Ứng dụng khoa học công nghệ để phát triển bền vững Quốc bảo Sâm Ngọc Linh

Sâm Ngọc Linh (Sâm Việt Nam) là một trong 4 loại nhân sâm quí nhất trên thế giới với những tác dụng đối với sức khỏe con người đã được kiểm chứng. Tuy nhiên, do nhu cầu sử dụng quá lớn, trong khi công tác nghiên cứu, ứng dụng chuyển giao khoa học công nghệ trong loại dược liệu này còn hạn chế, việc khai thác chưa đi liền với phát triển vùng nguyên liệu và chế biến sâu nên chưa khai thác được hết giá trị của Sâm Ngọc Linh.

ung dung khoa hoc cong nghe de phat trien ben vung quoc bao sam ngoc linh
Cây sâm Ngọc Linh

Ứng dụng công nghệ để nhân giống, phát triển vùng nguyên liệu sâm

Cây sâm Ngọc Linh có tên khoa học là Panax vietnamensis Ha et Grushv., thuộc giới Plantae, ngành Magnoliophyta, bộ Apiales, họ Araliaceae, chi Panax, loài Panax vietnamesis Ha et Grushv; là một trong 4 loại sâm tốt nhất thế giới với 52 hoạt chất Saponin và các chất chống oxi hóa. Hàm lượng saponin trong Sâm Ngọc Linh (13 ÷ 18%) cao hơn hẳn trong Nhân sâm (4 ÷ 8%) và các loại sâm khác. Với những giá trị đặc biệt quí đó, năm 2017, Ngọc Linh được công nhận là sản phẩm quốc gia, là "Quốc bảo Việt Nam".

Tuy nhiên, với giá trị đã được khẳng định, nhu cầu sử dụng ngày càng tăng cao khiến Sâm Ngọc Linh bị khai thác gần như cạn kiệt. Bên cạnh đó, do nhiều yếu tố chủ quan và khách quan, môi trường sống của sâm Ngọc Linh cũng bị ảnh hưởng tiêu cực. Nhu cầu về giống và các sản phẩm từ Sâm Ngọc Linh là rất cao.

Trước yêu cầu đó, Trung tâm ươm tạo và hỗ trợ doanh nghiệp khoa học – công nghệ (ISC) (Bộ Khoa học & Công nghệ) đã tiến hành nghiên cứu toàn diện về cây sâm Ngọc Linh từ quy trình công nghệ nhân giống, canh tác, mở rộng sản xuất, chế biến đến xây dựng và phát triển thương hiệu quốc gia cho Sâm Ngọc Linh.

ISC đã tiến hành một số nghiên cứu dựa trên chuỗi giá trị của dược liệu sâm Ngọc Linh từ khâu giống đến vùng nguyên liệu, chiết suất và bào chế sản phẩm. Qua đó, đã giải mã thành công bộ gen lục lạp cây sâm Ngọc Linh và cây Tam thất hoang và hoàn tất việc đăng ký bảo hộ trên ngân hàng gen thế giới NCBI; đã tiến hành nghiên cứu giá thể trồng, tìm ra được công thức giá thể và xây dựng được biểu đồ nhu cầu dinh dưỡng cho cây sâm Ngọc Linh, góp phần chủ động nguồn giá thể đáp ứng nhu cầu mở rộng sản xuất theo hướng công nghiệp.

ISC cũng nghiên cứu thiết kế được bộ chỉ thị phân tử ADN đặc hiệu để phân biệt sâm Ngọc Linh với các loài sâm khác trên cơ sở so sánh các trình tự hệ gen lục lạp. Quy trình kiểm định sâm Ngọc Linh và cặp mồi đặc hiệu cho sâm Ngọc Linh (Panax vietnamensis Ha et Grushv.) đã được đăng ký giải pháp hữu ích tại Cục Sở hữu trí tuệ. Các kết quả nghiên cứu này đã góp phần từng bước ngặn chặn nạn sâm giả lưu thông trên thị trường hiện nay.

