Ủy ban Châu Âu tuyên bố thực thi EVFTA là cột mốc quan trọng trong hợp tác với Châu Á

Việc kinh doanh tại Việt Nam cũng sẽ trở nên dễ dàng hơn đối với các công ty châu Âu: giờ đây họ sẽ có thể đầu tư và có cơ hội thực hiện các hợp đồng chính phủ ngang bằng với các doanh nghiệp nội địa của Việt Nam. Theo hiệp định mới, lợi ích kinh tế đi đôi với bảo đảm tôn trọng quyền lao động, bảo vệ môi trường và Thỏa thuận Paris về khí hậu, thông qua các điều khoản mạnh mẽ, ràng buộc về mặt pháp lý và có thể thực thi về phát triển bền vững.

Trước dấu mốc này, Ủy ban Châu Âu đã ra tuyên bố rộng rãi về việc thực thi EVFTA, trong đó, Chủ tịch Ủy ban châu Âu, Ursula von der Leyen, đã nhấn mạnh: Hiện nay nền kinh tế châu Âu cần mọi cơ hội để khôi phục sức mạnh sau cuộc khủng hoảng do Covid-19 gây ra. Các hiệp định thương mại như FTA với Việt Nam có hiệu lực vào ngày 01/8 mang đến cho các công ty của Châu Âu cơ hội tiếp cận các thị trường mới nổi và tạo công ăn việc làm cho người châu Âu.

EU tin tưởng mạnh mẽ hiệp định này cũng sẽ trở thành cơ hội để người dân Việt Nam được hưởng một nền kinh tế thịnh vượng hơn và chứng kiến ​​một sự thay đổi tích cực và quyền lợi mạnh mẽ hơn cho người lao động và người dân.

Cao ủy Thương mại EU Phil Hogan cũng ghi nhận Việt Nam hiện là một phần trong số 77 quốc gia làm cho thương mại với EU được thực hiện theo các điều kiện ưu đãi song phương. EVFTA giúp tăng cường liên kết kinh tế của EU với khu vực năng động ở Đông Nam Á và có một tiềm năng kinh tế quan trọng sẽ góp phần phục hồi sau cuộc khủng hoảng Covid-19. Nhưng hiệp định cũng cho thấy chính sách thương mại có thể là một yếu tố cốt lõi. Việt Nam đã nỗ lực rất nhiều để cải thiện quyền lao động nhờ các cuộc đàm phán thương mại của hai bên, những cải cách cần thiết nhất sẽ tiếp tục được Việt Nam thực hiện.

EVFTA là hiệp định thương mại toàn diện nhất mà EU đã ký kết với một quốc gia đang phát triển, có tính đến nhu cầu phát triển của Việt Nam bằng cách cho Việt Nam một khoảng thời gian dài hơn là 10 năm để loại bỏ thuế đối với hàng nhập khẩu của EU. Tuy nhiên, nhiều sản phẩm xuất khẩu quan trọng của EU, như dược phẩm, hóa chất hoặc máy móc được hưởng ngay các điều kiện nhập khẩu miễn thuế khi hiệp định có hiệu lực. Các sản phẩm thực phẩm nông nghiệp như thịt bò hoặc dầu ô liu sẽ không phải chịu thuế trong 3 năm, trong khi sữa, trái cây và rau quả trong tối đa 5 năm.

Các quy định toàn diện về hợp tác kiểm dịch động thực vật sẽ cho phép cải thiện khả năng tiếp cận thị trường cho các công ty EU thông qua các thủ tục minh bạch và nhanh chóng hơn. Hiệp định cũng có các quy định cụ thể để giải quyết các rào cản pháp lý đối với xuất khẩu xe hơi của EU và bảo vệ chỉ dẫn địa lý đối với 169 sản phẩm thực phẩm và đồ uống truyền thống của châu Âu (như phô mai Roquefort, rượu vang Porto và Jerez, rượu vang Ailen hoặc Prosciutto di Parma) được công nhận.

Đồng thời, hiệp định thương mại này thể hiện cam kết mạnh mẽ của cả hai bên đối với môi trường và các quyền xã hội. EVFTA đặt ra các tiêu chuẩn cao về bảo hộ lao động, môi trường và bảo vệ người tiêu dùng và đảm bảo thúc đẩy thương mại hoặc thu hút đầu tư. Theo EVFTA, hai bên đã cam kết phê chuẩn và thực hiện tám Công ước cơ bản của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), và tôn trọng, thúc đẩy và thực hiện hiệu quả các nguyên tắc của ILO liên quan đến các quyền cơ bản tại nơi làm việc; thực hiện Thỏa thuận Paris, cũng như các thỏa thuận môi trường quốc tế khác, và hành động ủng hộ việc bảo tồn và quản lý bền vững động vật hoang dã, đa dạng sinh học, lâm nghiệp và thủy sản. Việt Nam đã đạt được tiến bộ về các cam kết này bằng cách phê chuẩn vào tháng 6 năm 2019 Công ước ILO 98 về thương lượng tập thể và vào tháng 6 năm 2020 Công ước ILO 105 về lao động cưỡng bức. Việt Nam cũng đã thông qua Bộ luật Lao động sửa đổi vào tháng 11 năm 2019 và xác nhận sẽ phê chuẩn Công ước ILO cơ bản còn lại vào năm 2023.

Việc hiệp định thương mại có hiệu lực đã được bắt đầu bằng sự chấp thuận của các quốc gia thành viên EU trong Hội đồng Châu Âu và ký xác thực vào tháng 6 năm 2019, và sự phê chuẩn của Nghị viện châu Âu vào tháng 2 năm 2020. Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ hai của EU trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) sau Singapore, với thương mại hàng hóa trị giá 45,5 tỷ euro trong năm 2019 và thương mại dịch vụ khoảng 4 tỷ euro (2018). Xuất khẩu chính của EU sang Việt Nam là các sản phẩm công nghệ cao, bao gồm máy móc và thiết bị điện, máy bay, xe cộ và dược phẩm. Các mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam sang EU là các sản phẩm điện tử, giày dép, dệt may và quần áo, cũng như cà phê, gạo, hải sản và đồ nội thất.

Với tổng số vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài là 7,4 tỷ euro (2018), EU là một trong những nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Việt Nam. Hầu hết các khoản đầu tư của EU là vào chế biến và sản xuất công nghiệp. Hiệp định với Việt Nam là hiệp định thương mại thứ hai mà EU đã ký kết với một quốc gia thành viên ASEAN, sau thỏa thuận với Singapore. Do đó, EVFTA đại diện cho một cột mốc quan trọng trong sự tham gia của EU với châu Á, cùng với các thỏa thuận đã có với Nhật Bản và Hàn Quốc.