Thúc đẩy tiêu thụ, xây dựng thương hiệu miến dong Bắc Kạn

Cải thiện chất lượng miến dong Bắc Kạn

Miến dong Bắc Kạn từ lâu đã trở thành đặc sản nổi tiếng nhờ vào chất lượng vượt trội, sợi miến dai, giòn, có màu trong tự nhiên và hương vị đặc trưng. Được sản xuất từ bột dong riềng nguyên chất trồng trên vùng đất phù hợp với khí hậu và thổ nhưỡng, miến dong Bắc Kạn không chỉ là niềm tự hào của người dân địa phương mà còn được người tiêu dùng trong và ngoài nước ưa chuộng. Hiện nay, sản lượng miến dong của Bắc Kạn đạt khoảng 3.000 - 3.500 tấn/năm, chủ yếu tiêu thụ trong nước, với một số sản phẩm được xuất khẩu sang Nhật Bản, Hàn Quốc.

Trong những năm qua, sản xuất miến dong tại Bắc Kạn đã có bước phát triển đáng kể. Toàn tỉnh có hơn 60 cơ sở sản xuất miến dong, trong đó nhiều cơ sở đã đầu tư công nghệ hiện đại nhằm đảm bảo chất lượng sản phẩm đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm. Đặc biệt, các hợp tác xã như hợp tác xã Tài Hoan (Na Rì), hợp tác xã Miến dong Nhất Thiện (Bạch Thông), hợp tác xã Triệu Thị Tá (Ba Bể) đã khẳng định được thương hiệu trên thị trường, đưa sản phẩm vào các hệ thống siêu thị lớn như Vinmart, Big C.

Quy trình sản xuất miến ở cơ sở sản xuất miến dong của chị Triệu Thị Tá ở xã Yến Dương, huyện Ba Bể (Bắc Kạn) vẫn làm bằng thủ công truyền thống. Ảnh: Ngọc Hoa

Mặc dù có lợi thế về nguyên liệu và chất lượng sản phẩm nhưng miến dong Bắc Kạn vẫn chưa có thương hiệu mạnh trên thị trường. Việc tiêu thụ chủ yếu vẫn dựa vào các kênh bán lẻ nhỏ lẻ, chưa có hệ thống phân phối rộng rãi. Đặc biệt, bao bì sản phẩm chưa bắt mắt, nhãn hiệu chưa có tính đồng nhất, dẫn đến khó khăn trong việc cạnh tranh với các thương hiệu khác trong nước.

Trao đổi với Báo Công Thương, đại diện cơ sở sản xuất miến dong Triệu Thị Tá, anh Triệu Xuân Phương - Giám đốc hợp tác xã Triệu Thị Tá cho biết, điểm đặc biệt của miến dong Bắc Kạn nằm ở nguồn nguyên liệu sạch, không pha tạp, cùng quy trình sản xuất truyền thống kết hợp với cải tiến công nghệ để đảm bảo chất lượng ổn định. Tuy nhiên, theo anh Phương, dù có chất lượng vượt trội, sản phẩm vẫn chưa thực sự được bảo vệ và phát triển xứng tầm với tiềm năng vốn có.

“Chúng tôi luôn nỗ lực duy trì chất lượng bằng cách kiểm soát nguyên liệu đầu vào, hỗ trợ bà con dân tộc thiểu số trong việc trồng dong riềng theo hướng bền vững, không sử dụng hóa chất. Nhưng nếu không có thương hiệu mạnh, sản phẩm dễ bị nhái hoặc cạnh tranh không lành mạnh” anh Phương chia sẻ.

Ngoài ra, một trong những trở ngại lớn mà cơ sở sản xuất miến dong của chị Triệu Thị Tá phải đối mặt chính là vấn đề chi phí vận chuyển. Sau khi hoàn tất quá trình sản xuất, miến dong cần được phân phối đến các tỉnh thành lớn trên cả nước, thậm chí có những đơn hàng được gửi đi quốc tế. Việc vận chuyển trên quãng đường xa không chỉ làm tăng đáng kể chi phí mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro về chất lượng sản phẩm. Nếu quá trình vận chuyển không đảm bảo điều kiện bảo quản tốt, miến có thể bị ẩm mốc, gãy vụn hoặc mất đi độ dai tự nhiên, ảnh hưởng đến trải nghiệm của khách hàng.