Ngoài ra, trên nền tảng ứng dụng khoa học, công nghệ, ISC đã xây dựng thành công các Quy trình công nghệ bào chế các sản phẩm từ Sâm Ngọc Linh, dự kiến sẽ thương mại hóa từ cuối năm 2019

Đã nghiên cứu hoàn thiện được Quy trình nhân giống sâm Ngọc Linh bằng công nghệ nuôi cấy phôi hữu tính giúp sản xuất cây giống sâm Ngọc Linh có chất lượng cao. Đặc biệt Trung tâm đã xây dựng được tiêu chuẩn cơ sở cây giống in-vitro cho phép cây đưa ra ngoài vườn ươm có tỷ lệ sống đạt trên 85%, sinh trưởng phát triển bình thường. Kết quả phân tích, đánh giá động thái tích lũy hoạt chất cho thấy hàm lượng và thành phần saponin tương đồng với cây gieo từ hạt. Ngoài ra, các nhà nghiên cứu cũng thành công trong việc phá ngủ nghỉ hạt, tăng tỷ lệ nảy mầm, kiểm soát rủi do, và rút ngắn quá trình gieo ươm để nâng cao năng suất và chất lượng hạt giống sân Ngọc Linh.

Trong giai đoạn sắp tới, ISC tiếp tục hoàn thiện quy trình sản xuất xây giống Sâm Ngọc Linh trên quy mô lớn, tuyển chọng giống Sâm có năng suất chất lượng cao, tạo lập bản đồ di truyền giống Sâm, sản xuất thử nghiệm các sản phẩm từ Sâm Ngọc Linh tiến tới thương mại hóa sản phẩm này….

ung dung khoa hoc cong nghe de phat trien ben vung quoc bao sam ngoc linh
Quy trình nhân giống vô tính Sâm Ngọc Linh của ISC

Bên cạnh ISC, việc phát triển giống và thương mại hóa Sâm Ngọc Linh theo chuỗi giá trị sản xuất cũng được nhiều doanh nghiệp tư nhân quan tâm.

Công ty TNHH Sâm Sâm là một trong những doanh nghiệp đầu tiên của tỉnh Quảng Nam thuê môi trường rừng trồng sâm Ngọc Linh, với quy mô vườn trồng 10ha. Đơn vị này đã bước đầu nghiên cứu và từng bước hoàn thiện quy trình nhân giống Sâm Ngọc Linh bằng công nghệ nuôi cấy mô. Mặc dù đang trong quá trình hoàn thiện khâu huấn luyện ngoài vườn ươm nhưng với số lượng hơn 25.000 cây sâm mô đạt tiêu chuẩn, tỉ lệ sống cao, phát triển đồng đều, hình thái, cấu trúc tương tự sâm tự nhiên là những thành công bước đầu.

Đơn vị này đã làm chủ được công nghệ nhân giống Sâm trong ống nghiệm với 23.000 cây sâm mô đạt tiêu chuẩn để đưa ra vườn ươm, trong đó 10.000 cây đã được đưa ra huấn luyện tại vườn ươm ở núi Ngọc Linh (huyện Nam Trà My). Qua theo dõi nhận thấy, cây sâm mô phát triển đồng đều, củ to, hình thái lá bình thường và cấu trúc tương tự cây sâm ngoài tự nhiên; tỷ lệ sống sau 5 tháng tại vườn ươm đạt 70%.

Thời gian tới, Công ty Sâm Sâm tiếp tục nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ sống của cây sâm mô trong vườn ươm và vườn trồng để nâng tỷ lệ sống của cây con (giá thể, nhiệt độ, độ ẩm, thời gian huấn luyện ...); đồng thời hoàn chỉnh quy trình sản xuất cây giống nuôi cấy mô tại Quảng Nam để tiến tới thương mại hóa kết quả nghiên cứu.

ung dung khoa hoc cong nghe de phat trien ben vung quoc bao sam ngoc linh
Sâm Ngọc Linh được giới thiệu tại Ngày hội khởi nghiệp Quảng Nam (Techfest Quảng Nam 2019)

Cần sự phối hợp đồng bộ để xây dựng chuỗi giá trị về Sâm Ngọc Linh

Tại Hội nghị “Khoa học & Công nghệ phục vụ phát triển dược liệu khu vực Tây Nguyên & Nam Trung Bộ” được tổ chức mới đây tại TP. Đà Nẵng, nhiều chuyên gia, nhà nghiên cứu về Sâm Ngọc Linh và các doanh nghiệp quan tâm đều cho rằng cần có những chính sách và sự phối hợp đồng bộ để phát triển và khai thác có hiệu quả Sâm Ngọc Linh.

