộ gia đình, được hướng dẫn chăm sóc hoàn toàn tự nhiên, không phun thuốc hay dùng phân hóa học để bón cho cây, mà chỉ phát dọn thực bì quanh gốc tạo sự thông thoáng cho cây quang hợp và thu hái đúng kỹ thuật. Nhờ đó, cây được phục hồi, xanh tốt, cho năng suất và chất lượng cao, mang lại thu nhập đáng kể cho người dân nơi đây.

Hiện sản phẩm chè Tà Xùa đã trở thành đặc sản của huyện Bắc Yên nên được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng. Búp chè tươi thu hái đến đâu thì được các công ty, hợp tác xã bao tiêu đến đó.

Cùng với chè Tà Xùa, xã Tô Múa, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La cũng có hàng nghìn cây chè Shan tuyết cổ thụ tuổi đời hàng trăm năm.

Theo đánh giá của các nhà khoa học, giống chè cổ thụ trên mảnh đất Tô Múa, Vân Hồ là giống chè Shan tuyết có nguồn gốc từ Trung Quốc. Chè được trồng trên các vùng núi cao khoảng 1.500m so với mặt nước biển với khả năng phơi nắng, phơi sương cao. Chè càng lâu năm thì càng có giá trị đối với sức khỏe con người. Lâu nay, người dân Tô Múa chỉ quen với việc thu hái, sao, ủ ướp theo phương pháp thủ công. Chè hái những ngày trời mát, nhiều sương mù là tốt nhất. Sau khi chè được hái về phải tranh thủ sao càng sớm càng tốt, mới giữ được hương vị. Đặc biệt là chè khi hái về sẽ không để qua đêm, bởi qua một đêm sẽ bị héo và mất hết hương vị. Nay thì địa phương này đã có nhà máy chế biến và đang hướng tới cách làm mang lại giá trị kinh tế cao.

Tại xã Chiềng Yên, huyện Vân Hồ, ngoài 80 ha chè shan tuyết được trồng từ những năm 1950, còn có loại chè cổ thụ hàng trăm năm tuổi ở bản Leo có hương vị đặc trưng, được nhiều người ưa chuộng.

Về miền cổ tích với cây chè Shan tuyết Sơn La
Cây chè mang lại sinh kế cho đồng bào dân tộc Sơn La (Ảnh: TTXVN)

Bản Leo có khí hậu mát mẻ, có độ cao khoảng 900m so với mực nước biển, nhiều tháng có sương mù bao phủ và xung quanh còn nhiều rừng nên có độ ẩm cao, rất phù hợp với cây chè. Chè cổ thụ bản Leo là giống chè Shan tuyết, tôm có phấn trắng, chè sau khi sao lên có màu phấn trắng tự nhiên như tuyết phủ bên ngoài. Nước chè có màu vàng trong, nhấp ngụm chè, cảm nhận có vị đắng nhẹ, thơm; khi uống, vị ngọt đượm lại rất lâu.

Trước đây, cây chè mọc hoang không có ai chăm sóc, có cây cao đến 6m. Sau này nhận thấy chè cổ thụ được nhiều người ưa chuộng, đến nay, bà cond dã được vận động gìn giữ, khai thác và bảo vệ cây chè. Cây chè được chăm sóc theo hướng hữu cơ, không phun thuốc hay dùng phân bón hóa học để giữ hương vị tự nhiên vốn có; chỉ cắt tỉa cành, đốn cây hạ thấp độ cao để cây ra tán rộng cho nhiều búp và dễ thu hái; phát dọn cỏ xung quanh gốc và dùng chính cỏ đã phát đó để rải cho mục làm phân hữu cơ cho cây.

Hiện nay, chè búp tươi của bà con trong bản được thu mua với giá 10 – 12 nghìn đồng/kg. Sản phẩm được những người sành trà khá thích, khen ngon, thơm và đậm vị. Tận dụng lợi thế xã phát triển du lịch, bà con đã đã tiếp cận quảng bá sản phẩm với khách du lịch. Tiếng lành đồn xa, sản phẩm chè shan tuyết cổ thụ ngày càng được nhiều người biết đến.

Hiện nay, chè búp khô Shan tuyết Sơn La được người tiêu dùng ưa chuộng với giá bán bình quân từ 500.000-800.000 đồng/kg.

Ngoài ra, hiện loại chè chè cổ thụ búp to, khi sao 5kg chè tươi sẽ được 1kg chè khô, giá bán trung bình từ 1,2-1,5 triệu đồng/kg, riêng loại chè thượng hạng giá bán lên đến 2,5 triệu đồng/kg.

