Trường Đại học Điện lực đẩy mạnh nghiên cứu công nghệ điện lực, năng lượng sạch

Là một cơ sở giáo dục đại học công lập đa ngành với bề dày truyền thống trong đào tạo và nghiên cứu phục vụ ngành năng lượng, Trường Đại học Điện lực luôn xác định khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là những trụ cột then chốt thúc đẩy sự phát triển.

Trước bối cảnh toàn cầu đang tích cực chuyển dịch sang năng lượngxanh, bền vững, Nhà trường đã xây dựng chiến lược nghiên cứu rõ ràng, đồng bộ và có tính ứng dụng cao, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghệ điện lực, năng lượng tái tạo, tích hợp nguồn và tiết kiệm năng lượng nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn của ngành và của nền kinh tế.

Để hiểu rõ hơn về định hướng nghiên cứu, các hoạt động khoa học công nghệ tiêu biểu cũng như vai trò của Nhà trường trong tiến trình chuyển giao công nghệ và ứng dụng kết quả nghiên cứu vào sản xuất công nghiệp, phóng viên Báo Công Thương đã có cuộc trao đổi với Tiến sĩ Chu Việt Thức, Phó Trưởng phòng Quản lý Khoa học và Hợp tác quốc tế, Trường Đại học Điện lực.

- Thưa ông, ông có thể chia sẻ chiến lược nghiên cứu của Trường Đại học Điện lực trong việc phát triển công nghệ điện lực và năng lượng sạch, đáp ứng nhu cầu chuyển đổi năng lượng bền vững tại Việt Nam?

Tiến sĩ Chu Việt Thức: Trường Đại học Điện lực xác định đào tạo và nghiên cứu là hai trụ cột nền tảng, đồng thời là động lực phát triển bền vững, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng. Chiến lược nghiên cứu của Trường tập trung vào các hướng đi có tính ứng dụng cao, nhất là công nghệ điện lực và năng lượng sạch, nhằm góp phần hiện thực hóa cam kết tại COP26, hướng tới phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Trong bối cảnh khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực then chốt cho phát triển quốc gia, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách quan trọng, tiêu biểu là Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 03/NQ-CP của Chính phủ.

Thực hiện chủ trương này, Đảng ủy và Hội đồng Trường đã ban hành nhiều nhiều nghị quyết, chính sách thiết thực.

Hiệu trưởng cũng đã chỉ đạo quyết liệt trong việc chỉnh sửa, xây dựng các quy chế có liên quan và xây dựng các chính sách, cơ chế đủ mạnh để tạo điều kiện và khuyến khích hoạt động nghiên cứu, ứng dụng nhất là trong lĩnh vực công nghệ điện lực và năng lượng sạch nhằm đáp ứng mục tiêu chuyển đổi năng lượng bền vững mà Việt Nam đang theo đuổi.

- Trường Đại học Điện lực hiện đang triển khai những nghiên cứu cụ thể nào trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, như điện mặt trời, điện gió, để hỗ trợ sự chuyển đổi năng lượng sạch tại Việt Nam, thưa ông?

Tiến sĩ Chu Việt Thức: Hiện nay, Trường Đại học Điện lực đang triển khai nhiều nghiên cứu ứng dụng trong lĩnh vực năng lượng tái tạo nhằm góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng sạch tại Việt Nam. Một số nghiên cứu tiêu biểu có thể kể đến như:

Đề tài nghị định thư hợp tác quốc tế: "Nghiên cứu tích hợp hệ thống điện mặt trời áp mái tại đô thị Việt Nam nhằm phát triển hệ thống năng lượng bền vững".

Đề tài cấp Bộ Công Thương: "Nghiên cứu thiết kế, chế tạo hệ thống giám sát, điều khiển, vận hành thông minh cho các hệ thống tích hợp nguồn năng lượng tái tạo".

Các đề tài cấp trường như: "Nghiên cứu ảnh hưởng của điện mặt trời mái nhà đến lưới điện phân phối trong chế độ tự sản tự tiêu", hay "Mô phỏng khí động học cánh gió NACA phục vụ ứng dụng điện gió"…

Đặc biệt, trong năm 2025, Nhà trường chủ trì 3 nhiệm vụ thuộc Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019 – 2030. Trong đó nổi bật là nhiệm vụ: "Nghiên cứu xây dựng mô hình tòa nhà xanh tích hợp điện mặt trời mái nhà tại Trường Đại học Điện lực theo định hướng phát thải CO₂ bằng 0".