Theo đại diện Vụ KH&CN các ngành kinh tế - kỹ thuật, Bộ KH&CN, để phát triển Sâm Việt Nam đồng bộ trong thời gian cần có sự phối hợp đồng bộ giữa Bộ KH&CN với UBND tỉnh Quảng Nam, Kon Tum và các bộ, ngành đơn vị có liên quan giải quyết các khó khăn, vướng mắc nhằm thực hiện hiệu quả việc phát triển sản phẩm quốc gia Sâm Việt Nam. UBND hai tỉnh Quảng Nam và Kon Tum rà soát quá trình thực thi các cơ chế, chính sách hỗ trợ (đặc biệt về sử dụng đất và vốn) để thúc đẩy việc phát triển sản phẩm Sâm Việt Nam; ưu tiên thẩm định và phê duyệt Dự án đầu tư sản xuất liên quan đến sản phẩm quốc gia Sâm Việt Nam theo quy định hiện hành; …

Còn đại diện công ty TNHH Sâm Sâm cho rằng cần chú trọng ứng dụng khoa học công nghệ vào các khâu trong chuỗi giá trị Sâm Ngọc Linh từ phát triển giống đến chăm sóc, thu hoạch, chế biến và thương mại hóa sản phẩm. Bên cạnh đó, có cơ chế thuận lợi về vốn tín dụng hỗ trợ các doanh nghiệp đầu tư, khai thác Sâm. Có cơ chế khuyến khích và tạo điều kiện để xây dựng mối liên kết “3 nhà”, “4 nhà”, trong đó nòng cốt là quan hệ liên kết giữa nhà khoa học và doanh nghiệp để rút ngắn “quãng đường” từ phòng thí nghiệm đến thực tế sản xuất.

Đặc biệt, cần có các cơ chế, chính sách để hỗ trợ thương mại hóa các sản phẩm từ Sâm Ngọc Linh để các sản phẩm sâm Ngọc Linh đến gần hơn với người dùng với hàm lượng giá trị gia tăng cao, được chế biến sâu.

Vũ Lê
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: sâm Ngọc Linh

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Metavertu siêu bảo mật của Vertu khiến giới thượng lưu Việt sẵn sàng chi tiền tỷ sở hữu

Metavertu siêu bảo mật của Vertu khiến giới thượng lưu Việt sẵn sàng chi tiền tỷ sở hữu

Chất liệu quý hiếm, công nghệ bảo mật hàng đầu, nâng tầm giá trị người dùng... là những lý do chính khiến cho giới mộ điệu Việt Nam dần chú ý đến Metavertu.
Quý I/2024, doanh thu ngành thông tin và truyền thông tăng gần 12%

Quý I/2024, doanh thu ngành thông tin và truyền thông tăng gần 12%

Trong 3 tháng đầu năm 2024, doanh thu toàn ngành thông tin và truyền thông ước đạt 971.197 tỷ đồng, tăng 11,8% so với cùng kỳ năm ngoái.
Hơn 60% sản phẩm OCOP 4 sao đã được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ

Hơn 60% sản phẩm OCOP 4 sao đã được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ

Thống kê từ 27 địa phương cho thấy, có 978 sản phẩm được công nhận OCOP 4 sao, trong đó 62% sản phẩm đã được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ.
Phát triển hoạt động sáng kiến, sáng tạo: Cần gỡ vướng mắc nào?

Phát triển hoạt động sáng kiến, sáng tạo: Cần gỡ vướng mắc nào?

Theo Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ), năm 2023, cả nước đã có 121.613 giải pháp được đề nghị công nhận sáng kiến, 94.174 sáng kiến được công nhận.
Xe điện Trung Quốc sẽ chiếm 25% thị phần tại châu Âu trong năm nay?

Xe điện Trung Quốc sẽ chiếm 25% thị phần tại châu Âu trong năm nay?

