Ứng dụng bằng chứng đánh giá công nghệ trong xây dựng chính sách thuốc

Đánh giá công nghệ y tế là phương pháp đánh giá khía cạnh y học, dịch tễ học, xã hội học và kinh tế học của các can thiệp y tế, bao gồm thuốc, vắc xin, quy trình y tế, thiết bị y tế, dịch vụ y tế và cả các can thiệp y tế công cộng về nhiều khía cạnh như y học, xã hội học và kinh tế học… Mục tiêu chính của đánh giá công nghệ y tế là giúp các nhà hoạch định chính sách đưa ra quyết định lựa chọn và triển khai các công nghệ y tế, can thiệp y tế phù hợp nhất với điều kiện, hoàn cảnh cụ thể. Trong đó, đánh giá kinh tế dược là phương pháp đánh giá khía cạnh các can thiệp y tế là thuốc.

Hiện nay, ở nhiều quốc gia trên thế giới, đánh giá công nghệ y tế nói chung và đánh giá kinh tế dược nói riêng đã và đang được coi là công cụ quan trọng đối với quá trình thiết lập ưu tiên và hoạch định chính sách y tế, đặc biệt trong việc xây dựng các gói quyền lợi BHYT đối với thuốc.

Ở Việt Nam, trong bối cảnh nguồn lực dành cho y tế ngày càng trở nên khan hiếm, quỹ BHYT phải bao phủ ngày càng nhiều dịch vụ y tế thì đánh giá công nghệ y tế, đặc biệt là đánh giá kinh tế dược cần được phát triển và ứng dụng trong quá trình hoạch định chính sách y tế, xây dựng kế hoạch, quản lý và thực hành lâm sàng. Chiến lược quốc gia bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân giai đoạn 2011 - 2020, tầm nhìn đến năm 2030 đã nêu rõ nhiệm vụ quan trong của hệ thống y tế là “Xây dựng các tiêu chuẩn và triển khai công tác đánh giá công nghệ y tế để xác định các can thiệp y tế có hiệu lực, hiệu quả, chi phí thấp, bảo đảm chất lượng dịch vụ y tế”.

Để thực hiện nhiệm vụ này, thời gian qua, Bộ Y tế đã thực hiện nhiều hoạt động tập trung vào một số nội dung như: Xây dựng và ban hành tiêu chí yêu cầu về bằng chứng đánh giá công nghệ y tế trong xây dựng danh mục thuốc thuộc phạm vi được hưởng của người tham gia BHYT; xây dựng hướng dẫn về đánh giá công nghệ y tế; hướng dẫn chuẩn bị báo cáo phân tích kinh tế dược; hướng dẫn đánh giá báo cáo phân tích kinh tế dược…

Trong thời gian tới, việc sử dụng bằng chứng đánh giá công nghệ y tế trong xây dựng chính sách thuốc BHYT sẽ không còn mang tính khuyến khích mà trở thành yêu cầu bắt buộc, nhất là đối với các thuốc đề xuất bổ sung mới vào danh mục. Chính vì vậy, tại hội nghị, các chuyên gia khuyến nghị, các bộ, ngành, cơ quan liên quan cần phải xây dựng và ban hành tiêu chí yêu cầu về bằng chứng đánh giá công nghệ y tế trong xây dựng danh mục thuốc thuộc phạm vi được hưởng của người tham gia BHYT; triển khai xây dựng mạng lưới đánh giá kinh tế dược nhằm kết nối giữa Bộ Y tế, Bảo hiểm xã hội, Sở Y tế, cơ sở khám chữa bệnh với chuyên gia kinh tế y tế đến từ các viện, trường, hội, trung tâm nghiên cứu, các công ty dược phẩm…