Nỗ lực giữ gìn thương hiệu

Với những giá trị to lớn từ cây chè Shan tuyết, đến nay, người dân, chính quyền địa phương đang nỗ lực để thương hiệu này được người tiêu dùng trong và ngoài nước biết đến, sử dụng nhiều hơn. Hiện huyện Bắc Yên đã ban hành Đề án “Phục tráng vùng chè shan tuyết Tà Xùa.” Mục tiêu là quy hoạch, cải tạo, phục tráng diện tích chè hiện có, phát triển thêm diện tích mới, xây dựng thương hiệu hàng hóa chè đặc sản Tà Xùa. Ngoài ra, hỗ trợ các hộ dân, doanh nghiệp đưa thiết bị máy móc hiện đại vào việc sản xuất, kinh doanh, chế biến, bảo quản nhằm tăng giá trị sản phẩm chè, đáp ứng được nhu cầu thị hiếu của thị trường, tạo việc làm, tăng thu nhập.

Về miền cổ tích với cây chè Shan tuyết Sơn La
Sản phẩm chè shan mang lại giá trị cao cho người trồng chè

Theo UBND xã Tà Xùa, hiện nay, cây chè cổ thụ được cấp ủy, chính quyền và người dân trong xã chung tay bảo vệ, chăm sóc và quản lý chặt chẽ.

Thời gian qua, huyện Bắc Yên đã mời gọi các doanh nghiệp chế biến chè của Việt Nam đến đầu tư và phát huy giá trị của cây chè cổ thụ tại địa phương. Công ty Trà và đặc sản Tây Bắc đã phối hợp với cơ quan chuyên môn của huyện hướng dẫn người dân bảo vệ, chăm sóc, thu hái và chế biến sâu sản phẩm chè cổ thụ và xây dựng thành công thương hiệu sản phẩm OCOP đạt tiêu chuẩn 4 sao cấp tỉnh với Trà xanh mây Tà Xùa, Trà xanh thiện, Bạch trà.

Ngoài ra, Hợp tác xã Nông nghiệp và Chè Tà Xùa đã đăng ký và được cấp giấy chứng nhận VietGAP cho 30 ha chè. Hiện du khách đến du lịch Tà Xùa ngày càng nhiều và sản phẩm chè nơi đây trở thành món quà đặc sản được nhiều người lựa chọn.

Đối với chè Bản Leo, Hội Nông dân xã đã mở lớp tập huấn kỹ thuật chăm sóc cây chè cho bà con. Cây chè cổ thụ ở bản Leo được chăm sóc ngày càng xanh tốt và phát triển. Với 6 ha chè cổ thụ, sản lượng mỗi năm thu được khoảng 20 tấn. Nhiều hộ có thêm nguồn thu nhập đáng kể.

Giữ gìn và khai thác diện tích chè cổ thụ, xã khuyến khích, vận động nhân dân chăm sóc chè theo hướng hữu cơ, định hướng tạo sản phẩm đặc trưng của địa phương, từng bước xây dựng thương hiệu để nâng cao giá trị.

Bảo Ngọc
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Hải Phòng: Đẩy mạnh kết nối cung cầu, tiêu thụ sản phẩm vùng đồng bào dân tộc các huyện đảo

Hải Phòng: Đẩy mạnh kết nối cung cầu, tiêu thụ sản phẩm vùng đồng bào dân tộc các huyện đảo

Thời gian qua, Sở Công Thương Hải Phòng đã triển khai nhiều giải pháp kết nối cung cầu, tiêu thụ sản phẩm cho bà con dân tộc thiểu số tại các huyện đảo.
Kết nối giao thương sản phẩm hàng hóa vùng đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Bắc Kạn

Kết nối giao thương sản phẩm hàng hóa vùng đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Bắc Kạn

Bắc Kạn cần phát huy tiềm năng, lợi thế để thúc đẩy xúc tiến tiêu thụ và kết nối giao thương các sản phẩm hàng hóa vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Nghề dệt thổ cẩm và nuôi vịt Cổ Lũng nâng cao thu nhập cho bà con huyện Bá Thước

Nghề dệt thổ cẩm và nuôi vịt Cổ Lũng nâng cao thu nhập cho bà con huyện Bá Thước

Nghề dệt thổ cẩm truyền thống, nuôi vịt Cổ Lũng đã giúp bà con dân tộc Thái huyện Bá Thước (Thanh Hóa) phát triển kinh tế, vươn lên làm giàu
Tuyên Quang: Khơi thông đầu ra cho sản phẩm OCOP của đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi

Tuyên Quang: Khơi thông đầu ra cho sản phẩm OCOP của đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi

Với đa dạng sản phẩm OCOP của đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi Tuyên Quang, việc khơi thông đầu ra cho các sản phẩm này sẽ thúc đẩy kinh tế địa phương.
Bộ Công Thương thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm miền núi và đồng bào dân tộc thiểu số

Bộ Công Thương thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm miền núi và đồng bào dân tộc thiểu số

Bộ Công Thương đã, đang và sẽ tiếp tục phối hợp với các địa phương, doanh nghiệp thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm cho miền núi và đồng bào dân tộc thiểu số.