Các chuyên gia dự báo làn sóng xe điện rẻ từ Trung Quốc sẽ làm hạ giá những dòng xe do các công ty thuộc châu Âu sản xuất.

Tin cùng chuyên mục

Gần 126.000 đơn đăng ký quyền sở hữu trí tuệ đã được xử lý

Gần 126.000 đơn đăng ký quyền sở hữu trí tuệ đã được xử lý

Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt, hoạt động quản lý nhà nước về sở hữu trí tuệ đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận.
Khai mạc hội nghị toàn quốc Quản lý nhà nước về sở hữu trí tuệ năm 2024

Khai mạc hội nghị toàn quốc Quản lý nhà nước về sở hữu trí tuệ năm 2024

Ngày 29/3 tại Hà Nội, Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội tổ chức Hội nghị Sở hữu trí tuệ năm 2024.
Đầu tư an ninh mạng trong tương lai đang gia tăng

Đầu tư an ninh mạng trong tương lai đang gia tăng

Các công ty nhận thức về thách thức bảo mật và đang tăng cường hệ thống phòng thủ của mình, với việc dự kiến sẽ tăng ngân sách an ninh mạng trong 12 tháng tới.
Tăng cường an ninh mạng trong lĩnh vực hàng hải

Tăng cường an ninh mạng trong lĩnh vực hàng hải

Trong bối cảnh các mối đe dọa từ internet với tàu biển ngày càng gia tăng, việc tăng cường an ninh mạng trong lĩnh vực hàng hải được các doanh nghiệp chú trọng.
Thêm giải pháp an ninh mạng cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực ngân hàng, dịch vụ tài chính

Thêm giải pháp an ninh mạng cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực ngân hàng, dịch vụ tài chính

ManageEngine đặt kế hoạch hỗ trợ về công nghệ thông tin cho 500 khách hàng doanh nghiệp tại Việt Nam ở các lĩnh vực ngân hàng, dịch vụ tài chính và bảo hiểm.
Honda Việt Nam triệu hồi hơn 220 xe Gold Wing và CBR1000RR để khắc phục lỗi chết máy, khó khởi động

Honda Việt Nam triệu hồi hơn 220 xe Gold Wing và CBR1000RR để khắc phục lỗi chết máy, khó khởi động

Honda Việt Nam công bố chiến dịch triệu hồi 221 xe Gold Wing và CBR1000RR để kiểm tra hiện tượng phồng cánh bơm xăng gây lỗi chết máy và khó khởi động.
Google, Apple có thể phải “tách nhỏ” khi bị các nhà lập pháp điều tra

Google, Apple có thể phải “tách nhỏ” khi bị các nhà lập pháp điều tra

Các ông lớn công nghệ đang đối mặt với nguy cơ phải tách thành các công ty nhỏ khi Hoa Kỳ và châu Âu tiến hành điều tra về các cáo buộc chống cạnh tranh.
Lexus LM 500h hoàn toàn mới giá từ hơn 7 tỷ có gì nổi bật

Lexus LM 500h hoàn toàn mới giá từ hơn 7 tỷ có gì nổi bật

Lexus LM hoàn toàn mới được ra mắt ngày 26/3, đã được cải tiến toàn diện, chỉ sử dụng hệ truyền động hybrid.
Nissan sẽ ra mắt 30 mẫu xe mới, đặt mục tiêu tăng trưởng doanh số 1 triệu xe năm 2027

Nissan sẽ ra mắt 30 mẫu xe mới, đặt mục tiêu tăng trưởng doanh số 1 triệu xe năm 2027

Nissan sẽ ra mắt 30 mẫu xe mới trong 3 năm tới và đặt mục tiêu tăng doanh số bán hàng toàn cầu thêm 1 triệu xe, đồng thời cắt giảm chi phí, cải thiện lợi nhuận.
Vì sao kim ngạch xuất khẩu ô tô Hàn Quốc sụt giảm?

Vì sao kim ngạch xuất khẩu ô tô Hàn Quốc sụt giảm?

