Trí tuệ nhân tạo và bán dẫn: 'Hai mặt của một đồng xu'

Phát triển ngành bán dẫn, đừng bỏ qua AI

Ngày 8/11, Hội thảo Trí tuệ nhân tạo - thúc đẩy hệ sinh thái sản xuất công nghệ cao và bán dẫn của Việt Nam đã được tổ chức tại Hà Nội. Hội thảo nằm trong khuôn khổ Triển lãm ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam 2025 - SEMIExpo Vietnam 2025 do Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (Bộ Tài chính) và Hiệp hội Bán dẫn toàn cầu (SEMI) tổ chức trong 2 ngày 7-8/11. Tại hội thảo, các chuyên gia đã phân tích và làm nổi bật vai trò quan trọng của trí tuệ nhân tạo trong việc thúc đẩy phát triển hệ sinh thái sản xuất công nghệ cao và bán dẫn tại Việt Nam.

Phát biểu tại hội thảo, ông Hồ Đức Thắng, Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số quốc gia (Bộ Khoa học và Công nghệ) khẳng định: Trí tuệ nhân tạo và bán dẫn là "hai mặt của một đồng xu", là "đôi cánh" để nền kinh tế Việt Nam phát triển.

Cũng nói về vai trò của trí tuệ nhân tạo đối với sự phát triển cùa ngành công nghiệp bán dẫn, ông Hoàng Trung Hiếu - Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia cho rằng: Trí tuệ nhân tạo đang nhanh chóng làm thay đổi cách thức thiết kế, sản xuất và quản lý trong lĩnh vực công nghệ cao.

“Trong ngành bán dẫn, trí tuệ nhân tạo giúp nâng cao năng suất, độ chính xác và khả năng phục hồi chuỗi cung ứng, mở đường cho quá trình chuyển đổi sang nhà máy thông minh và tự động hóa” - ông Hoàng Trung Hiếu khẳng định và cho biết, là động lực nền tảng của tăng trưởng kinh tế - xã hội, trí tuệ nhân tạo cũng được Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) dự báo, sẽ đóng góp hơn 15 nghìn tỷ USD cho kinh tế toàn cầu vào năm 2030, và sẽ đóng vai trò quyết định trong việc thúc đẩy Việt Nam chuyển dịch từ mô hình sản xuất truyền thống sang hệ sinh thái dựa trên đổi mới sáng tạo và tri thức.

Trong những năm gần đây, Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách quan trọng, nhằm thúc đẩy phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo, xác định đổi mới sáng tạo và trí tuệ nhân tạo là ưu tiên chiến lược quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Chính sách đã thể hiện quyết tâm của Việt Nam trong việc nâng cấp vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Bên cạnh đó, Việt Nam đã công bố Danh mục công nghệ chiến lược và sản phẩm công nghệ chiến lược, trong đó trí tuệ nhân tạo được xếp là lĩnh vực ưu tiên hàng đầu của quốc gia. Qua đó, khẳng định cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc coi trí tuệ nhân tạo là động lực cốt lõi cho tăng trưởng công nghệ cao.

AI hiện thực hoá khát vọng ngành bán dẫn Việt Nam

Cũng theo Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia, Hoàng Trung Hiếu: Trong ngành bán dẫn không chỉ dừng lại ở công nghệ, mà còn hướng đến nuôi dưỡng đổi mới sáng tạo, phát triển nguồn nhân lực đẳng cấp thế giới, và xây dựng các trung tâm sản xuất thông minh mang bản sắc Việt Nam. Đây chính là sứ mệnh mà NIC và các đối tác luôn kiên định theo đuổi.

Với chức năng là đơn vị trực thuộc Bộ Tài chính, NIC có nhiệm vụ phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của Việt Nam, huy động nguồn lực trong và ngoài nước cho nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và ứng dụng các công nghệ mới nổi, đặc biệt trong các lĩnh vực trí tuệ nhân tạo và bán dẫn. NIC cho rằng sự phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ, doanh nghiệp, giới học thuật và các viện nghiên cứu là yếu tố then chốt để xây dựng một hệ sinh thái công nghệ cao có năng lực cạnh tranh toàn cầu.

Trong khi đó, ông Hồ Đức Thắng cho rằng, Việt Nam đang đứng trước một cơ hội lịch sử. Theo đó, cần xác định một tầm nhìn rõ ràng: Việt Nam không thể mãi là người đi sau, sử dụng công nghệ của người khác. Khát vọng của chúng ta là từng bước vươn lên làm chủ, tiến tới tự chủ và khẳng định chủ quyền số quốc gia về trí tuệ nhân tạo.

Để hiện thực hóa khát vọng đó, theo ông Hồ Đức Thắng, Việt Nam đang triển khai những bước đi chiến lược và quyết liệt, thể hiện qua 4 yếu tố.

Thứ nhất, về thể chế, ngày 7/11, thay mặt Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ đã chính thức ký Tờ trình trình Quốc hội Dự án Luật Trí tuệ nhân tạo. Nếu được Quốc hội thông qua tại kỳ họp này, Việt Nam sẽ trở thành một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới, cùng với EU, Hàn Quốc và Nhật Bản, ban hành một đạo luật chuyên biệt về trí tuệ nhân tạo.

Đây là minh chứng rõ nét nhất cho cam kết mạnh mẽ của Đảng và Nhà nước: Coi AI là công nghệ chiến lược hàng đầu. Tinh thần cốt lõi của Luật Trí tuệ nhân tạo không phải là siết chặt quản lý, mà là kiến tạo một hành lang pháp lý thông thoáng, an toàn, dựa trên quản lý rủi ro để thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Thể chế đã và đang đi trước, mở đường cho công nghệ phát triển.

Thứ hai, về hạ tầng tính toán, Việt Nam xác định, nhà nước phải đóng vai trò dẫn dắt trong việc đầu tư các Trung tâm tính toán hiệu năng cao (HPC) với quy mô lớn hơn hiện tại rất nhiều. Mục tiêu của chúng ta là phải tự chủ về năng lực tính toán, đảm bảo không bị phụ thuộc vào bất kỳ một doanh nghiệp hay quốc gia đơn lẻ nào trong các tình huống chiến lược.

Thứ ba, về nguồn lực tài chính: Việt Nam sẽ kích hoạt mạnh mẽ các cơ chế tài chính đột phá. Bên cạnh các quỹ hiện có như NAFOSTED, NATIF, Việt Nam cũng đang nghiên cứu hình thành Quỹ Phát triển AI Quốc gia và triển khai cơ chế "AI Voucher" để hỗ trợ trực tiếp cho doanh nghiệp ứng dụng, tạo ra lực cầu đủ lớn cho thị trường.

Thứ tư, về con người: Chúng ta cần một thế hệ nhân lực "kép", vừa am hiểu tường tận về phần cứng bán dẫn, vừa làm chủ các thuật toán AI tiên tiến. Theo ông Hồ Đức Thắng, đây là tài sản quý giá nhất để đảm bảo sự tự chủ bền vững.

Được đánh giá đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo thúc đẩy nhu cầu sản xuất chip ngày càng cao, từ đó mở ra cơ hội để ngành bán dẫn tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.