Tin Khu Vực 
Cơ cấu phí mới và những tác động bước đầu
Từ ngày 18/7/2025, TikTok Shop Việt Nam chính thức điều chỉnh cơ cấu phí dịch vụ, khiến tổng chi phí mà các nhà bán hàng phải trả có thể lên tới 17% doanh thu cho mỗi đơn hàng. Theo thông báo từ nền tảng, việc điều chỉnh này là một phần trong chiến lược tái đầu tư dài hạn nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ, cải thiện trải nghiệm người dùng và xây dựng môi trường thương mại điện tử bền vững.
Tuy nhiên, những thay đổi về mặt kỹ thuật đang nhanh chóng trở thành áp lực tài chính đối với cộng đồng nhà bán hàng, đặc biệt là nhóm tiểu thương, hộ sản xuất nhỏ và các hợp tác xã nông nghiệp. Mức phí mới bao gồm hoa hồng nền tảng dao động từ 10 - 12% (tùy ngành hàng), cộng thêm phí giao dịch 5% trên mỗi đơn hàng hoàn tất. Ngoài ra, các chi phí quảng cáo, khuyến mãi, vận chuyển... cũng gia tăng do chính sách áp dụng mặc định chương trình hỗ trợ phí giao hàng (Shipping Fee Program - SPF) thay vì tự nguyện đăng ký như trước.
Theo thông tin từ TikTok Shop, chương trình SPF được duy trì để đảm bảo hơn 95% giá trị giao dịch (GMV) trên nền tảng đến từ các đơn hàng có sử dụng mã freeship, nhấn mạnh vai trò “then chốt” của miễn phí vận chuyển trong việc tăng tỷ lệ chuyển đổi đơn hàng. Cùng với đó, nền tảng cũng giảm phí dịch vụ cho chương trình Voucher Extra, chương trình ưu đãi đồng tài trợ giữa nhà bán và TikTok nhằm tăng hấp dẫn cho người mua.
TikTok Shop Việt Nam chính thức điều chỉnh cơ cấu phí dịch vụ. Ảnh: Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số
Tuy nhiên, đối với nhiều nhà bán hàng, nhất là những đơn vị sản xuất nhỏ và không chủ động được nguồn cung, việc gộp các chi phí hỗ trợ vào cấu trúc phí nền tảng là một thay đổi lớn. Nhiều người bán cho rằng mức tăng phí là quá đột ngột, không theo lộ trình rõ ràng và gây áp lực lớn lên khả năng duy trì hoạt động kinh doanh.
Với đặc thù lợi nhuận thấp, các đơn vị kinh doanh nông sản đang tỏ ra đặc biệt lo ngại trước mức phí mới của TikTok Shop. Là 1 doanh nghiệp nông sản mới, anh Tống Văn Viện, Chủ tịch kiêm Giám đốc Hợp tác xã nông sản Phú Lương (tỉnh Thái Nguyên) chia sẻ: “Về bản chất, biên độ lợi nhuận của nông sản vốn dĩ đã không cao, hiện tại toàn bộ chuỗi từ sản xuất đến bán ra chỉ đạt khoảng 30%. Nếu tiếp tục áp dụng mức phí như trước đây thì doanh nghiệp đã bắt đầu lỗ rồi. Nay với mức phí sàn mới, nhiều nhà bán hàng gần như sẽ không thể duy trì kinh doanh trên TikTok Shop nữa”.
Trước mắt, hợp tác xã buộc phải điều chỉnh giá bán để bù đắp chi phí gia tăng. Tuy nhiên, theo anh Viện, điều này có nguy cơ kéo theo sự sụt giảm về sức mua, khi khách hàng dễ dàng chuyển sang các sản phẩm có giá rẻ hơn từ các nguồn khác. “Sức mua có thể bị ảnh hưởng trong thời gian tới”, anh nhận định.
Không chỉ với nhóm nông sản, mà ngay cả các nhà bán hàng thương mại điện tử thuần túy, những người không trực tiếp sản xuất cũng chịu tác động mạnh từ quyết định này. Chị Phạm Thu Hằng, sở hữu 1 gian hàng nhỏ chuyên kinh doanh mỹ phẩm xách tay và đồ chăm sóc cá nhân tại Hà Nội, cho biết chị bắt đầu bán trên TikTok Shop từ cuối năm 2023, khi nền tảng này đang có nhiều chính sách ưu đãi.
“Lúc đầu, phí rất thấp, chỉ vài phần trăm, nên mình có thể chạy khuyến mãi, tặng quà, thậm chí miễn phí vận chuyển để kéo khách. Nhưng hiện tại, tổng chi phí cho mỗi đơn hàng đã lên đến gần 20%, bao gồm cả phí nền tảng, phí giao dịch, rồi tiền quảng cáo, mình thực sự không gồng nổi nữa”, chị Hằng chia sẻ.