Việc triển khai mô hình này không chỉ giúp giảm tiêu thụ điện từ lưới và nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng tái tạo, mà còn là công cụ trực quan, hiệu quả trong đào tạo và nâng cao nhận thức cho sinh viên và cộng đồng về phát triển bền vững và chuyển đổi năng lượng.

- Thưa ông, nhà trường có những chương trình hợp tác nghiên cứu nào với các doanh nghiệp trong ngành điện lực để chuyển giao công nghệ và ứng dụng kết quả nghiên cứu vào sản xuất công nghiệp?

Tiến sĩ Chu Việt Thức: Trong nhiều năm qua, bên cạnh công tác đào tạo, chúng tôi luôn đặt trọng tâm vào việc đẩy mạnh các hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ. Nhà trường đã tích cực triển khai các đề tài ở nhiều cấp độ: Từ cấp cơ sở, cấp Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), cấp Bộ Công Thương, Bộ Giáo dục và Đào tạo, cho đến các đề tài cấp Nhà nước.

Đặc biệt, chúng tôi rất coi trọng việc gắn kết nghiên cứu với thực tiễn thông qua các chương trình hợp tác với doanh nghiệp trong ngành điện lực để chuyển giao công nghệ và ứng dụng kết quả nghiên cứu vào sản xuất công nghiệp. Trường đã phối hợp với nhiều đơn vị thành viên của EVN như Tổng công ty Điện lực Hà Nội (EVNHANOI), Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia (EVNNPT), Công ty Lưới điện cao thế TP Hà Nội… để thực hiện các dự án nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và ứng dụng kết quả nghiên cứu vào vận hành hệ thống điện, kiểm tra giám sát thiết bị, nâng cao hiệu quả quản lý vận hành lưới điện.

Một trong những dự án tiêu biểu là việc nghiên cứu, chế tạo thành công công tơ điện tử 1 pha và 3 pha hiệu SmartRF. Sản phẩm này có mức giá thấp hơn khoảng 30% so với các thiết bị nhập khẩu tương đương, nhưng vẫn đảm bảo đầy đủ các chức năng đo đếm, vẽ biểu đồ phụ tải từ xa. Đặc biệt, sản phẩm được thiết kế phù hợp với hạ tầng viễn thông của EVN Telecom, sử dụng đường truyền CDMA tần số 450Hz – điều này góp phần làm tăng tính chủ động và khả năng ứng dụng thực tế trong ngành điện lực.

Một ví dụ nổi bật khác là đề tài cấp quốc gia thuộc chương trình KC4.0, do Trường Đại học Điện lực chủ trì phối hợp cùng Viện Công nghệ Thông tin – Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Đại học Quốc gia Hà Nội và Học viện Kỹ thuật Quân sự.

Đề tài tập trung nghiên cứu, thiết kế và xây dựng hệ thống kiểm tra, giám sát tình trạng vận hành và cảnh báo sớm sự cố trên đường dây tải điện 110 kV, trên nền tảng ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và xử lý dữ liệu lớn (Big Data). Chúng tôi đã xây dựng thành công hệ thống này và đưa vào ứng dụng thực tế tại Công ty Lưới điện Cao thế thành phố Hà Nội. Hệ thống giúp phát hiện, cảnh báo sớm các sự cố, từ đó giảm tổn thất điện năng, tránh thiệt hại kinh tế và quan trọng hơn là đảm bảo an toàn cho con người. Đây là một minh chứng rõ ràng cho định hướng gắn nghiên cứu với thực tiễn và nhu cầu chuyển đổi số trong ngành năng lượng.

Xin trân trọng cảm ơn ông!

Tiến sĩ Chu Việt Thức: Bên cạnh phát triển nội lực, Trường Đại học Điện lực đẩy mạnh hợp tác với các tổ chức uy tín như GIZ, EVN và nhiều đối tác khác. Nhiều giảng viên, nhà khoa học của Trường tham gia với vai trò chuyên gia độc lập, vừa góp phần giải quyết các vấn đề thực tiễn, vừa nâng cao chất lượng nghiên cứu và năng lực hội nhập quốc tế.