Trung Quốc đệ đơn xin gia nhập CPTPP

CPTPP là hiệp định thương mại tự do thế hệ mới được 11 quốc gia ký kết vào năm 2018 bao gồm Việt Nam, Singapore, Brunei, Malaysia, Nhật Bản, Australia, New Zealand, Canada, Peru, Mexico, Chile. Tiền thân của hiệp định này là Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) - được coi là đối trọng kinh tế với sự ảnh hưởng của Trung Quốc tại khu vực. Tuy nhiên, dưới thời của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, Mỹ đã quyết định rút khỏi hiệp định này năm 2017.

Ngày 16/9, Bộ trưởng Bộ Thương mại Trung Quốc Vương Văn Đào đã chính thức gửi đơn gia nhập CPTPP đến Bộ trưởng Thương mại New Zealand Damien O’Connor. Đồng thời, hai Bộ trưởng cũng đã trao đổi “về các bước tiếp theo đơn xin gia nhập của Trung Quốc”.

Hồi tháng 5, lãnh đạo các nước thành viên CPTPP như Australia, Malaysia, New Zealand và có thể một số nước khác đã có cuộc đối thoại với người đồng cấp Trung Quốc về CPTPP. Trước đó, vào tháng 2, Trung Quốc cũng thông báo đã đối thoại không chính thức với một số thành viên CPTPP. Tuy nhiên, nội dung cuộc đối thoại không được công bố chi tiết. Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình năm ngoái nhiều lần phát biểu công khai về ý định gia nhập CPTPP của nước này. Việc Trung Quốc xúc tiến tham gia CPTPP được cho là nhằm gia tăng ảnh hưởng tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Nếu gia nhập CPTPP, Trung Quốc sẽ trở thành nền kinh tế lớn nhất trong khối này. Hiện, Bắc Kinh cũng đang dẫn đầu Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP).

Theo các chuyên gia, việc gia nhập CPTPP sẽ là một động lực lớn đối với Trung Quốc sau khi ký kết RCEP gồm 15 quốc gia vào năm ngoái. Anh và Thái Lan cũng đã có dấu hiệu cho thấy quan tâm đến việc tham gia CPTPP. Trước đó, Vương quốc Anh cũng đã nộp đơn xin gia nhập vào hiệp định này hồi tháng 2 năm nay, nhằm tăng liên kết thương mại với khu vực này sau khi rời Liên minh châu Âu (EU). Trước đó, Vương quốc Anh đã nghiên cứu khả năng gia nhập CPTPP từ đầu năm 2018, nhằm kích thích xuất khẩu hậu Brexit. Nếu thành công, họ sẽ là quốc gia đầu tiên trong CPTPP không giáp Biển Đông hoặc Thái Bình Dương.

Hiện, Nhật Bản là chủ tịch bộ phận ra quyết định của CPTPP và New Zealand chịu trách nhiệm tiếp nhận đơn xin gia nhập. Khi đơn xin gia nhập được chấp thuận, một nhóm sẽ được thành lập để đánh giá. Ứng viên xin gia nhập phải tuân thủ các quy định của CPTPP và bắt đầu đàm phán thuế trên cơ sở song phương với các thành viên trong khối. Hồi tháng 6 năm nay, Anh cho biết quá trình đánh giá với nước này đã bắt đầu.

"Làm thành viên của CPTPP là cơ hội lớn cho Anh. Nó sẽ giúp chuyển trọng tâm kinh tế của chúng tôi từ châu Âu sang các khu vực phát triển nhanh nhất thế giới, mở rộng sự tiếp cận của chúng tôi đến các thị trường tiêu thụ khổng lồ ở châu Á - Thái Bình Dương" - Bộ trưởng Thương mại Anh khi đó là bà Liz Truss - tuyên bố.

Anh dự báo sau khi gia nhập CPTPP, xuất khẩu của nước này sang các quốc gia thành viên Hiệp định sẽ tăng hơn 51 tỷ USD, tương đương 65%, vào năm 2030. Anh đặt mục tiêu sẽ hoàn tất đàm phán gia nhập CPTPP vào cuối năm 2022.

Cũng trong tháng 5, tại Diễn đàn Quốc tế “Tương lai châu Á”, Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-o-cha tuyên bố, Thái Lan mong muốn được tham gia CPTPP và hiện chính phủ nước này đang cân nhắc các bước đi cần thiết.

Theo ông Prayut Chan-o-cha, sự hợp tác đa phương thông qua các khuôn khổ khu vực và quốc tế như ASEAN, CPTPP hay RCEP đóng vai trò quan trọng trong sự phục hồi toàn diện sau đại dịch Covid-19.

Hiệp định CPTPP hiện đang bao phủ thị trường 495 triệu dân và đóng góp 13,5% GDP toàn cầu với tổng kim ngạch thương mại hơn 10.000 tỷ USD. Nếu Trung Quốc được gia nhập CPTPP, tổng GDP của các nền kinh tế thành viên sẽ chiếm khoảng 30% GDP toàn cầu.

Tuy nhiên, để gia nhập CPTPP, Trung Quốc cần có sự đồng ý của tất cả 11 thành viên. Mặt khác, Trung Quốc cũng cần thực hiện các cải cách trong nước để đáp ứng đủ điều kiện.