Theo chị Hằng, khách hàng trên TikTok rất nhạy cảm với giá. Nếu tăng giá để bù chi phí thì gần như không bán được, còn giữ giá cũ thì lợi nhuận “bay hơi”. “Mình đã từng có tháng bán 200 - 300 đơn đều đặn, nhưng từ khi phí tăng, đơn giảm một nửa. Chạy quảng cáo không cẩn thận là lỗ luôn”, chị nói thêm.
Theo anh Hạ Hồng Việt, chuyên gia truyền thông trên TikTok, các đơn vị không nắm được chuỗi cung ứng hoặc không có chiến lược tài chính bài bản sẽ dễ bị “bẻ gãy” giữa chừng. Anh Việt dẫn chứng: “Nếu quay lại năm 2022 khi TikTok Shop mới vào Việt Nam, mức phí chỉ là 1%. Giờ đây, sau ba năm, phí nền tảng đã tăng gấp gần 20 lần. Đó là chưa kể các chi phí khác như sản xuất, quảng cáo cũng không giảm, thậm chí còn tăng do lạm phát”.
Từ góc nhìn của chuyên gia, anh Việt cho rằng, việc tăng phí là một bước đi nhằm “sàng lọc” thị trường, giữ lại các đối tác có năng lực tài chính và sản xuất bền vững. “TikTok có vẻ đang ‘chơi bài ngửa’, lọc ra những đối tác có nền tảng thật sự để đồng hành lâu dài. Phí có thể còn tiếp tục tăng và chỉ những bên đủ năng lực mới có thể chơi tiếp”, anh nói.
Dẫu vậy, chuyên gia truyền thông cũng thừa nhận rằng không thể phủ nhận sức mạnh lan tỏa thương hiệu từ TikTok Shop. “Một sản phẩm mới có thể tiếp cận hàng triệu người chỉ sau vài tuần, thậm chí vài ngày, điều mà không phải nền tảng nào cũng làm được”, anh Việt khẳng định.
Cân bằng lợi ích và kiến nghị chính sách hỗ trợ
Dưới áp lực từ cơ cấu phí mới, cộng đồng nhà bán hàng, nhất là nhóm sản xuất nông nghiệp, đang lên tiếng đề nghị TikTok Shop có cơ chế hỗ trợ riêng biệt. Với đặc thù sản phẩm có giá trị thấp, vòng đời ngắn và lợi nhuận mỏng, các đơn vị này cho rằng việc đánh đồng cơ cấu phí giữa hàng tiêu dùng nhanh, thời trang, điện tử và nông sản là thiếu hợp lý.
Anh Tống Văn Viện cho rằng: “Chúng tôi kỳ vọng nền tảng có thể hỗ trợ phí giao hàng, tăng lượt hiển thị sản phẩm, hoặc tổ chức các chương trình khuyến mãi, hội chợ giúp sản phẩm nông sản Việt tiếp cận người tiêu dùng tốt hơn”. Bên cạnh đó, anh cũng nhấn mạnh mong muốn TikTok Shop công khai minh bạch hơn trong cách tính phí và phân bổ chi phí, để nhà bán hàng thấy được rõ ràng giá trị mà họ thực sự nhận lại.
Trên thực tế, điều mà các nhà bán hàng mong muốn không chỉ là giảm phí, mà là được trao quyền để hiểu và điều chỉnh chiến lược kinh doanh của mình dựa trên dữ liệu rõ ràng. Nếu thấy chi phí 17% là hợp lý so với lượng hiển thị, đơn hàng và hỗ trợ quảng bá thương hiệu mà nền tảng mang lại, họ sẵn sàng chi trả. Nhưng khi thiếu minh bạch, việc tăng phí sẽ bị cảm nhận như một gánh nặng áp đặt hơn là sự đầu tư đôi bên cùng có lợi.
Phí dịch vụ bất ngờ tăng mạnh, nhiều nhà bán hàng không kịp trở tay. Ảnh: Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số
Thực tế cho thấy, nếu thiếu sự điều tiết phù hợp, cơ cấu phí mới có thể làm triệt tiêu sức sống của nhóm nhà bán nhỏ, vốn là thành phần tạo nên tính đa dạng, linh hoạt và đặc trưng vùng miền cho thương mại điện tử Việt Nam. Khi những đơn vị này rời sàn, người tiêu dùng cũng sẽ mất đi những lựa chọn độc đáo, sản phẩm địa phương, xanh và gần gũi hơn.
Do đó, cần có một lộ trình minh bạch và đối thoại cởi mở hơn giữa TikTok Shop và cộng đồng bán hàng. Không phải để "nới lỏng phí", mà là để thiết kế các gói chi phí linh hoạt, sát với đặc điểm từng nhóm ngành, giúp cả người bán, người mua và nền tảng cùng phát triển bền vững.
Trước đó, từ ngày 1/4, TikTok Shop đã tăng phí hoa hồng với gian hàng thường từ 3% lên 4%. Với các shop thuộc TikTok Shop Mall, mức tăng cao hơn, lên đến 6,05 - 7,7%.