Tin cùng chuyên mục

Lai Châu: Đa dạng chính sách giúp tiêu thụ nông sản cho bà con vùng dân tộc thiểu số và miền núi

Lai Châu: Đa dạng chính sách giúp tiêu thụ nông sản cho bà con vùng dân tộc thiểu số và miền núi

Là địa phương có nhiều nông sản thế mạnh, Lai Châu luôn chú trọng tìm đầu ra cho sản phẩm, đặc biệt sản phẩm của bà con vùng dân tộc thiểu số và miền núi.
Chợ nông sản Đắk Lắk online: Khơi thông đầu ra cho sản phẩm của bà con dân tộc thiểu số

Chợ nông sản Đắk Lắk online: Khơi thông đầu ra cho sản phẩm của bà con dân tộc thiểu số

Chợ nông sản Đắk Lắk online tại địa chỉ chonongsandaklak.vn dự kiến đi vào hoạt động vào đầu tháng 12/2023, giúp khơi thông đầu ra cho sản phẩm của bà con.
Nghề nuôi ong ở Lai Châu: Chắt chiu mật ngọt cho đời

Nghề nuôi ong ở Lai Châu: Chắt chiu mật ngọt cho đời

Đưa sản phẩm mật ong địa phương phát triển theo chuỗi hàng hoá, đến nay, nghề nuôi ong đã mang lại thu nhập ổn định cho bà con dân tộc thiểu số tỉnh Lai Châu.
Người dân vùng cao Hòa Bình thoát nghèo nhờ nghề may xuất khẩu

Người dân vùng cao Hòa Bình thoát nghèo nhờ nghề may xuất khẩu

Nhiều người dân tộc thiểu số ở huyện Tân Lạc, huyện Lạc Sơn (tỉnh Hòa Bình) nhờ nghề may mặc xuất khẩu đã vươn lên thoát nghèo, có thu nhập ổn định.
Vị Xuyên (Hà Giang): Nâng cao năng suất, chất lượng chè Shan theo hướng hàng hóa

Vị Xuyên (Hà Giang): Nâng cao năng suất, chất lượng chè Shan theo hướng hàng hóa

Huyện Vị Xuyên chủ trương đẩy mạnh đầu tư thâm canh, cải tạo và trồng mới nhằm không ngừng nâng cao năng suất, chất lượng của sản phẩm chè Shan tuyết.
Hà Giang: Phát triển các loài cây dược liệu theo hướng hàng hóa

Hà Giang: Phát triển các loài cây dược liệu theo hướng hàng hóa

Nhằm khai thác lợi thế của địa phương, trong những năm qua, tỉnh Hà Giang đã đẩy mạnh phát triển các loài cây dược liệu theo hướng hàng hóa.
Hà Giang: Phát triển cây hoa tam giác mạch theo hướng hàng hóa

Hà Giang: Phát triển cây hoa tam giác mạch theo hướng hàng hóa

Hoa tam giác mạch đã trở thành thương hiệu và là biểu tượng của ngành du lịch Hà Giang. Hiện tỉnh cũng đang phát triển cây hoa này theo hướng hàng hóa.
Nâng cao chuỗi giá trị rừng nguyên liệu

Nâng cao chuỗi giá trị rừng nguyên liệu

Nâng cao chuỗi giá trị rừng nguyên liệu là giải pháp thúc đẩy xuất khẩu gỗ bền vững, nâng cao thu nhập của bà con vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Điện Biên: Nỗ lực xúc tiến thương mại, đưa sản phẩm của đồng bào dân tộc thiểu số vươn xa

Điện Biên: Nỗ lực xúc tiến thương mại, đưa sản phẩm của đồng bào dân tộc thiểu số vươn xa

Với nhiều chương trình xúc tiến thương mại thiết thực, “cánh cửa” đầu ra cho sản phẩm của bà con đồng bào dân tộc thiểu số Điện Biên từng bước rộng mở...
Xây dựng thương hiệu, nâng cao giá trị cho chè Shan tuyết Hà Giang

