Triển khai mô hình tổ chức mới của cơ quan hải quan

Không để hồ sơ tồn trên hệ thống không xử lý

Thực hiện Nghị quyết 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành trung ương về một số vấn đề tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và Nghị quyết 190/2025/QH15 ngày 19/2/2025 của Quốc hội về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước, kể từ ngày 15/3/2025, Cục Hải quan sẽ cấu hình lại hệ thống công nghệ thông tin theo mô hình tổ chức hải quan mới.

Hải quan Việt Nam. Ảnh: Q.N

Để đảm bảo việc giải quyết thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, phương tiện vận tải xuất nhập cảnh, quá cảnh được thông suốt, không bị gián đoạn, đảm bảo thông quan hàng hóa nhanh khi triển khai hệ thống công nghệ thông tin theo mô hình tổ chức hải quan mới, Cục Hải quan yêu cầu các đơn vị thực hiện một số nội dung.

Cụ thể, Chi cục trưởng các Chi cục Hải quan khu vực rà soát, đánh giá khối lượng công việc của hải quan cửa khẩu/ngoài cửa khẩu để thực hiện phân công nhiệm vụ đảm bảo phù hợp với địa bàn quản lý và mối quan hệ phối hợp, trao đổi thông tin nghiệp vụ; bố trí đủ công chức tại các bộ phận như: Tiếp nhận, kiểm tra hồ sơ, kiểm tra thực tế hàng hóa...

Lãnh đạo hải quan cửa khẩu/ngoài cửa khẩu thường xuyên rà soát và phân công công chức xử lý ngay hồ sơ trên hệ thống, hồ sơ phải giải quyết hết trong ngày, không để hồ sơ quá hạn theo quy định của Luật Hải quan, không để hồ sơ tồn trên hệ thống không xử lý; nghiêm cấm công chức hải quan yêu cầu doanh nghiệp nộp chứng từ giấy không đúng quy định của pháp luật.

Chi cục trưởng các Chi cục Hải quan khu vực chịu trách nhiệm trước lãnh đạo Cục nếu để xảy ra tình trạng tồn đọng hồ sơ trên hệ thống không được xử lý, tình trạng công chức sách nhiễu phiền hà, yêu cầu doanh nghiệp nộp chứng từ giấy không đúng quy định trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.

Trường hợp phát hiện đơn vị để xảy ra tình trạng trên thì thực hiện kiểm điểm trách nhiệm của lãnh đạo đơn vị và điều chuyển ngay cán bộ, công chức có liên quan ra khỏi dây chuyền nghiệp vụ để tiến hành xử lý kiểm điểm trước khi xem xét bố trí công việc tiếp theo.

Dự kiến đóng mã của các đơn vị thực hiện sáp nhập

Về giám sát hàng hóa đưa vào, đưa ra khu vực giám sát hải quan, Cục Hải quan sẽ tạm dừng hoạt động các hệ thống công nghệ thông tin để thực hiện công tác cấu hình hệ thống theo mô hình tổ chức bộ máy trong thời gian từ 23h00 ngày 14/3/2025 đến 5h00 ngày 15/3/2025, do vậy, trong thời gian này Cục Hải quan sẽ dừng tiếp nhận thông tin tờ khai và các hoạt động nghiệp vụ khác trên các hệ thống công nghệ thông tin.

Đảm bảo thông quan hàng hóa nhanh khi triển khai hệ thống công nghệ thông tin theo mô hình tổ chức hải quan mới. Ảnh: Q.N

Để không ảnh hưởng đến việc giao nhận hàng hóa tại các cảng, kho, bãi trong thời gian nêu trên, Cục Hải quan hướng dẫn thực hiện như sau: Trường hợp công chức hải quan giám sát hàng hóa tra cứu được thông tin tờ khai hải quan hoặc chứng từ đủ điều kiện qua khu vực giám sát trên hệ thống xử lý dữ liệu điện tử Hải quan (VNACCS/VCIS, ECUSTOMS, VASSCM), thực hiện theo quy định tại khoản 3 Điều 52đ Thông tư 38/2015/TT-BTC được sửa đổi, bổ sung tại khoản 32 Điều 1 Thông tư 39/2018/TT-BTC.

