Ukraine tin rằng sử dụng xe tăng có thể lật ngược tình thế chiến tranh

Máy bay không người lái, chiến tranh mạng và các công nghệ mới nổi khác được coi là vũ khí của tương lai. Gần đây nhất là vào năm 2020, một số chỉ huy quốc phòng cho rằng Anh nên loại bỏ hoàn toàn các xe tăng của mình. Nhưng khi năm 2023 bắt đầu, và với việc Ukraine đang cân nhắc một cuộc tấn công quan trọng vào mùa xuân chống lại Nga có thể mang tính quyết định trong cuộc đấu tranh sinh tồn của nước này, Kiev một lần nữa đang chuẩn bị chuyển sang sử dụng các thiết bị lục quân truyền thống của chiến tranh thế kỷ 20. Các chỉ huy quân sự của Ukraine muốn có hàng trăm xe tăng phương Tây cho giai đoạn tiếp theo của cuộc chiến, để chống lại lực lượng của Moscow và phá vỡ các chiến hào ở những nơi như Lukhansk và vùng Zaporizhia.

Sau nhiều tháng bế tắc, các đồng minh NATO đang bắt đầu nhận thấy sự khôn ngoan của chiến lược này, với việc Mỹ, Pháp và Anh lần đầu tiên cam kết cung cấp xe bọc thép trong những tuần gần đây.

Kiev lập luận rằng số lượng phương tiện do các đồng minh phương Tây cung cấp cho đến nay mới chỉ là bước khởi đầu và đang thúc đẩy khoảng 200 đến 300 xe tăng, 600 xe bọc thép bộ binh cũng như 500 khẩu Howitzer, một loại vũ khí tương tự như súng thần công. Quân đội Ukraine đã sử dụng xe tăng thời Liên Xô do các đồng minh Đông Âu tặng hoặc chiếm được từ quân chiếm đóng Nga. Nhưng các mô hình phương Tây mà các nhà lãnh đạo mong muốn sẽ tạo ra một bước thay đổi về năng lực trước nguy cơ leo thang chiến sự vào mùa xuân.

Một nhà ngoại giao từ một quốc gia EU đang cân nhắc việc tặng một số xe tăng chiến đấu hiện đại cho biết tính cơ động là chìa khóa trong một cuộc chiến tranh tấn công. Nếu Ukraine có bất kỳ cơ hội nào để tiến hành cuộc tấn công, họ cần có một số khả năng cơ động với súng hạng nặng - không chỉ có những chiếc Land Rover cấp quân sự hoặc các phương tiện tuần tra bọc thép. Họ cần thứ gì đó thực sự có thể tiêu diệt xe tăng Nga từ xa.

Các chuyên gia cho rằng lãnh thổ bằng phẳng của Ukraine khiến nó trở thành một kịch bản lý tưởng cho xe tăng chuyển vùng, và Kyiv cần xe tăng để chiếm lại các vị trí kiên cố ở các thành phố trọng yếu dọc theo tiền tuyến.

Anthony King, giáo sư nghiên cứu chiến tranh tại Đại học Warwick, Vương quốc Anh, cho biết Ukraine sẽ gặp khó khăn trong việc tổ chức một cuộc phản công thứ hai nếu không có lực lượng mạnh hơn. Các quan chức Ukraine lo ngại các hệ thống tên lửa đa nòng HIMARS do Mỹ chế tạo, vốn đã tàn phá các lực lượng Nga trong các chiến dịch phản công vào mùa thu năm ngoái, sẽ tỏ ra kém hiệu quả hơn trong lần này vì quân đội Nga đã di chuyển ra xa hơn để tránh bị bắn trúng - khiến xe tăng trở nên cần thiết hơn trước. Cảnh báo nguồn cung toàn cầu đối với HIMARS cũng có thể bắt đầu bị ảnh hưởng trong năm nay.

Các cuộc đàm phán giữa các đồng minh NATO đang tăng tốc sau khi Pháp tuyên bố sẽ tặng xe tăng chiến đấu hạng nhẹ AMX-10 RC cho Kiev trong thời gian hai tháng. Vương quốc Anh đã xác nhận vào cuối tuần kế hoạch gửi xe tăng Challenger 2 do Anh sản xuất tới Ukraine. Các chính phủ phương Tây có thể đưa ra các cam kết tiếp theo trước cuộc họp vào ngày 20/1 của các bộ trưởng quốc phòng từ các nước đồng minh tại căn cứ quân sự Ramstein của Hoa Kỳ ở tây nam nước Đức.

Các quốc gia thành viên EU từ khu vực Baltic và Trung Âu hy vọng một loạt cam kết cá nhân sẽ gây áp lực lên Đức để cho phép các quốc gia khác xuất khẩu xe tăng Leopard 2 do Đức sản xuất sang Ukraine. Người Ukraine sẽ không đặc biệt lo lắng về việc xe tăng đến từ đâu, miễn là chúng đến với số lượng đủ lớn. Tuy nhiên, các quan chức Ukraine nhận thức rõ về sự khác biệt đáng kể giữa các mô hình mà họ có thể nhận được từ phương Tây. Xe tăng M1 Abrams do Mỹ sản xuất có tầm bắn xa, nhưng gây khó khăn cho việc tiếp nhiên liệu đối với Ukraine đang bị chiến tranh tàn phá vì động cơ tua-bin khí lớn tiêu thụ một lượng lớn dầu hỏa.

Và trong khi mẫu Challenger 2 của Anh sẽ là một cải tiến đáng kể đối với xe tăng thời Liên Xô hiện đang được lực lượng Ukraine sử dụng, chúng không phải là đối thủ của Leopard 2 của Đức, loại xe có thể bắn trúng mục tiêu có kích thước bằng chiếc tủ lạnh ở khoảng cách 3 km trong khi di chuyển. Chúng chạy bằng dầu diesel, dễ kiếm hơn dầu hỏa.

Các quan chức Đức lập luận rằng, quyết định cuối cùng về việc gửi xe tăng Leopard 2 sẽ phụ thuộc nhiều vào những gì Mỹ quyết định thực hiện, đồng thời khẳng định các đồng minh cần có kế hoạch phù hợp để huấn luyện lực lượng Ukraine về vận hành và bảo dưỡng. Điều này sẽ dễ dàng hơn nếu có nhiều quốc gia tham gia. Ba Lan và Phần Lan bày tỏ sẵn sàng gửi xe tăng Leopard 2 nhưng phải đợi Đức bật đèn xanh. Helsinki đã nói rõ rằng họ có thể gửi một lượng nhỏ nếu các quốc gia khác đồng ý với cách tiếp cận tập thể.

Theo các nhà ngoại giao EU, Berlin cũng có thể tặng một số xe tăng Leopard 1 cũ hơn, được đưa vào sử dụng lần đầu tiên vào năm 1965 nhưng hiện đang được cất giữ. Tất cả các quốc gia đang lên kế hoạch cung cấp xe tăng của họ dần dần để giải quyết nhu cầu huấn luyện lực lượng Ukraine sử dụng chúng và xây dựng chuỗi cung ứng cần thiết để bảo trì.

Yuriy Sak, cố vấn của Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksii Reznikov, cho biết quân nhân Ukraine có thể sẵn sàng vận hành xe tăng phương Tây "trong vài tuần chứ không phải vài tháng" và kêu gọi các đồng minh bắt đầu huấn luyện binh sĩ Ukraine về một loạt thiết bị mới có thể ngay lập tức.