“Đặc biệt, mỗi lần ký kết hợp đồng xuất khẩu, bài toán về quy mô sản xuất lại trở thành một áp lực lớn khi các doanh nghiệp nước ngoài thường yêu cầu số lượng sản phẩm vượt quá khả năng sản xuất hiện tại của cơ sở, trong khi việc mở rộng quy mô lại đòi hỏi nguồn vốn đầu tư lớn, từ hệ thống máy móc, nhà xưởng đến nhân công. Nếu không thể nâng cao năng suất, cơ sở sẽ phải từ chối nhiều đơn hàng tiềm năng, bỏ lỡ cơ hội mở rộng thị trường quốc tế”, Giám đốc HTX Triệu Thị Tá nhấn mạnh.

Phát triển thành mặt hàng chủ lực

Đặc biệt, để thúc đẩy tiêu thụ miến dong, UBND tỉnh Bắc Kạn đã phê duyệt kế hoạch phát triển vùng nguyên liệu dong riềng bền vững, hỗ trợ nông dân áp dụng kỹ thuật canh tác tiên tiến để nâng cao năng suất và chất lượng. Đồng thời, các hộ dân được khuyến khích tham gia vào hợp tác xã, doanh nghiệp để sản xuất theo mô hình tập trung, đảm bảo quy trình khép kín từ trồng trọt, chế biến đến tiêu thụ sản phẩm.

Hiện chính quyền tỉnh Bắc Kạn đang đẩy mạnh đăng ký bảo hộ thương hiệu, mở rộng chỉ dẫn địa lý, gắn tem truy xuất nguồn gốc để tăng độ tin cậy cho sản phẩm…, từ đó, mở rộng thị trường tiêu thụ, từng bước đưa sản phẩm miến dong trở thành một trong những mặt hàng chủ lực xuất khẩu của địa phương.

Miến được phơi khô ngoài nắng sau khi tráng. Ảnh: X.P

Ngoài ra, nhằm nâng cao giá trị và xây dựng thương hiệu miến dong Bắc Kạn, đưa thương hiệu miến dong của Bắc Kạn thành sản phẩm tiêu biểu của tỉnh, cùng với việc chú trọng nâng cao chất lượng sản phẩn, mẫu mã, tỉnh đang tăng cường hiệu quả từ công tác quảng bá, xúc tiến thương mại.

Theo đại diện Sở Công Thương Bắc Kạn cho biết, trong năm 2025, Sở sẽ đẩy mạnh các chương trình xúc tiến thương mại, tổ chức các hội chợ, triển lãm trong và ngoài nước để quảng bá sản phẩm nông sản tới các thị trường rộng lớn hơn.

“Tỉnh Bắc Kạn đã và đang tổ chức nhiều hội chợ thương mại, tuần lễ giới thiệu sản phẩm tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh thành lớn. Chính quyền địa phương cũng đang phối hợp với các chuyên gia để xây dựng chiến lược marketing, đẩy mạnh quảng bá sản phẩm trên các nền tảng truyền thông”, đại diện Sở Công Thương Bắc Kạn chia sẻ.

Đồng thời, Sở Công Thương sẽ tiếp tục tổ chức các hoạt động đào tạo, nâng cao năng lực xúc tiến thương mại cho các doanh nghiệp, đặc biệt là năng lực xúc tiến thương mại trên nền tảng số, thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Tiki, đồng thời kết nối với các hệ thống siêu thị và cửa hàng thực phẩm sạch trong cả nước để mở rộng đầu ra. Cùng với đó, chú trọng công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức trong cộng đồng doanh nghiệp về chuyển đổi xanh, sản xuất bền vững nhằm hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, thích ứng với xu hướng thị trường hiện nay.

Miến dong Bắc Kạn là sản phẩm có tiềm năng lớn, nhưng để xây dựng thương hiệu mạnh, cần sự chung tay của chính quyền, doanh nghiệp và người dân. Nếu có chiến lược phát triển bài bản và đồng bộ, miến dong Bắc Kạn không chỉ khẳng định vị thế trên thị trường trong nước mà còn vươn xa ra quốc tế, góp phần nâng cao đời sống cho người dân địa phương và phát triển kinh tế bền vững.