Tổng giá trị xuất khẩu ô tô của Hàn Quốc đạt 5,16 tỷ USD trong tháng 2/2024, giảm so với mức 5,59 tỷ USD cùng kỳ năm trước.
Đưa kỹ thuật hạt nhân và đồng vị phóng xạ phục vụ phát triển kinh tế - xã hội

Đưa kỹ thuật hạt nhân và đồng vị phóng xạ phục vụ phát triển kinh tế - xã hội

Nhiều thành tích đáng ghi nhận trong nghiên cứu khoa học và chuyển giao ứng dụng kỹ thuật hạt nhân phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Thị trường bưu chính Việt Nam tăng trưởng nhanh chóng

Thị trường bưu chính Việt Nam tăng trưởng nhanh chóng

Số doanh nghiệp bưu chính tăng 18 lần (từ 40 lên hơn 700 doanh nghiệp); doanh thu dịch vụ bưu chính tăng 14 lần (từ 4.000 tỷ đồng lên 59.000 tỷ đồng)...
Toyota Việt Nam triệu hồi hơn 1.300 xe Land Cruiser và Lexus LX600

Toyota Việt Nam triệu hồi hơn 1.300 xe Land Cruiser và Lexus LX600

Toyota Việt Nam cho biết, hơn 1.300 xe Land Cruiser 300 và Lexus LX600 sẽ được triệu hồi để cập nhật phần mềm điều khiển hộp số tự động.
Lượng xe ô tô nhập khẩu trong nửa đầu tháng 3 tăng cao

Lượng xe ô tô nhập khẩu trong nửa đầu tháng 3 tăng cao

Số lượng ô tô nguyên chiếc tiếp tục duy trì ở mức cao trong nửa đầu tháng 3/2024. Lượng ô tô nguyên chiếc nhập khẩu đã có nhiều khởi sắc kể từ nửa cuối tháng 2.
Hướng đi mới trong sản xuất giấy bao gói thực phẩm

Hướng đi mới trong sản xuất giấy bao gói thực phẩm

Một nghiên cứu mở ra triển vọng sản xuất nanocellulose và nanochitosan thương phẩm từ nguồn nguyên liệu trong nước, để ứng dụng sản xuất giấy bao gói thực phẩm.
Apple bị kiện vì độc quyền iPhone trên thị trường Hoa Kỳ

Apple bị kiện vì độc quyền iPhone trên thị trường Hoa Kỳ

Ngày 21/3, Bộ Tư pháp và nhiều bang của Hoa Kỳ đã đệ đơn kiện chống lại tập đoàn Apple cáo buộc tập đoàn này độc quyền bất hợp pháp thị trường.
Mỹ: Đường sắt trên Mặt Trăng có thể đóng góp vào nền kinh tế vũ trụ

Mỹ: Đường sắt trên Mặt Trăng có thể đóng góp vào nền kinh tế vũ trụ

Cơ quan Chỉ đạo các Dự án Nghiên cứu Quốc phòng Tiên tiến Mỹ (DARPA) đang thúc đẩy phát triển ý tưởng xây đường sắt trên Mặt Trăng.
Tập đoàn Intel chuẩn bị đầu tư 100 tỷ USD khắp 4 bang của Hoa Kỳ

Tập đoàn Intel chuẩn bị đầu tư 100 tỷ USD khắp 4 bang của Hoa Kỳ

Intel có kế hoạch đầu tư 100 tỷ USD trên khắp 4 bang của Hoa Kỳ để xây dựng và mở rộng nhà máy sau khi được 19,5 tỷ USD tiền tài trợ và khoản vay liên bang.
Xe điện Vinfast mở rộng thị trường sang Tây Thái Bình Dương

Xe điện Vinfast mở rộng thị trường sang Tây Thái Bình Dương

Ngày 20/3, VinFast Auto ký kết thỏa thuận hợp tác với Công ty Guam AutoSpot việc phân phối xe điện VinFast tại thị trường vùng Micronesia, Tây Thái Bình Dương.
Để dữ liệu trở thành “bệ phóng” chứ đừng là “đầm lầy”

Để dữ liệu trở thành “bệ phóng” chứ đừng là “đầm lầy”

Trong bối cảnh công nghệ bùng nổ, dữ liệu không chỉ là kho tàng thông tin mà còn được ví như “bệ phóng” giúp doanh nghiệp bứt phá.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động