Trường hợp công chức hải quan giám sát hàng hóa không tra cứu được thông tin tờ khai hải quan hoặc chứng từ đủ điều kiện qua khu vực giám sát trên hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan thì thực hiện theo quy định tại Quyết định 2538/QĐ-TCHQ ngày 1/11/2024 của Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan.

Sau khi các hệ thống công nghệ thông tin hoạt động bình thường, Hải quan giám sát kho, bãi, cảng phối hợp doanh nghiệp kinh doanh cảng, kho, bãi thống kê các lô hàng đã xác nhận qua khu vực giám sát trong thời gian thực hiện theo nội dung hướng dẫn nêu trên để làm cơ sở đối chiếu, rà soát, đôn đốc doanh nghiệp kinh doanh cảng, kho, bãi cập nhật bổ sung thông tin hàng hóa đưa vào, đưa ra khu vực giám sát hải quan theo quy định.

Chi cục Hải quan khu vực chỉ đạo lực lượng kiểm soát Hải quan tăng cường công tác tuần tra, kiểm tra, kiểm soát để kịp thời phát hiện, ngăn chặn các hành vi vi phạm.

Đối với việc chấm dứt hoạt động một số đơn vị hải quan quản lý hàng đầu tư, gia công và sắp xếp, sáp nhập với các đơn vị hải quan khác, văn bản số 128/CHQ-GSQL nêu rõ: Để không làm ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp và việc thực hiện thủ tục hải quan của các đơn vị hải quan thực hiện sáp nhập, trước mặt, Cục Hải quan tiếp tục duy trì mã đơn vị hải quan và địa điểm làm thủ tục hải quan như hiện nay để thực hiện thủ tục hải quan và xử lý các công việc tồn đọng.

Thời gian tới, Cục Hải quan dự kiến đóng mã của các đơn vị thực hiện sáp nhập. Do vậy, để thuận tiện cho công tác quản lý hải quan sau khi đóng mã, yêu cầu các đơn vị hải quan hướng dẫn doanh nghiệp: Đối với các doanh nghiệp gia công, sản xuất xuất khẩu, doanh nghiệp chế xuất mới thực hiện thủ tục hải quan lần đầu tại đơn vị: Khuyến nghị doanh nghiệp khai bảo thông tin cơ sở sản xuất, hợp đồng gia công theo mã Hải quan KCN, KCX, khu công nghệ cao và thực hiện thủ tục hải quan tại hải quan khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao (đơn vị nhận sáp nhập).

Đối với các doanh nghiệp gia công, sản xuất xuất khẩu, doanh nghiệp chế xuất hiện đang thuộc quản lý của Chi cục Hải quan cũ, nếu có sự thay đổi thông tin liên quan đến cơ sở sản xuất, hợp đồng gia công, báo cáo quyết toán thì thông báo bổ sung thông tin thay đổi theo mã Chi cục Hải quan cũ.

Trường hợp doanh nghiệp thực hiện hợp đồng gia công mới, lưu giữ nguyên liệu, vật tư, sản phẩm ngoài cơ sở sản xuất thì thực hiện thông báo hợp đồng gia công, nơi lưu giữ nguyên liệu, vật tư, sản phẩm ngoài cơ sở sản xuất theo mã hải quan KCN, KCX, khu công nghệ cao.

Đối với các tờ khai hải quan đăng ký tại các đơn vị hải quan thực hiện sáp nhập nhưng chưa hoàn thành thủ tục hải quan, tờ khai còn tồn đọng trên hệ thống (bao gồm cả trường hợp đưa hàng về bảo quản, giải phóng hàng, xác minh C/O, vướng mắc đang chờ hướng dẫn xử lý...): các đơn vị hải quan nhận sáp nhập chủ động rà soát, đôn đốc người khai hải quan thực hiện khai báo bổ sung hồ sơ hải quan và hoàn thành các thủ tục liên quan theo quy định.

Chi cục Hải quan khu vực tăng cường công tác tuyên truyền đến cộng đồng doanh nghiệp làm thủ tục hải quan trên địa bàn để nắm bắt những thay đổi về mô hình tổ chức bộ máy, địa điểm làm thủ tục hải quan, cách thức khai báo hải quan... để phối hợp thực hiện.