Xây dựng thương hiệu, nâng cao giá trị cho chè Shan tuyết Hà Giang

Là cây trồng chủ lực của bà con đồng bào dân tộc thiểu số, Hà Giang đang triển khai nhiều giải pháp xây dựng thương hiệu, nâng cao giá trị chè Shan tuyết.
Bắc Kạn: Tìm giải pháp mở rộng mở đầu ra cho sản phẩm gạo nếp Khẩu Nua Lếch

Bắc Kạn: Tìm giải pháp mở rộng mở đầu ra cho sản phẩm gạo nếp Khẩu Nua Lếch

Gạo nếp Khẩu Nua Lếch là giống lúa nếp bản địa của đồng bào dân tộc Tày, được trồng một vụ duy nhất trong năm tại cánh đồng xã Thượng Quan, Ngân Sơn, Bắc Kạn.
Yên Bái: Đưa sản phẩm của đồng bào dân tộc đến tay người tiêu dùng qua thương mại điện tử

Yên Bái: Đưa sản phẩm của đồng bào dân tộc đến tay người tiêu dùng qua thương mại điện tử

Tỉnh Yên Bái xác định thương mại điện tử là kênh thông tin quan trọng để đưa nông sản của bà con đồng bào dân tộc đến tay người tiêu dùng nhanh nhất.
Longform | Ara-Tay Coffee và “hạt cà phê tử tế” của phụ nữ dân tộc Thái

Longform | Ara-Tay Coffee và “hạt cà phê tử tế” của phụ nữ dân tộc Thái

Ara-Tay Coffee đã trở thành một thương hiệu cà phê đặc biệt của phụ nữ Thái tại Sơn La. Câu khẩu hiệu của bà con là: “Tử tế đến từng hạt".
Hòa Bình gia tăng giá trị nông sản qua sàn thương mại điện tử

Hòa Bình gia tăng giá trị nông sản qua sàn thương mại điện tử

Nắm bắt xu hướng mới, thúc đẩy phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn, Hòa Bình tích cực hỗ trợ bà con vùng dân tộc đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử.
Hoà Bình: Cần chính sách đầu tư đồng bộ, hỗ trợ đồng bào dân tộc thoát nghèo

Hoà Bình: Cần chính sách đầu tư đồng bộ, hỗ trợ đồng bào dân tộc thoát nghèo

Bà con vùng dân tộc tỉnh Hoà Bình rất cần có thêm những chính sách đầu tư đồng bộ để hỗ trợ đồng bào dân tộc phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập.
Phát triển nghề truyền thống, nâng cao thu nhập cho đồng bào dân tộc thiểu số Mông trắng

Phát triển nghề truyền thống, nâng cao thu nhập cho đồng bào dân tộc thiểu số Mông trắng

Sau hơn 20 năm thực hiện dự án phát triển nghề thủ công truyền thống, đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số Mông trắng tại thôn Phà Xắc đã thay đổi đáng kể.
Mật ngọt trên đất Sơn La

Mật ngọt trên đất Sơn La

Các xã vùng cao của Sơn La có khí hậu mát mẻ, thuận lợi cho đàn ong cư trú. Đây cũng là 1 trong những nguồn sinh kế bền vững cho bà con vùng dân tộc địa phương.
Sơn La: Thời trang xanh giúp cây chuối Tú Nang “cất cánh” vươn xa

Sơn La: Thời trang xanh giúp cây chuối Tú Nang “cất cánh” vươn xa

Cây chuối đang trở thành cây trồng chủ lực đem lại thu nhập cho người dân ở huyện Yên Châu (Sơn La), nhiều thứ từ cây chuối tưởng như bỏ đi cũng thành hàng hoá
Longform | Đồng bào Chăm Ninh Thuận: Làm giàu từ cây măng tây xanh giữa vùng cát trắng

Longform | Đồng bào Chăm Ninh Thuận: Làm giàu từ cây măng tây xanh giữa vùng cát trắng

Nhiều năm nay, đồng bào Chăm tỉnh Ninh Thuận đã khắc phục sự khắc nghiệt của thời tiết “gió như phang, nắng như rang” bằng cây măng tây mang lại giá trị kinh tế
Lào Cai: Tạo dựng sinh kế bền vững cho bà con nhờ cây chè

Lào Cai: Tạo dựng sinh kế bền vững cho bà con nhờ cây chè

Lào Cai xác định, chè và các sản phẩm từ chè là sản phẩm chủ lực mang lại sinh kế bền vững cho bà con vùng dân tộc của địa phương.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động